HC bouwplannen
HC1: bouwplan van mens tot cel
Uitleg over blokboek
HC2: bouwplan geschiedenis van de anatomie 1
Andreas Vesalius (1514-1564) is de grondlegger van de anatomie. Daarvoor werd alles aangenomen
van de Romeinen en Grieken. Hij was een humanist in de Renaissance.
Hij zag dat de Grieken heel veel dingen niet goed hadden gezien, ze hadden meer varkens en apen
ontleed en geen mensen.
Petrus Paaw (1564-1617) was de eerste hoogleraar anatomie. Het anatomische theater in Leiden had
niet alleen anatomische achtergrond maar ook filosofisch. Theater was van 1592-1821.
Vanaf 2e helft 17e eeuw gaan ze kijken hoe alles zit, ook op technisch.
- Microscopen
o Antonie van Leeuwenhoek (1670), deze microscoop kon wel tot 250 keer vergroten.
Vanaf toen werden er dingen gezien die tot toen niet konden.
o Van Musschunbroek; eerste winkeltje in microscopen
- Preparaten
o Met was werden lichaamsdelen ingespoten om beter de bekijken
- Experimenten
- Jan Swammerdam (1637-1680): keek via microscoop naar insecten. Ze kwamen erachter dat
hun ook nog ingewikkelde wezens waren.
- Reinier de Graaf (1641-1673): zelfde tijd als Swammerdam en hebben nauw samengewerkt.
Ruzie wie eerste de vrouwelijke voortplantingsorganen had ontdekt. De graaf gewonnen →
graafse follikels.
- Govard Bidloo (1649-1713): vatte de kennis samen in een anatomische atlas, was chirurgisch
arts.
Rene Descartes (1596-1650): bedacht dat menselijk lichaam een soort machine was, alles wat we nu
weten was niet mogelijk geweest zonder hem. Hij zei het is een puur fysiek geheel, het geestelijk
scheidde die ervan.
Frederik Ruysch (1638-1731) maakte zijn preparaten altijd sierlijk → leven is mooi
Herman Boerhaave (1668-1738); leermeester van heel Europa. Hij heeft kennis die al bekend was
ingedeeld in wat belangrijk was voor de medische kennis en wat niet. Hij maakte het begrijpbaar
voor alle studenten. Dit was eigenlijk de afsluiter van de 17e eeuw.
Overgangsperiode 18e en 19e eeuw
- Bernard Siegfried Albinus (1697-1770)
- Petrus Koning (1787-1834)
In deze tijd waren de preparaten minder belangrijk, maar het ging om medische kennis/modellen.
20ste eeuw; nieuwe technieken
- Gerbrandus Jelgersma (1859-1942); anatoom, onderzoeker van de hersenen. Hij maakte
plakjes van de hersenen en prepareerde dit door in te kleuren met gelatine.
Naast het materiële deed hij ook veel à froid, meer op het geestelijke gericht.
- Elektronenmicroscoop (jaren 50); veel dieper het lichaam in
HC3: bouwplan algemeen
Waarom is kennis van de anatomie belangrijk?
- Lichamelijk onderzoek; projectie organen
- Interpretatie MRI, röntgen, CT
- Algemene bouw van organen in relatie tot hun functie
, - Samenhang van organen en orgaansystemen
We kijken naar een anatomisch model; STAAND met de handpalmen naar voren.
We delen het anatomisch model in vlakken:
Frontale vlak wordt ook wel coronale
vlak genoemd.
Coronale vlak is van oor tot oor op het
hoofd. Het is loodrecht op het
sagittale vlak, ze noemen het sagittaal
omdat je een pijlnaad heb op het
hoofd en die is in de zelfde richting.
Sagittaal = pijl
ZIE afbeelding richtingen en posities van het menselijk lichaam, let op maakt niet uit hoe de patiënt
staat je beredeneerd hem vanuit de anatomische stand.
- Posterior (achter) Deze termen worden gebruikt om
- Anterior (voor) positie aan te geven ten opzichte
- Superior (boven) van een ander orgaan.
- Inferieur (onder)
- Mediaan (midden in lichaam)
- Lateraal (zijkant van het lichaam)
- Ventraal (voorkant)
- Dorsaal (achterkant) Deze termen worden gebruikt om
- Craniaal (hoofdzijde) positie aan te geven.
- Caudaal (staartzijde)
- Proximaal (dichtbij in de arm, bijv. biceps)
- Distaal (verweg in de arm, bijv. vinger)
- Dorsaal (buitenkant, dus bovenkant van je hand)
- Palmair/plantair (binnenkant, dus handpalm)
Let op: gaat niet praten over ventraal en posterior als combo, zijn wel
echte vaste combinaties.
Je kijkt doorsnedes altijd vanonder. Ruggenwervel is achterin, hart
ligt links. Je kijkt vanaf onder dus je draait het precies om. Komt
vanuit de radiologie.
Extremiteiten zijn de armen en benen.
Om te bepalen welke spieren bij de extremiteiten kijken je naar de functie van de sport. De grote
borstspier zorgt dat je arm omhoog gaat, dus hij hoort bij extremiteiten ook al ligt hij op de borst.
Schoudergordel: clavicula en scapula (schouderblad)
Bekkengordel: os coxae en os sacrum
LET OP schoudergordel hoort niet bij de romp, maar de bekkengordel wel.
Scheiding tussen thorax en abdomen: (borst en buik)
Middenrifboog is scheiding en ribbenboog zit eraan vast. Maar lever zit ook onder de ribben, want je
ribben zijn driedimensionaal en gaat deels over de buik heen. Dus je moet hem uithollen soort.
Plexus brachialis is een spier die van de schouder naar de nek loopt. → in de hals
, Verder de anatomie leren van: spieren romp, thorax en abdomen en doorsnedes.
Voor de spieren:
- Musculus pectoralis major
- Musculus serratus anterior
- Musculus obliquus externus abdominis
- Plexus brachialis
Voor de vaten:
HC4: bouwplan rompwand
Segmentatie = de bouwelementen van een lichaam bevatten dezelfde onderdelen. (worm)
Je ziet dit bij de mens in het wervellichaam.
Als een wervel wordt aangelegd is dit altijd thoracaal
- Rib (dit zit altijd lumbaal), alleen bij thoracaal hebben we ze zichtbaar. Bij de rest zijn ze óf
klein of vergroeid.
- Wervellichaam
- Ruggenmerg
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper daniellew4. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.