2CD taal tentamen
2C taal
Handboek taalontwikkelingsstoornissen – 3.3.5 – spontanetaalanalyse
Wanneer onderzoek dmv taaltests onvoldoende informatie oplevert over de aard en de
ernst van TOS kan nader onderzoek dmv spontanetaalanalyse plaatsvinden.
Ten gevolge van de tamelijk vrije uitlokkingssituatie en de afhankelijkheid van interpretaties
bij het scoren van sommige componenten (taalaspecten) is de betrouwbaarheid van de
resultaten niet zo hoog. De validiteit van analy- se-instrumenten voor de spontane taal is
hoog te noemen, omdat de onder- zoekssituatie veel overeenkomst vertoont met een
natuurlijke gesprekssitu- atie. In een communicatieve situatie moet de aandacht immers
uitgaan naar verschillende (taal)aspecten tegelijkertijd. Enkele voorbeelden van taalgebie-
den zijn: de planning van wat verteld gaat worden, het rekening houden met de
gesprekspartner, het maken van juiste keuzes uit het lexicon en het kiezen van passende
taalvormen.’
Het uitvoeren van een spontanetaalanalyse is tijdrovend. Het bestaat uit het maken van een
opname, uitschrijven (transcriberen), analyseren en interpreteren.
Spontanetaalanalysemethoden:
- FAN – Fonologische Analysemethode voor het Nederlands
- TARSP – Taal Analyse Remediëring en Screening Procedure
- GRAMAT – Grammaticale Analyse van Taalontwikkelingsstoornissen
- STAP – Spontane-Taal Analyse Procedure
Diagnostiek en spontane taal analyse- handout
Taaltest, spontane taalanalyse en observatie → diagnose & therapie
Betrouwbaarheid, normering en validiteit → kwaliteit onderzoeksinstrument
Spontane taalanalyses
- Onderzoekssituaties weinig belastend
- Bij moeite met waarnemen of interpretatie van plaatjes
- Flexibiliteit na opname (audio of video)
- Meet vaardigheden in dagelijkse communicatie
- Mogelijkheid tot in kaart brengen van verschillende talen
- Belangrijke informatie voor behandelplan
- Evaluatie (ook frequent
, Nadeel: tijdrovend (4-8 uur)
Hoe maak je een sample?
- Binnen het hier en nu (tot 4/5 jaar)
- Buiten het hier en nu (>6 jaar)
- Beiden (5/6 jaar)
- Pas op met interpretatie van
o Gebiedende wijs
o Verleden tijd
Beoordelen taalvaardigheid
- Effect interactiepartner:
o Meer taal/ meer variatie woordenschat
o Zinscomplexiteit gelijk
Keuze onderzoeksinstrument
- Wat wil je weten?
- Welke methoden zijn er?
- Bewust zijn van voor- en nadelen
- Welke volgorde is geschikt?
Spontane taal analyse
TARSP:
- 1-4 jaar
- Sample in hier en nu
- Normering
- Diagnose
- Aanknopingspunten behandeling
STAP:
- 4-8 jaar
- Sample buiten hier en nu
- Analyse van complexiteit en fouten
- Normering
- Behandelplan
Wat leren jullie?
- Beoordelen van uitingen:
o Ontleden
o Werkwoordsvormen
o Woordgroepen
o Morfologie
- Koppelen van analyse aan ontwikkelingsfase en leeftijdsfase van normale
taalontwikkeling (schema)
- Behandeldoelen destilleren
,Handboek TOS
1.1 Terminologie taalontwikkelingsstoornissen
‘Een specifieke taalontwikkelingsstoornis is een neurobiologische ontwikkelingsstoornis van
genetische oorsprong die gekenmerkt wordt door een taalontwikkeling die beduidend
achterblijft bij die van leeftijdgenoten, met inbegrip van de normale interindividuele
variaties daarin, binnen de regiona- le en sociale variëteit van de taal die het kind aan het
verwerven is. TOS kan voorkomen in zowel het taalbegrip als de taalproductie en in alle
aspecten (fonologie, semantiek, (morfo)syntaxis en pragmatiek) en modaliteiten (ge-
sproken taal, geschreven taal en gebarentaal). Een specifieke TOS staat op zichzelf; er is geen
duidelijke verklaring voor. Het kind heeft geen gehoorver- lies, geen lage non-verbale
intelligentie, geen afwijking aan de spraakorga- nen, geen duidelijk aanwijsbare
neurologische afwijkingen en geen contact- stoornis, en staat niet bloot aan extreme
deprivatie of andere ongunstige taalaanbodsituaties.’
Kinderen met TOS zijn kinderen met een zeer zwakke taalvaardigheid. Ze heb- ben moeite
met taal in alle modaliteiten, zoals het spreken en begrijpen van gesproken taal en het lezen
en schrijven. Internationaal is er veel discussie omtrent de terminologie van TOS en de
diagnostische in- en exclusiecriteria. Het gebruik van eenduidige labeling draagt bij aan een
grotere maatschappe- lijke bekendheid van de stoornis, betere signalering en meer begrip
voor de persoon met TOS.
1.2 Classificatie van taalontwikkelingsstoornissen
Kinderen met TOS vormen een heterogene groep vanwege variatie in de ernst van de
achterstand in bepaalde aspecten van hun taalontwikkeling. Daarnaast is het taalprofiel van
een individueel kind vaak dynamisch, omdat de taalvaardigheid verandert naarmate het kind
ouder wordt. Er bestaat geen consensus over een classificatie in gradaties van de ernst van
TOS. Wel wordt vaak gesproken van twee subtypen, namelijk kinderen met alleen een
taalproductiestoornis en een relatief goed taalbegrip en kinderen met zowel een
taalproductie- als een taalbegripsstoornis.
1.3 Prevalentie en incidentie
Het prevalentiecijfer maakt duidelijk hoeveel mensen op een bepaald moment een paalde
ziekte of aandoening hebben. De prevalentiecijfers lopen uiteen, van 2% tot meer dan 20%.
We gaan uit van een prevalentie van 7% bij 5 jarige kinderen met TOS.
Het incidentiecijfer bestaat uit het aantal nieuwe gevallen van een ziekte of beperking in een
bepaald tijdvak, bijvoorbeeld een jaar. Er zijn geen cijfers over bekend met betrekking tot
TOS.
TOS komt bij ongeveer 7% van de 5-jarige kinderen voor. TOS komt vaker voor bij jongens
dan bij meisjes; in de klinische praktijk is de verhouding vaak 3:1. Het is niet bekend bij
hoeveel kinderen er per jaar TOS wordt vastgesteld.
, 1.7 Taalinput en taalontwikkelingsstoornissen
Jonge kinderen zijn prima in staat om meer dan één taal te verwerven. Het niveau van de
talen die een kind spreekt, hangt onder andere af van de kwaliteit en de kwantiteit van het
taalaanbod. Simultaan tweetalige kinderen horen (vrijwel) vanaf de geboorte twee talen in
hun omgeving en leren zo beide talen spreken. Sequentieel meertalige kinderen, die
bijvoorbeeld op school voor het eerst in aanraking komen met het Nederlands, beginnen
hun schoolcarrière met een achterstand in het Nederlands. Deze achterstand wordt ook wel
een blootstellingsachterstand genoemd: een laag taalniveau als gevolg van weinig
taalaanbod. Een blootstellingsachterstand kan daarnaast een gevolg zijn van geen of
onvoldoende input van de moedertaal (deprivatie). Zowel bij simultaan als bij sequentieel
meertalig opgroeiende kinderen kan TOS voorkomen. De taalproblemen doen zich dan voor
in alle talen die het kind spreekt. Het is belangrijk onderscheid te maken tussen een
blootstellingsachterstand en TOS. Bij kinderen met TOS is taaltherapie geïndiceerd, terwijl bij
kinderen met een blootstellingsachterstand in de eerste taal het tijdig opsporen en het
vervolgens optimaliseren van het taalaanbod de beste kansen geeft om een achter- stand in
te halen.
TOS: kenmerken, verklaringen en diagnostiek
Terminologie
- Developmental Language Disorder (DLD)
- Taalontwikkelingsstoornis (TOS)
Diagnostiek TOS
- Specifiek versus niet-specifiek
- Uitsluitingscriteria versus inclusiecriteria
- Inclusiecriterium: nonsens woorden repetitietaak?
Classificatie
2 subtypen
- Receptief-expressief
- Alleen expressief
Verdere classificatie niet bevestigd door onderzoek
Taalsymptomen veranderen met ouder worden
Prognose:
Slechter voor oudere kinderen
Slechter voor ernstiger gestoorde kinderen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper xxxHUlogopedie. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,99. Je zit daarna nergens aan vast.