§1 Bescherming
Lichaam wordt constant belaagd door organismen, zo ook ziekteverwekkers / pathogenen.
Kleine ziekteverwekkers virussen en bacteriën
Grote ziekteverwekkers schimmels en dieren
Inwendig milieu en uitwendig milieu zijn gescheiden door
dekweefsel van de huid
de longen
de darmen
Inhoud maag-darmkanaal hoort bij het uitwendige milieu
Inwendig milieu kan alleen worden bereikt nadat een celmembraan is gepasseerd
Infectie = binnendringen ziekteverwekkers
Infectie met bacteriën, schimmels en dieren ziekteverschijnselen ontstaan door afgeven giftige stoffen
Schimmels infecteren meestal de huid of luchtwegen
Infectie met bacteriën, virussen en eencellige dieren dringen vaak ook rest van het lichaam binnen
Virussen infecteren cellen van je lichaam
Veel bestaan uit streng DNA of RNA met eromheen een eiwitmantel
Virus-DNA wordt bij infectie overgebracht naar gastheercellen virus
vermenigvuldigt zich in gastheercellen
Lichaamsvreemd = stoffen die niet in je lichaam thuis horen
Het afweersysteem / immuunsysteem beschermt je tegen lichaamsvreemde organismen
Lichaamseigen = stoffen of cellen die door je lichaam worden gemaakt of zijn onderdeel van je lichaam
Huid en slijmvliezen vormen eerste verdedigingslinie in bescherming tegen gevaren van buitenaf
Openingen in huid en bescherming gevaar buitenaf
traanvocht en speeksel: spoelen indringers weg
snot, de luchtwegen, verteringsstelsel, uitscheidingsstelsel en voortplantingsstelsel: vangen
ziektevangers op en houdt ze tegen
Mechanische afweer = afweer met behulp van fysieke aanpassingen (bacteriën huid en darmen ook)
Chemische afweer = gebruik van stoffen om indringers buiten te houden
maagsap bevat bijv. HCl opgelost in water pH 1-2, ziekteverwekkers in voedsel worden gedood
op de huid, zweet en olie pH 3-5, schadelijke bacteriën kunnen moeilijk op huid groeien
Waar goede bacteriën voor bescherming ziekteverwekkers plaatsvinden, kunnen andere bacteriën zich niet
vestigen
Huid beschermt het lichaam tegen
binnendringen ziekteverwekkers
invloeden buitenaf beschadiging, waterverlies, DNA-beschadiging door ultraviolette straling
In kiemlaag liggen pigmentvormende cellen melanine geven ze via uitlopers af aan de nabijgelegen
opperhuidcellen
Melanine
vorming wordt gestimuleerd door blootstelling van de huid aan zonlicht
, beschermt delende cellen in kiemlaag tegen schadelijke invloed ultraviolette straling zonlicht
Planten moeten zich beschermen tegen vraat of infecties door middel van afweermechanismen
Afweermechanismen kun je verdelen in 3 groepen
1) mechanische afweer
= uiterlijke aanpassingen
zoals; doorns, stekels, haren
2) chemische afweer
= planten maken stoffen aan die niet lekker of dodelijk zijn voor herbivoren
zoals; cafeïne of nicotine
3) indirecte afweer
= plant maakt een lokstof aan die vijand van zijn belager aantrekt
zoals; de rups van koolwitje met als vijand de sluipwesp
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper chelseamorsink. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.