§1 Voedingsstoffen
Voedingsmiddelen = alles wat je eet of drinkt
noodzakelijk voor heterotrofe organismen
bevatten voedingsstoffen
Zeven voedingsstoffen
eiwitten tekort kan ziekten veroorzaken
koolhydraten
vetten vervullen verschillende functies in lichaam
water bouwstof vorming organische moleculen bij voortgezette assimilatie
mineralen die moleculen zijn nodig voor vorming cellen en weefsels
vitaminen groei en ontwikkeling lichaam
voedingsvezel brandstof voedingstoffen die energie kunnen leveren voor dissimilatie
energie nodig voor groei, ontwikkeling en herstel
Eiwitten (proteïnen) = ketens van tientallen tot duizenden aminozuren
bij mensen 20 aminozuren 12 maken zij zelf in het lever bij tekort
8 komen uit essentiële aminozuren in voedsel
Dierlijke eiwitten Plantaardige eiwitten
Vlees Brood
Vis Graanproducten
Melk Peulvruchten
Kaas Noten
Eieren Paddestoelen
In verteringsstelsel eiwitmoleculen worden uit voedsel gesplitst in aminozuurmoleculen
Eiwitsynthese
1. aminozuren opgenomen uit bloed
2. aminozuren via bloed naar lever
3. aminozuren gaan naar alle organen van lichaam
4. aminozuren in cellen worden weer gekoppeld tot
eiwitmoleculen
Eiwitten
Belangrijke bouwstoffen van cellen en weefsels
Tussencelstof
Reguleren bijna alle processen in organisme
Betrokken bij; transport stoffen
Cel communicatie
Chemische reacties
Bouwstoffen
Omzetting in glucose niet genoeg glucose verbranding eiwitten uit spieren afname spiermassa
Verbranding glucose
Overschot aan eiwitten en aminozuren (uit voeding) wordt in lichaam omgezet in glucose
Dissimilatie eiwitten ontstaan ammoniak wordt in lever omgezet in ureum uitscheiding via urine
, Voedingsmiddelen die veel koolhydraten (sachariden) bevatten
Zoete vruchten bevatten veel
Jam glucose beide
Stroop fructose monosachariden
Honing sacharose disacharide
Brood
Aardappelen bevatten veel
Rijst zetmeel polysacharide
Macaroni
Koolhydraten belangrijke brandstoffen in je lichaam
Verbranding 1 g koolhydraten 17 kJ energie komt vrij
Bij teveel koolhydraten zorgt hormoon insuline ervoor dat
klein deel wordt omgezet in polysacharide glycogeen wordt als reservestof in lever en spieren
grootste deel wordt omgezet in vet en wordt opgeslagen onder de huid (onderhuidse bindweefsel)
of organen (spieren, hart en nieren)
Koolhydraten kunnen ook dienen als bouwstoffen
In celmembranen spelen koolhydraatketens een rol bij herkenning van cel door andere cellen
Voedingsvezel = koolhydraten die niet worden verteerd door enzymen van mens
Deel kan wel in dikke darm worden afgebroken door enzymen van bacteriën
Voedingsvezel
Afkomstig uit celwanden van plantaardige voedingsvezels
Bevorderen darmwerking en stoelgang (ontlasting)
Zorgen voor verzadigd gevoel je eet hierdoor niet te veel en blijft op gezond gewicht
Voedingsmiddelen met vetten
Halvarine
Zonnebloemolie
Vlees
Vis
Kaas
Noten
Koeken
Snacks
Sausen
Vetmolecuul is opgebouwd uit
glycerolmolecuul
drie vetzuurmoleculen kunnen verzadigd en onverzadigd zijn
Verzadigde vetzuren alle bindingsplaatsen van de C-atomen bezet door waterstofatomen (dierlijke vetten)
Onverzadigde vetzuren tussen C-atomen die niet bezet zijn door waterstofatomen, wordt dubbele binding
gemaakt (vooral bij plantaardige oliën en vis)
Je lichaam kan glycerol en meeste vetzuren vormen uit organische stoffen daardoor hoeft voedsel maar
weinig vetten te bevatten
Essentiële vetzuren = enkele onverzadigde vetzuren die in voedsel moeten voorkomen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper chelseamorsink. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.