Diergeneeskunde jaar 3 Orgaanoverschrijdende Aandoeningen Bijlage: Vaccinatie
Bijlage – Vaccinatie van huisdieren
Soorten vaccins
Levende vaccins bevatten micro-organismen die geattenueerd zijn (virulentie uitgeschakeld met behoud van
immunogeniteit) en zich nog vermenigvuldigen in de gastheer.
Geïnactiveerde/dode vaccins vermenigvuldigen zich niet in het dier. Wordt altijd adjuvans aan toegevoegd
(immunostimulantium) om voldoende immuniteit op te wekken.
Toxoïdvaccins bevatten alleen bacteriële toxines, in combinatie met een adjuvans.
Subunitvaccins bevatten fragmenten van een agens dat een afweerreactie opwekt.
Combinatievaccins bevatten meerdere soorten (levende of dode) micro-organismen.
Biotech vaccins zijn mbv biotechnologische methoden ontwikkeld
o Vectorvaccins bestaan uit onschuldige virussen waarin een gen van het gewenste virus is
ingebracht. Na vaccinatie zal het onschuldige virus gaan vermeerderen en zo een immuunrespons
opwekken tegen het virus waarvan het gen is ingebracht.
Wel of niet vaccineren?
Non-vaccinatiebeleid o.a. MKZ en varkenspest
Verplichte vaccinatie o.a. Newcastle Disease
Of er gevaccineerd wordt hangt af van de kans op de ziekte en de schade die de ziekte kan veroorzaken. Als beide
kansen hoog zijn is vaccinatie geadviseerd, als ze beide laag zijn niet. Vaccinatie kan zijn om verschijnselen te
verminderen/voorkomen of om infectie te voorkomen of uitscheiding te voorkomen. De kwaliteit van een vaccin wordt
bepaald door werkzaamheid en veiligheid.
Werkzaamheid: wordt eerst onderzocht in het lab in een ‘vaccinatie-challenge’ experiment. Aantal dieren
wordt random over 2 groepen verdeeld (1 vaccinatiegroep, 1 controlegroep). Na bepaalde tijd worden alle
dieren gechallenged (natuurlijk besmet met natuurlijke dosis van virulente veldstam) verschijnselen,
vermenigvuldiging en pathologische afwijkingen worden gemeten. Verschil tussen de groepen is een maat
voor de werkzaamheid. Idealiter moet het ook in een veldstudie worden onderzocht.
o PF = preventable fraction = ware effectiviteit van het vaccin. Percentage niet-beschermde
controledieren min percentage niet-beschermde gevaccineerde dieren gedeeld door het percentage
% zieke controledieren−% zieke gevaccineerde dieren
niet-beschermde controledieren =
% zieke controledieren
Veiligheid: vaccinatie mag geen ziekte of lokale reacties veroorzaken. Levend vaccin moet genetisch stabiel
zijn en mag niet worden uitgescheiden. Vaccin mag geen verontreinigingen bevatten.
Vaccinatieschema’s
Bij het opstellen van vaccinatieschema’s wordt rekening gehouden met:
Epidemiologische situatie
Immuunstatus van het dier
o Antilichamen (maternaal of van vorige vaccinaties) kunnen interfereren met de opouw van actieve
immuniteit na vaccinatie.
Daarom pas voor de 1e keer vacineren als maternale antilichaamtiter laag is. Dieren zijn dan
al wel gevoelig voor infectie. Beste oplossing is titerbepaling.
Bij jonge dieren heb je altijd een periode waarin de maternale antilichaamtiter te hoog s voor
actieve immunisatie door vaccinatie, maar te laag om te beschermen tegen het veldvirus =
gevoelige periode.
Doel van de vaccinatie
Soort vaccin
o Dood vaccin moet bij 1e vaccinatie altijd kort daarna (3-4 wkn) worden herhaald = booster.
Noodzaak en frequentie van boostervaccinaties is afhankelijk van immuniteitsduur, risico op
infectie en ernst van infectie.
Voor- en nadelen van vaccinatie
Voordelen: vaccinatie voorkomt infectie/ziekte, bevordert het welzijn daardoor. Vermindert economische schade en
het gebruik van diergeneesmiddelen. Essentieel voor uitroeien van sommige dierziekten.
Nadelen: dier kan ziek worden (overgevoeligheid), minder sterke immuniteitsopbouw bij dieren met
immunosuppressie, residuen kunnen in vlees terecht komen, sterfte onder niet-doeldieren bij blootstelling,
serologische surveys vaak niet meer mogelijk.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Lauraderks97. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €0,00. Je zit daarna nergens aan vast.
