Hoofdstuk 3 De vroege middeleeuwen
§ 1 Hofstelsel en horigheid
Casus
1 a Ze wilden mogelijk iets tonen van de christelijke bewogenheid van hun
abt.
b De horigen uit de bron konden niet voor zichzelf opkomen, dat moest de
abt doen. Maar zij konden wel bezit hebben, want de arme horige was
eigenaar van de koe.
2 a Ze mochten het domein van de heer niet uit eigen beweging verlaten.
b Meevechten met de heer kostte tijd en geld en misschien je leven.
Daar woog vrijheid niet altijd tegenop.
Basistekst 1
3 a Vrijen, onvrijen en edelen.
b Ook in de Romeinse samenleving was sprake van een elite, vrijen en
onvrijen, c In de Romeinse samenleving waren onvrijen slaven, in de
vroege middeleeuwen waren er geen slaven, maar horigen en lijfeigenen.
4 Op een versnipperd domein (over verschillende streken) bestond
de kans dat bewoners uit de verschillende streken elkaar nooit
ontmoetten.
5 a Vrouwen waren betrokken bij het oogsten.
b Nee, want de afbeelding hoort bij een handboek voor nonnen, en de
bedoeling zal wel zijn om de nonnen ervan te overtuigen dat zij een
belangrijke taak op zich nemen door hun leven aan God te wijden.
6 De horige was minder vrij dan een heer of een vrije boer, maar vrijer
dan een lijfeigene. Hij mocht het domein niet verlaten om ergens
anders te gaan wonen en moest herendiensten verrichten, maar genoot
ook bescherming van zijn heer.
7 In de middeleeuwse standenmaatschappij was sprake van grote
ongelijkheid. De geestelijken behoorden samen met de edelen tot de
elite en voelden zich verheven boven de ongeletterde boeren. Zij
rechtvaardigden hun hoge status door te wijzen op de onbeschaafde
aard en onchristelijke levenswandel van de boeren.
,Basistekst 2
8
Uiteenvallen West-Romeinse Rijk
__________________________________V
Strijd en onveiligheid
________________________________________y_____________
Verdwijnen geldeconomie en belastingstelsel
V
Hofstelsel, o
gebaseerd p
levering van in natura
goederen
aan de heerser
9 Geografisch: mensen woonden niet meer in de stad én op het
platteland, maar alleen
nog maar op het platteland.
Sociaal: grote groepen mensen raakten afhankelijk van enkele
machtige heren. Economisch: de mensen moesten vrijwel alle
benodigde producten zelf maken (autarkie), omdat handel en
nijverheid zo goed als verdwenen waren.
10 De bestuurlijke elite van de vroege middeleeuwen had geen deel meer
aan deze geletterde cultuur: het accent lag op militaire vaardigheden.
Dit kwam doordat het bestuur een andere aard had gekregen: de
koning zag voor zichzelf en zijn gevolg vooral een militaire taak
(verdediging, expansie). De geestelijkheid had nog wel een geletterde
cultuur, maar daarin zal het accent hebben gelegen op de Bijbel en
christelijke geschriften en minder op de klassieke heidense auteurs.
11 In deze periode was de langeafstandshandel in luxeproducten sterk
teruggelopen. Daarom is het waarschijnlijker dat deze voorwerpen via
diplomatieke kanalen in Engeland terecht zijn gekomen.
13 Uit bron 7 blijkt dat de landerijen die horigen bewerkten, overerfbaar
waren, maar
dat tegelijkertijd een heer (of in dit geval: een klooster) ook zeggenschap
had over
die grond. Ze bezaten de grond dus niet, maar hadden wel overerfbare
gebruiksrechten.
,
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Isabelletje20. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.