College aantekeningen
Collegeaantekeningen Inleiding Psychologie
In dit document staan de aantekeningen van alle colleges die zijn gegeven in het jaar 2022/2023 bij het vak Inleiding Psychologie.
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 59 pagina's
Voorbeeld 4 van de 59 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
College 1: Psychologische wetenschapWat is psychologie?
De wetenschap van gedrag en geestelijke (mentale) processen
Gedrag → extern waarneembaar (praten, lachen, lopen, slaan)
Geestelijke processen → intern, niet waarneembaar (denken, voelen, herinneren)
Definitie: psyche (geest) ologie (de studie van)
Drie soorten psychologen
Experimentele psychologen: onderzoekt elementaire psychologische processen
Docent psychologie: primaire taak is geven van onderwijs
Toegepast psychologen: door experimentele psychologen vergaarde kennis
gebruiken om problemen van mensen op te lossen
Wat doet een psycholoog?
Bestuderen, verklaren en beïnvloeden
Hoe mensen zich gedragen, handelen, beslissen, denken, redeneren, zich
ontwikkelen, leren, met elkaar omgaan, etc.
Relevant voor
Onderwijs, marketing, gezondheid, politiek, sport, verkeer, reclame, communicatie,
management, economie en geestelijke gezondheidszorg (GGZ)
-> psychologen zijn overal
Specialisaties in de toegepaste psychologie
Sportpsychologen: atleten helpen motivatie en prestaties verbeteren
Schoolpsychologen: deskundig lesgeven en leren
Omgevingspsychologen: interactie met omgeving en milieu verbeteren Arbeids- en
organisatiepsychologen: aanpassing werkplek die productiviteit en arbeidsmoraal
moeten maximaliseren
Klinisch psychologen en counselors: helpen moeilijke keuzes te maken en aanpassen
op sociaal en emotioneel vlak
Forensisch psychologen: psychologische expertise leveren aan wets- en
rechtssystemen
Gerontpsychologen: helpen ouderen hun gezondheid en welzijn te behouden en
effectief leren omgaan met problemen
Kritisch nadenken: zes vaardigheden door middel van zes vragen.
1. Wat is de bron?
2. Is de bewering redelijk of extreem?
3. Wat is het bewijsmateriaal?
o Anekdotisch bewijsmateriaal: getuigenissen die de ervaring van iemand of
enkele schetsen, ten onrechte voor wetenschappelijk bewijs worden gezien
4. Kan de conclusie zijn beïnvloed door bias?
o Bias: vooroordeel, vervorming of vertekening van een situatie, meestal op
basis van persoonlijke ervaringen en waarden.
1
, Emotionele bias: neiging om oordelen te vellen gebaseerd op attitudes
en gevoelens i.p.v. rationele analyse van bewijsmateriaal
Confirmation bias (bevestigingsbias): neiging om info te zoeken waar
je het mee eens bent en info te negeren/bekritiseren die niet bij je
opvattingen aansluiten
5. Worden veelvoorkomende denkfouten vermeden?
o Gezond verstand
o Correlatie-causaliteit-denkfout
6. Zijn voor het oplossen van het probleem verschillende invalshoeken nodig?
Wat is het verschil tussen een psychiater en een psycholoog?
Psychiater
Is een arts die zich richt op diagnose, behandeling en medicijnen voor
psychiatrische/mentale stoornissen
Heeft medicijnenstudie gedaan en daarna gespecialiseerd (medisch-specialist)
Kan medicijnen voorschrijven
Bekijkt ook fysieke welzijn (hoe medicijnen werken)
Psychiater behandeld
Psycholoog
Doet vooral diagnostiek
Gebruikt voor diagnostiek psychologische testen
Psycholoog mag geen medicijnen voorschrijven
Psycholoog geeft therapieën
GEEN illusionisten of parapsychologen!
o Pseudopsychologie: niet-onderbouwde psychologische aannames die als
wetenschappelijke waarheden worden gepresenteerd
o Parapsychologen: gebruikmaken van psychologie maar is het niet
Waarom krijg je psychologie in de opleiding criminologie?
Neuropsychologie (verklaren criminaliteit in hersenen)
Sensatie en perceptie (hoe we waarnemen + wat we zien)
Leren (ouders zijn crimineel)
Geheugen (betrouwbaarheid verklaringen)
Denken en intelligentie (kosten en baten, LVB)
Psychologische ontwikkeling (hoe ontwikkelen tot crimineel)
Bewustzijn
Motivatie
Emotie (agressie)
Persoonlijkheid (sensation seeking)
Sociale omgeving (verkeerde vrienden)
Psychische stoornissen (toerekeningsvatbaarheid)
Therapieën (TBS)
Voor die gevallen waarin we crimineel gedrag of de gevolgen van crimineel gedrag willen
beschrijven, verklaren of beïnvloeden op individueel niveau. Hier heb je psychologische
theorieën voor nodig.
Psychologie als wetenschap
2
,Is onafhankelijk objectief onderzoek naar onszelf wel mogelijk? Bias?
Onderzoek in de psychologie is een uitdaging, omdat we onderzoek naar ons denken
met ons eigen brein en eigen waarnemingen zijn niet altijd betrouwbaar.
Bias: een vooroordeel, vervorming of vertekening van een situatie, meestal op basis
van persoonlijke ervaringen en waarden
o Emotionele bias: neiging om oordelen te vellen gebaseerd op attitudes en
gevoelens in plaats van rationale analyse van bewijsmateriaal
o Confirmation bias: neiging om informatie te zoeken waar je het mee eens
bent en informatie te negeren die niet bij je opvattingen aansluiten
Hoe vergaren psychologen nieuwe kennis?
Wetenschappelijke methode: uit 4 stappen bestaande procedure voor empirisch
onderzoek van een hypothese, waarbij de omstandigheden zo zijn gekozen dat
vooroordelen en subjectieve oordelen worden uitgesloten
Empirisch onderzoek: onderzoeksbenadering waarbij gegevens worden verzameld
door middel van objectieve informatie uit de eerste hand, gebaseerd op sensorische
ervaring en observatie
Theorie: toetsbare verklaring voor een aantal feiten of observaties
Vier stappen:
1. Een hypothese ontwikkelen
o Voorspelling van de uitkomst van een wetenschappelijk onderzoek: een
bewering over de relatie tussen twee variabelen in een onderzoek -->
potentieel falsificeerbaar
o Variabelen: elementen die van invloed zijn op hetgeen onderzocht wordt
o Operationele definities: objectieve beschrijvingen van een concept dat bij een
wetenschappelijk onderzoek hoort. Concepten herformuleren in
gedragsmatige vormen of exacte omschrijvingen van de manier waarop een
experiment moet worden uitgevoerd en waarop belangrijke variabelen
moeten worden gemeten.
2. Objectieve data verzamelen
o Empirisch onderzoek: zorgvuldig en systematisch bewijs verzamelen aan hand
van methoden die zich bewezen hebben
o Data: info, gegevens, die door een onderzoeker zijn verzameld en die worden
gebruikt om een hypothese te toetsen.
o Experimentele conditie: omstandigheden waaraan de leden van de
experimentele groep tijdens de speciale behandeling worden blootgesteld
o Controleconditie: omstandigheden waaraan de leden van de controlegroep
tijdens het experiment worden blootgesteld. Bijna identiek aan experimentele
conditie m.u.v. de speciale behandeling
o Randomisering: volledig door toeval bepalen of proefpersonen deelnemen
aan experimentele of controle groep --> potentiële verschillen tussen twee
groepen geminimaliseerd
3. De resultaten analyseren
3
, o Significant: statistische term die aangeeft dat het waarschijnlijk is dat het
waargenomen effect niet door toeval is ontstaan, maar door onafhankelijke
variabele te veranderen.
4. De resultaten publiceren, bekritiseren en repliceren
o Repliceren: onderzoek opnieuw uitvoeren om te zien of je dezelfde resultaten
krijgt
o Wetenschappelijke resultaten zijn altijd voorlopig
Soorten psychologische onderzoek
Experimenten: type onderzoek waarbij de onderzoeker gebruikmaakt van
vergelijkbare groepen en alle omstandigheden controleert en rechtstreeks
manipuleert, inclusief de onafhankelijke variabele
o Enige onderzoeksmethode waarmee betrouwbare causaliteit kan worden
vastgesteld
Correlatieonderzoek: vorm van onderzoek waarbij de relatie tussen variabelen wordt
bestudeerd zonder een onafhankelijke variabele in een experiment te manipuleren.
o Nadeel: nooit weten of groepen werkelijk vergelijkbaar zijn op alle vlakken
o Experiment dat al toevallig, onopzettelijk heeft plaatsgevonden
Surveys: techniek die wordt gebruikt bij correlatieonderzoek --> reacties op
vastgestelde lijst van mondeling gepresenteerde kwesties
o Factoren: formulering van de vragen, steekproef en eerlijke antwoorden
Natuurlijke observaties: vorm van correlatieonderzoek waarbij gedrag van mensen
(of dieren) in hun eigen omgeving wordt geobserveerd
o Nadeel: omstandigheden zijn veel minder gecontroleerd + tijd en geld
o Voordeel: natuurlijke gedragingen zien + goedkoper dan lab
o Systematisch en anekdotische observatie
Gevalstudie: onderzoek van een enkel object (of zeer gering aantal)
o Klinische methode: therapeuten die casestudy’s gebruiken om theorieën over
psychische stoornissen te ontwikkelen noemen het zo
Testleer: IQ-testen of persoonlijkheidstesten
MRI-scan: activiteiten in de hersenen zien en afwijkingen zien + hersenletsel
Vertekening van psychologisch onderzoek beperken
Gevaar voor emotionele bias
o Tegenwicht -> empirische methode met kritiek van collega’s en herhaling
Expectancy bias (verwachtingsbias): als de waarnemer toestaat dat zijn
verwachtingen de resultaten van het onderzoek beïnvloeden
o Tegenwicht: dubbelblindonderzoek
Nature of Nurture
Vraag van de psychologie: wat verklaart hoe we zijn? Aanleg of opvoeding?
Nature: alle eigenschappen van individu zijn bepaald door aanleg
Nurture: alle eigenschappen van individu zijn bepaald door opvoeding
Tweelingenonderzoek
Cultuurverschillen
Metafoor
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rechtsgeleerdheidstudentje. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,00. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 50843 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen