HC Bouwplannen DT2: geschiedenis anatomie + medische beeldvorming
HC 22 geschiedenis anatomie
Geschiedenis van anatomie heef 3 fasen (lopen in elkaar over, zijn van Jewson)
1. Bedgeneeskunde (voor 1800): verhaal van de patint staat centraal
- Bij patint thuis alles, alleen arme mensen gingen naar ziekenhuis (daar ging je dood)
- Onderzoeksmethode: verhaal patint
- Autonomie / macht lag bij de patint
- Holisme vanuit klassieke humoralisme. Ging uit van 4 liggen lichaamssappen: zwarte
gal, slijm, bloed en gele gal. Als dit in evenwicht was dan was je gezond.
Was ook verbonden met natuur en je had benaming voor soort sap in je lichaam.
- Ervaring der eeuwen was kennis achter het holisme
- Deze leer kwam uit de Renaissance Andreas Vesalius was belangrijk anatoom. Eerste
persoon die zelf dode mensen opsnijd en controleren wat de oudheden beweerde.
- Anatomie komt heel erg centraal in de wetenschap. Religie is hierin heel belangrijk, dus
de anatomie is echt een prokstuk waar adel wordt tentoongesteld. Frederik Ruysch was
iemand die echt van die prokstukken maakte.
2. Ziekenhuisgeneeskunde (1800-1850): lichamelijk onderzoek en waarneming arts centraal
- Van holisme naar lokalisateprincipe. Je kijkt waar de ziekte zit
- Onderzoeksmethode: pathologische anatomie + lichamelijk onderzoek = nieuw.
o Zieke lichaamsdelen combineren aan ziektes.
o Breuk met humoraal-pathologisch denken
o Autopsie doen, lijken waren gebrek. In 1750-1800 zeiden ze dat verplicht was dat
mensen open te snijden als mensen zijn gestopt met leren.
Mensen waren hier niet mee gediend, dus uiteindelijk werd het gedaan bij
armen en misdadigers. In Groot-Britannii was een handel in lijken.
o Lichamelijk onderzoek zorgt dat je van subjectef naar objectef gaat. Stanley J.
Reiser heef hier voor gezorgd. Zintuigen arts centraal, en met de nodige
hulpmiddelen. Rond 1850 is LO aanvaard. Dokters worden detectves.
- Parijse klinische school (vroeg 19e eeuw) is waar dit allemaal gebeurd.
o Klinisch – anatomische methode.
o Post-mortem onderzoeken en dan kijken naar de ziekte.
o Gaspard Laurent Bayle deed 900 post-mort onderzoeken en ontdekt tuberculose.
- Toen er meer ziekenhuizen kwamen, kwamen er ook meer lijken en mensen vonden het
toch belangrijk om je lichaam aan de wetenschap te geven. De ziekenhuizen worden ook
gediferenteerd naar aandoening. afdelingen.
- Statsteken werden belangrijk, was bij het holisme nog onzin.
- stethoSCOOP van Lainnec wordt ontdekt, is nieuw want we kunnen dingen ‘zien’, maar
eigenlijk kan je met een stethoscoop alleen luisteren toch heet het SCOOP. (= zien)
o Hij gaat kennis uit lijkenhuizen combineren met het luisteren = ausculteren.
3. Laboratorium (vanaf 1850): grafsche, numerieke en visuele weergave van lichaamsfunctes.
- Inzoomen op bouwstenen en chemische stofen van het lichaam
, - Onderzoeksmethode: histologie & fysiologie + laboratorium test (= heel belangrijk)
- Het verdwijnen van de zieke mens zeggen ze, alleen weefsel nog nodig.
- Het zichtbaar maken van het onzichtbare ontstaat (19 e en 20ste eeuw)
o Toegang tot inwendige van levende lichaam
Auditef
Numeriek en grafsch (thermometer, electrocardiograaf)
Chemisch (lab)
Visueel (microscopie, endoscopie en röntgenstraling
Microscopen bestonden wel al, maar wat je zag was volgens hun niet te vetrouwen. Rudolph Virchow
heef in de 19e eeuw heel veel gedaan met microscopie wat wel geloofaar was. Hij werkte echt op
cel niveau ipv anatomisch. Begin van diagnostceren met microscoop.
Hergebruik (19e eeuw)
- Schaarste lijken en pathologie
- Oude anatomsiche preparaten opnieuw onderzoek naar gedaan
- Schedel uit Jan Bogtstra’s proefschrif wordt heel erg hergebruikt.
Röntgenstraling (1896) ontdekt door Wilhelm Conrad Röntgen
- Zichtbaar maken van onzichtbare was al heel belangrijk, toepassing kwam later wel
Trend 19e en 20ste eeuw:
- Toenemende objectvering van de patint, wier lichaam en gezondheid buiten haar om in
kaart wordt gebracht.
- Jewson: ‘verdwijnen’ zieke mens als geheel
- Beeldvormende technieken
o Ondoordringbare van het lichaam konden ze doorheen
o Eerst zien dan geloven, konden nu dingen zien
o Zijn nu nog steeds heel belangrijk, beeld geef echt wat aan.
Nadelen / kritek:
- Moeten we op alles wat we zien vertrouwen?
- Is alles wel wat het lijkt?
- Veel gebruik zonder begrip, artsen begrijpen soms niet wat ze zien
- Lijden de dingen die je meer ziet ook tot betere uitkomsten?
- Vervreemding van de patint, steeds minder patint nodig voor een diagnose
- Rol van de huisarts neemt af
- Kosten gaan omhoog, de beeldvormende technieken zijn vooral heel duur
-
Heel belangrijk: Beroemde artkel van Jewson heet:
- The disappearance of the sick-man from medical cosmology.
- Betekent: Het verdwijnen van de zieke mens uit de geneeskunde, zieke persoon verdwijnt.
HC 23 medische beeldvorming
Beeldvorming is heel belangrijk om diagnose te stellen. 80% van werk.
Radiologie geschiedenis:
- 1896: uitvinding van de Röntgenfoto ( door Wilhelm Conrad Röntgen, nobelprijs 1901)
- Jaren ’40 - ’50: contrastmiddelen
- Jaren ’60 – ’70: echografe
- Jaren ’80: CT en intervente
- Jaren ’80 – ’90: MRI
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper daniellew4. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.