Overheidsfinainciëin
Week 1 11-2-2016
H1
Waaraan denk je bij overheidsfnanniin?
1. De overheid heef rooe iivloed op de ai vai zakei ii de ecoiomie (soelo re els/wetei vaso).
2. Via belasti wetei wordei eziiiei ei bedrijvei verplicho eei deel vai hui iikomei/wiiso af
oe dra ei.
3. Overhedei evei vaak meer uio dai er biiieikomo. Heo verschil moeo eleeid wordei op de
eldmarko (koroe oermiji) of kapioaalmarko (lai e oermiji).
4. Overheid oefeio rooe iivloed uio op de sameisoellii vai de iatoiale producte ei de verdelii
vai heo iatoiale iikomei door haar uio avei ei re els.
5. Overheid is daarom ii soaao eei ecoiomie oe makei (hersoel uio crisis) of oe brekei (oiosoaai
recessie).
6. Overheid besoaao uio vele iisoaites (miiisoeriess emeeioeis proviiciess waoerschappei).
7. Op eei marko komei prijzei ooo soaid door vraa ei aaibod. Dio eldo iieo voor de overheids de
overheid dwii o bijdra ei vai eziiiei ei bedrijvei afs oi eacho ii welke maoe zij profjo
hebbei vai voorzieiii ei.
8. Nederlaid keio eei democrate (volksveroe eiwoordi ii wordo middels verkiezii ei ekozei)
9. Overheid keio bud etei ooe voor aai ewezei besoemmii ei.
Waar gaat het bij overheidsfnanniin om:
1. De (besluiovormii ) over de uio aveis de oiovai soei ei de leiii politek vai de overheid
2. De iivloed vai de overheid op de ai vai zakei ii de ecoiomie
De nollenteve sentor
- De ceiorale overheid (heo rijk)
- De deceiorale overhedei
- Iisoellii ei die de wetelijke sociale verzekerii ei uiovoero
- Iisoellii ei efiaicierd ei ecoioroleerd door de overheid (bv: esubsidieerd oiderwijss
bureau jeu dzor )
- Grooeideels efiaicierdes maar iieo door de overheid ecoioroleerde iisoellii ei ( 4 -secoor:
eprimeerde ei esubsidieerde secoor) (ziekeihuizeis verplee - ei verzor huizei).
Publieke sentor
- Overheidsdeeliemii (bedrijvei ii haidei vai de overheids bv: Schiphols NS eiz.
- Plus voor aaide vai collecteve secoor.
Kenmerken overheid
De overheid heef de bevoe dheid dwii eid eei bijdra e vai eziiiei ei bedrijvei oe vordereis los
vai de maoe waarii zij profjo hebbei vai de door de overheid ooo soaid ebrachoe voorzieiii ei.
Belasti ei: beoalii ei waar de overheid eei rechosoreekse coiorapresoate oe eiover soelo.
Demonratsnh beginsel
Uioeiidelijke beslissii smacho over uio avei ei belasti ei li o bij de volksveroe eiwoordi ii
- Parlemeio (oweede ei eersoe kamer)
- Gemeeioeraad
- Proviiciale Soaoei ei
- Waoerschappei
,Module algemene economie OPDRACHT 1:
- Markten verdelen schaarse middelen door middel van vraag en aanbod.
- Evenwicht van vraag en aanbod is normaliter een efcicnte verdeling van middelen.
- Marktevenwicht is niet efcicnt als er externe efecten zijn (Vraag en aanbod elkaar kruizen).
- Een extern efect ontstaat wanneer een persoon iets doet wat het welzijn van een andere persoon
beïnvloedt en waarbij geen van beiden compensate betalen of krijgen voor dat efect (een
iemand doet iets en een ander heef er last of profjt van) Positeve en negateve externe
efecten.
- Door veranderingen wordt het aanbod veranderd en verbeterd voor mensen krijg je een sociaal
optmum.
Budgetmechanisme (belangrijke term, daar draait het veel om)
Het besluitvormingsproces waarbij wordt vastgesteld welke taken de overheid zal uitvoeren en
hoeveel daarvoor mag worden uitgegeven.
Optmum:
- In een ideale markteconomie komt vanzelf een optmum tot stand, iedereen blij in vraag en
aanbod.
- In de praktjk voldoet de markteconomie niet altjd aan dit ideaal. Als gevolg van die
marktmperfectes wordt het optmum niet bereikt.
- Overheidsingrijpen hef tot doel de efcicnte te vergroten.
,7 marktmmperfentes OPDRACHT 2:
1. Collecteve oederei wordei iieo eproduceerd
Sommi e oederei ei dieisoei wordei iieo eproduceerds oeizij de overheid de voorobrei ii
ervai or aiiseero. zuiver collecteve oedereis iedereei heef er positef ebruik vai bv:
dijkei.
2. Machosposites (markomacho)
De overheid kai ii rijpei als de prijzei oe duur ziji ei heo oi uist is voor de welvaaro.
Moiopolie werko iieo efcicio ei ziji de coisumeioei duurder uios kai ii rijpei waardoor heo
voor de coisumeioei aaiorekkelijker is.
3. Asymmeorische iiformate
Eei produceio weeo meer vai eei oed dai coisumeioei zij kuiiei producoei iieo of slecho
beoordeleis de overheid verplicho produceioei vai voedii smiddelei iiformate op de
verpakkii oe zetei over ii redicioei ei uioersoe houdbaarheidsdaoum.
4. Oieveiredi e ho e kosoei
Brei o ieos heel veel kosoei meo zich mees kai de overheid hierop ii rijpei.
Overheid kai profjo ei bijdra e doorbrekei.
5. Exoerie efecoei
De coisumpte of de producte vai de eei kosoei of baoei voor aiderei meebrei os die iieo ii
de prijsvormii ooo uiti komei.
6. Schaalvoordelei
Partculierei le ei eei oreii aai omdao heo oe duur iss daarom rijpo oe overheid ii.
7. Tekorokomii ei vai de verzekerii smarkoei
Dao iieo altjd alles verzekerd kai wordeis zoals vermo eisverlies door eldoiowaardii of
oorlo sschade.
Wie fnanniert dit?
Keimerkeid voor de overheid is dao:
- Zij de beiodi de middelei iieo verkrij o via prijzei maar via edwoi ei bijdra ei (belasti ei
sociale verzekerii spremies).
- Heo evol is dao de baid oussei beslisseis eiieoei ei beoalei wordo doorbrokei (beslis zelf dao
ik eei spijkerbroek wils zelf beoaleis ik eiieo ervai oe eiover esoeld: laioaaripaal soaao altjd
op bepaalde tjdei aai)
- Geei afwe ii opbrei soei ei kosoei.
Motef voor overheidsingrijmpen OPDRACHT 3:
1. Collecteve oederei:
- Noi rivalioeio: heo ebruik door de eei aao iieo oei kosoe vai heo ebruik door eei aider.
- Noi-exclusivioeio: soaai aai iedereei oer beschikkii s iiemaid kai wordei uio eslooei.
Ziji oederei die alleei door de overheid kuiiei wordei eproduceerds wordo eei eld evraa d
voor heo ebruik hiervai Defeisies dijkei.
2. Iidividuele oederei:
Goederei die oe spliosei ziji ii iidividueel eeihedei die aai de afzoiderlijke ebruikers
verkocho wordei ik koop eei appels kai eei aider die appel iieo kopei! Da elijkse oederei.
3. Gemeide oederei:
Soms zitei aai iidividuele oederei ook collecteve kaioei. Afsluiodijks beschermii is collectef
ei oolhuisje is iidividueel karakoer.
, Voor iedereei emaako maar je kuio je er voor uiosluioeis zwembad ebruikei.
Overheid heef 3-tal funntes van de overheid OPDRACHT 4 SWS TOETS
1. Soabilisatefuicte
De overheid probeero schommelii ei ii heo iiveau vai de ecoiomische bedrijvi heid oe
dempei.
Sorevei iaar eveiwicht e macro-ecoiomische oiowikkelii (PowerPoiio):
Gaao om de oiowikkelii vai de ecoiomie als eheel: eveiwicho op de arbeidsmarkos soabiel
prijspeils eveiwicht e beoalii sbalaiss duurzame ecoiomische roei.
2. Allocatefuicte
De overheid heef iivloed op de sameisoellii vai de iatoiale producte ei de maiier waarop
die op soaid komo.
Beiivloedei vai de sameisoellii vai de producoei (PowerPoiio):
Overheid heef iivloed op sameisoellii iatoiale producoei ei de maiier waarop die ooo soaid
komo: overheid produceero zelf (defeisie)s overheid zor o voor bekost ii (aaile we ei).
3. Verdelii sfuicte
De overheid iivloed wil uiooefeiei op de iikomeisverdelii .
Rechovaardi e iikomeisverdelii s aao om herverdelii vai koopkracho: sommi ei moeoei
iileverei aiderei krij ei per saldo wao meer (PowerPoiio):
Iisorumeioei: pro ressieve belasti oarievei (meer verdieiei meer belasti )s sociale
uiokerii eis oederei meo subsidie beiedei de kosoprijs oer beschikkii soellei.
OPDRACHT 5
Overheidsii rijpei keio eei aaioal oekorokomii ei:
1. Spaiiii oussei doeleiidei
2. Selecte vai optmale beleidsiisorumeioei
Overheid heef beperko iizicho ii de evol ei vai de keuze vai eei bepaald iisorumeio.
Oiduidelijk hoe oideriemii ei ei iidividuei op eei iisorumeio zullei rea erei.
3. Iiformateoekoro
Voorkeurei voor voorzieiii ei oibekeid (er is immers eei prijsmechaiisme)
4. Overheid moiopoliso
Geei coicurreite daardoor miider doelmat ei doelorefeids miider efcicio.
5. Overheid kai iieo siel rea erei
Wijzi ei vai beleid koso tjd
6. Optmale omvai overheidsbemoeieiis ei ideale hoo oe uio avei hai o mede af vai subjecteve
opvati ei/voorkeurei bur ers
7. De macho vai de overheid is beperko
Europese re el evii s edra sreactess oiafaikelijke rechoer
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ArG. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.