Ik heb het vak immunologie volledig samengevat (ook het deel van de andere 2 proffen). De samenvatting heb ik gemaakt vanaf de powerpoints en heb de dingen die de prof zei tijdens de les erin verwerkt! Ik heb met deze samenvatting mijn examen gehaald.
Vaccins
Zorgde voor uitroeiing pokken en runderpest – polio bijna uitgeroeid
Zorgt voor opwekken beschermende immuniteit die langdurige
bescherming biedt tegen ziektekiemen:
• Inductie lymfo’s (B- en T-cellen) die specifiek zijn tegen bepaald Ag
van pathogeen
à als Ag weg, Ab levels van B-cellen dalen à geheugen B-cellen
• Samen met infrastructuur, hygiene (verluchting, desinfectie)
• Aanmaken vaccin: pathogeniciteit verwijderen zonder verlies
beschermende Ag
Type vaccins
1. Levende vaccins: verzwakt/geattenueerd/subeenheid
2. Dode/geinactiveerde vaccins
1. Levende vaccins
A) Natuurlijk voorkomende kiemen
• Vaccineern dr gebruik te maken van pathogeen andere diersoort
• Andere manier: via andere weg toedienen dan dat ze effectief
infecteren/koloniseren (onnatuurlijke weg)
B) Verzwakte/geattenueerde ziektekiemen
• Veel gebruikt
Ook in aangeboren immuunsysteem kunnen we soort geheugen opwekken
à bij vaccinatie, krijg je verhoogde bescherming tegenover iets anders bv
Geheugenrespons inbouwen bij aangeboren immuuncellen (mono’s, NK,
neutro’s, macro’s)
Bereiding: empirisch, ziektekiem herhaaldelijk op cultuur brengen voordat
je bep mutaties bekomt – dan betere groei in cellijn, maar minder
virulentie vr gastheer
Mutaties kunnen op bep plaatsen ingebouwd worden
• Sommige zorgen dat stammen betere groeien bij lage T, maar
minder goed bij T van gastheer
à nadeel: stam gevoelig aan terug virulent worden
• Deletiemutanten: bep genen niet meer aanw, maar bv eiwit wel
nodig om virulent te zijn in gastheer
à autotroof (meer bacterien): hebben bep componentne om te
kunnen overleven à wegnemen à kan niet groeien
• Re-assortanten bij virussen met gesegmenteerd genoom
C) Subeenheid vaccins
• Gebruik van virale en bacteriele vectoren
, • Nog bij virale virale vectoren: virus met groot genoom (want je
moet mogelijkheid hebben om vreemd Ag erin te bouwen)
Je weet welk Ag pathogeen je nodig hebt om beschermende immuniteit op
te wekken à bekom DNA sequentie hiervan à in genoom van
viruspartikel à dan vector die je kan gebruiken voor vaccinatie
Viruspartikel bindt op cel en geraakt in cel à DNA vrijstellen à
overgeschreven à eiwitten tot expressie in cel
Bacteriele vectoren: vooral vr mucosale toepassing, vr orale vaccinatie
• Meeste ziektekiemen gaan gastheer infecteren thv mucosa
à injecteerbare vaccins moeilijk vr induceren mucosale immuniteit
• Veiliger
Voordelen levende vaccins
• Hoge graad immuniteit
• Snel immuunrespons opbouwen
• Langdurig, soms al na 1 vaccinatie een levenslange bescherming
• Productieprijs redelijk laag
• Meestal lage dosis nodig
• Verspreiding in populatie zelf à bescherming in n-gevacc individuen
Nadelen van levende vaccins
• Fragiel à speciale zorgen tijdens bereiding, transport, bewaren en
toedienen
• Gevaarlijk vr manipulatoren
• Infectie verzwakte individuen
• Korte houdbaarheidsduur
• Reversie tot virulentie
• Evolutie van hoog virlente stammen
Reversie tot virulentie – polio vaccin
• Polio à poliomyelitis
• Oorspronkelijk vaccin had 3 stammen
Evolutie hoog virulente pathogenen
Risico verbonden aan levend verzwakte vaccins: evolutie tot mogelijk
hoog virulente stammen
• Pseudorabies
• Mareks disease (vaccin verhindert verspreiding niet)
2. Geinactiveerde vaccins
A. Geinactiveerde kiemen
Inactivatie kan op verschillende manieren
• Hitte
• UV stralen
• Chemische stoffen: fenol, formol, b-propiolactone, ethyleenimine
,Virussen en bacterien opletten
• Inactivatie mag niet leiden tot vernietiging Ag
• Als je virus produceert, gaan ze in aggregaten voorkomen en als die
aanw zijn tijdens activatie à buitenste viruspartikels gaan geinact
zijn, maar omdat inactivatiemethoden niet tot in kern aggregaat
komen, gaan binnenkant viruspartikels nog levend zijn
B. Subeenheid vaccins
• Stukje pathogeen gebruiken om te immuniseren
• Stuk eiwit die immuniteit kan opwekken toedienen, zonder gebruik
van vectoren
• Bv: toxoid of anatoxine
à bacteriele toxines, site-directed mutagenese
Ook bepaalde proteinen gebruiken, diegene die beschermende immuniteit
gaan opbouwen
Andere type geinactiveerde vaccins: synthetische peptiden
• Komt niet veel voor
• Je moet weten welk eiwit beschermende immuniteit kan opwekken
• Binnen eiwitten moet je weten welke epitopen aanl geven tot
beschermende immuunrespons en die aanmaken als peptide
• Nadeel: B-cellen herkennen vooral 3D structuur
Gebaseerd op nucleinezuren: naakte DNA vaccins
• Nadeel: DNA moet in kern geraken en is niet veilig, kan ook andere
dingen in zitten, kan mutaties of deleties geven
• Im injectie/elektroporatie plasmide DNA met gen coderend vr Ag
van pathogeen
RNA-vaccins: 2 types
• Gewone: stukje RNA ingebracht (injectie/elektroporatie) à eiwit
herkend dr immuunsysteem
• Zelf replicerende RNA
Voordelen geinactiveerde vaccins tov levende vaccins
• Gn gevaar vr manipulatoren
• Gn verspreiding ziekte
• Gemakkelijk te bewaren
• Stabiel
Nadelen van geinactiveerde vaccins
• Lage graad immunietit
• Korte bescherming à herhaalde vaccinaties
• Hogere dosissen
• Geen/minder inductie van CTLs
• Duurder
, Adjuvantia
Aan vaccin molecule toevoegen die Ab-respons verbetert/versterkt
Hierdoor minder te vaccineren of dosis verlagen
Ook gebruiken om immuunrespons te richten naar bep type die we willen
om beschermende immuniteit te gaan opwekken
Waarom gebruiken
• Levend attenuerend minder veilig, subuniteit zeer veilig
• Maar immunogeniteit subuniteit laag: daarom adjuvantia inbouwen
Onderscheid 2 klassen adjuvantia
• Die wat gebruikt worden als toedieningssysteem
• Die wat gebruikt worden als immunostimulatoren
Werkingsmechanisme
Depoteffect: vaccin met adjuvantia injecteren in spier à lokaal depot waar
Ag traag vrijgesteld wordt zodanig dat immuunrespons op tijdstippen in
contact komen met vaccin (traag dus) à activatie lymfo’s à ruimtelijke
organisatie à verhogen aantal Ag per Ag-pres cellen
à nadeel: granuloma thv injectieplaats
Wat is beste adjuvans: geen à maar soms toch nodig: afh van type
immuunrespons die we nodig hebben
Types adjuvantia
Minerale zouten
• Al-zouten
• Goede Ab respons, slechte cellulaire immuniteit
• Risico op allergische reacties
Microbiele extracten
• LPS, muramyldipeptide, toxines
• Goede humorale immuniteit
• Kans op neveneffecten
Water-in-olie emulsies
• Incompleet/compleet Freunds adjuvans (Ab + cellulaire immuniteit)
• Goede humorale en cellulaire immuniteit
• Ernstige neveneffecten à karkaskwaliteit
Immunologie – complement
Complement – mogelijke wegen
1. Alternatieve activatie complement
à kan spontaan gebeuren thv pathogeen
à mogelijk gevaarlijk: kan ook op gewone cellen vd gastheer
2. Mannose-bindend lectine activatie complement
à verschilt slechts in stap 1 met klassieke activatie
à 1 vd acute fase eiwitten geprod thv lever oiv IL6
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper nien1234. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
