PGZE05
Hormoonhuishouding
Les 1 – Hormoonhuishouding
Hormonen
Hormonen zijn signaalstofen die door endocriene klieren via de bloedbaan aan doelcellen of
-organen worden afgegeven.
Hormonen hebben een regelfuncte hormao = in beweging zetenn.
Bestaan uit aminozuren sommige uit steroïden; vetenn.
Endocrinologie
De studie van klieren die stofen afgeven aan het
bloed.
Endocrien = inwendige afscheiding exo = uitwendign.
Deze klieren hebben geen afvoerbuis.
De producten van deze klieren noemen we hormonen.
Typen klieren
Endocrien; zonder afvoerbuis, geven rechtstreeks af aan het bloed.
o Voorbeeld: bijnier, schildklier.
Exocrien; met afvoerbuis, geven af via afvoerbuis aan oppervlakte.
o Voorbeeld: speekselklieren, spijsverteringsklieren.
Gemengd; hebben zowel endocriene als exocriene functes.
o Voorbeeld: alvleesklier.
1
,Zenuwstelsel vs. Endocrien stelsel
Overeenkomsten:
o Geven chemische signalen af.
o Efect op speciieke doelorganen of -weefsels.
o Dragen bij aan het handhaven van homeostase.
Homeostase = in balans houden denk aan thermostaatn.
Verschillen:
o Zenuwstelsel:
Erg snelle reacte.
Van punt naar punt.
Van korte duur.
Abrupt einde van het signaal.
o Endocrien stelsel:
Trage respons.
Difuus efect.
Duurt lang.
Efect doot langzaam uit.
Algemene werking endocrien stelsel
Chemische boodschapperstofen geproduceerd door gespecialiseerde cellen. Stofen worden
afgegeven aan het bloed interne secreten.
Stofen zijn gemaakt in endocriene cellen. Deze zijn gespecialiseerd in een bepaald hormoon.
Stofen kunnen ook gemaakt zijn in neurosecretoire cellen. Dit zijn gespecialiseerde
zenuwcellen.
2
,Hormonen en hun efect
Producte van hormonen op meer dan 10 plaatsen in het lichaam.
Tegelijkertjd bevinden er zich tentallen verschillende hormonen in het bloed.
Een bepaald hormoon kan alleen opgevangen worden door de cellen waarvoor het hormoon
bedoelt is. Dit zijn doelwitcellen target cellenn/doelwitorganen. Deze cellen hebben speciale
receptoren om de hormonen op te vangen.
Chemische indeling van hormonen
Hormonen worden ingedeeld op basis van de chemische structuur en het efect op de
doelwitcellen:
o Steroïde hormonen vetenn.
o Polinpeptden en glycoproteïnen eiwit met suikereenhedenn.
Werkingsmechanisme hormonen
Twee principes:
o Receptoren op de membranen van de cellen.
Deze receptoren vangen hormonen die bestaan uit polipeptden en
glycoproteïnen op.
o Receptoren in de cellen.
Deze receptoren vangen hormonen die bestaan uit steroïden vetenn op.
Voorbeeld: schildklierhormoon.
Veten kunnen makkelijk door een membraan heen.
3
, Steroïden en schildklierhormonen
Vetachtge, aan cholesterol verwante stofen.
Geslachtshormonen en bijnierschorshormonen.
In het cytoplasma zit het hormoon-receptorcomplex.
Koppelt zich aan DNA, signaal om aanmaak van eiwiten op te starten of af te remmen.
Halfwaardetijd
De tjd tussen het moment van afgite van een hormoon en het moment waarop de helt van
de concentrate uit het bloed is verdwenen.
Door afraak van de lever en uitscheiding door de nieren verdwijnen hormonen.
Hypothalamus & Hypofyse
Hypo = onder.
Hypothalamus = onder de thalamus.
Hypofyse = ondergroeisel.
Hypothalamus
Rol in opnemen en afgeven van signalen aan het endocrien en centraal zenuwstelsel.
Ontvangt informate van de zenuwen.
Initeert endocriene signalen.
Bevat neurosecretoire cellen.
Bevat cellen die releasing hormonen produceren.
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper DemiHoek. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,48. Je zit daarna nergens aan vast.
