Hoorcollege verzekeringsrecht
Hoorcollege 1 Verzekeren, verzekeringen en betrokkenen
Verzekeren
Belangrijk in maatschappij en bedrijfsleven
Verzekeren = risico-overdracht feitelijke risico blijft bij verzekeringnemer, alleen
financiële risico gaat over.
Risico = kans op bepaald gevolg door de verwezenlijking van een bepaald onzeker
feit
Niet alle risico’s zijn verzekerbaar
De te verwachten schade is te groot: terroristische aanslagen, aardbevingen,
oorlog, etc.
De te verwachten schade is niet te berekenen: cyberrisico
Bij 1 gebeurtenis veel schade: aardbeving
Slecht schadeverloop: juweliers, taxi’s, maar ook bij particulieren.
Premieberekening
Wet van de grote aantallen.
Premie = schadefrequentie x gemiddeld schadebedrag
Voorbeeld premieberekeningen
Fietsenverzekeraar 25.000 fietsen verzekerd tegen diefstal. Uitkering gemiddeld EUR
500.
Statistieken: elk jaar worden 1000 fietsen gestolen.
De schadefrequentie is 4%.
De premie is 4% x EUR 500 = EUR 20
Anders berekend, uitkering 1000 x EUR 500 = EUR 500.000 per jaar. Premie is dan
EUR 500..000 = EUR 20.
Risico, verzekering en gedrag
Bij premie tegen 2 onderwerpen.
Moreel risico je gaat minder voorzichtig handelen, omdat je weet dat je een
verzekering hebt.
Verzekerde minder voorzichtig
Prikkels vanuit verzekering: eigen risico, no claim korting, uitsluitingen,
maximaal verzekerde som, voorschrijven bepaalde maatregelen bij bedrijven
etc.
Antiselectie/averechtse selectie
Vooral mensen met slechte risico’s zullen verzekeren.
Verzekeraars reageert met selectie: ze gaan groepen maken waar dan aparte
premies en voorwaarden, etc. voor gelden.
Van oud naar nieuw verzekeringsrecht
Oude WVK
Bescherming van verzekeraar tegen de koophandel
Stamt uit ongeveer 1838
Nieuw Burgerlijk Wetboek: 7.17 BW
Primair bescherming van de burger/consument
Invoering op 1-1-2006
Veel (anticiperende) jurisprudentie;
Verschillen oud/nieuw recht
,Wetboek van Koophandel
Korte artikelen, helder (bedrieglijk)
Eenvoudig taalgebruik
Bescherming: verzekeraar
Uitsplitsing in type verzekering (brand, transport e.d.)
Niet duidelijk wat dwingend recht is
Burgerlijk Wetboek
lange artikelen, ondoorzichtig
ingewikkeld taalgebruik
Bescherming: consument
Uitsplitsing: Algemeen, Schade, Sommen
duidelijk aangegeven (semi)dwingend recht
Waarom nieuw verzekeringsrecht
Artikelen Wetboek van Koophandel verouderd
In wet vastleggen van jurisprudentie en (gewoonte)polisrecht
Vastleggen grondbeginselen:
Vertrouwensbeginsel: weegt zwaar bij verzekeringsovereenkomst. Geen
verzekeraar die bij alles zegt ik geef geen dekking, je moet in beginsel
dekking geven. Verzekerde moet er in beginsel op kunnen vertrouwen dat als
hij schade leidt het door de verzekering wordt opgepakt. Verzekeraar is ook
sterk afhankelijk van verzekerde gezien de mededelingsplicht, etc. Dit zie je in
7.17 terug.
Consumentenbescherming
251 WvK:
Alle verkeerde of onwaarachtige opgave, of alle verzwijging van aan den verzekerde
bekende omstandigheden, hoezeer te goeder trouw aan diens zijde hebbende plaats
gehad, welke van dien aard zou zijn, dat de overeenkomst, niet of niet onder dezelfde
omstandigheden zou zijn gesloten, indien de verzekeraar van den waren staat der
zaak had kennis gedragen, maakt de verzekering vernietigbaar
Schema verzekeringsrecht in BW:
, Burgerlijk Wetboek
Boek 6 Boek 7
Boek 3 Verbintenissenrec Bijzondere
ht overeenkomsten
Titel 17
Verzekering
Afdeling 1
Algemene
Bepalingen
Afdeling 2
Schadeverzekering
Afdeling 3
Sommenverzekering
Nieuw verzekeringsrecht
Boek 7 BW. Titel 17 verzekering
Afdeling 1: Algemene bepalingen
art. 7:925 BW t/m 7:943 BW
Afdeling 2: schadeverzekeringen
art. 7:944 t/m 7:963 BW
Afdeling 3: Sommenverzekeringen (hoeven we niks van te weten)
Onderdeel 1: algemene bepalingen sommenverzekeringen
art. 7:964 t/m 7:974 BW
Onderdeel 2: bijzondere bepalingen levensverzekeringen
art. 7:975 t/m 7:986 BW
Inbedding regels boek 7 BW
Iets niet in boek 7 te vinden dan val je terug op:
Algemene regels Boek 6 BW van toepassing; bijv. aanbod en aanvaarding, algemene
voorwaarden regeling.
Boek 3 BW; ontvangsttheorie, etc.
Uitgangspunt: regeling in Burgerlijk Wetboek
Let op! Praktijk: in polisvoorwaarden kan (bij regelend recht) daarvan worden
afgeweken !!! bijv. 7:943 en 7:960 BW.
Verzekeringsovereenkomst
Art. 7:925 BW omschrijft een verzekering als volgt:
Verzekering is een overeenkomst waarbij de ene partij, de verzekeraar, zich tegen
genot van premie jegens haar wederpartij, de verzekeringnemer, verbindt tot het
doen van een of meer uitkeringen, en bij het sluiten der overeenkomst voor partijen
geen zekerheid bestaat, dat, wanneer of tot welk bedrag enige uitkering moet worden
gedaan, of ook hoe lang de overeengekomen premiebetaling zal duren. Zij is hetzij
een schadeverzekering, hetzij een sommenverzekering
Er zijn twee contractspartijen: verzekeraar en een verzekeringnemer
, Wederkerige overeenkomst in de zin van boek 6. Wel is er sprake van
contractsvrijheid.
Premie
Uitkeringen
Uitkering: Geld of natura.
Uitkering ineens of periodiek.
Uitkering door verzekeraar indien, zoals de wet het omschrijft, ‘het risico wordt
verwezenlijkt’.
Belangrijk is de onzekerheid bij de partijen: “je mag geen gestolen speedboot
verzekeren”. Onzeker voorval = je weet dat er schade gaat ontstaan alleen je weet
niet wat de schade gaat zijn.
Onzekerheid over:
wanneer uitkering of
tot welk bedrag uitkering of
hoelang de premiebetaling zal duren.
Soorten verzekeringen: Schadeverzekeringen
7:944 BW (afdeling 2):
“Schadeverzekering is de verzekering strekkende tot vergoeding van
vermogensschade die de verzekerde zou kunnen lijden.”
bescherming van het vermogen van de verzekeringnemer
Een schadeverzekering keert uit wanneer de verzekerde als gevolg van een gedekte
gebeurtenis schade oploopt.
Enkele voorbeelden van schadeverzekeringen:
autoverzekering
Transportverzekering
Aansprakelijkheidsverzekeringen (AVP aanspr verzekering particulieren), AVB
(aanspr verzekering bedrijven), beroepsaanspr., D&O
(bestuurdersaanspr.verz.), productaansprakelijkheids)
inboedelverzekering
Opstalverzekering
Arbeidsongeschiktheidsverzekering
Rechtsbijstandverzekering
Zorgverzekering
CAR-verzekering
Reisverzekering
Indemniteitsbeginsel
Indemniteitsbeginsel (7:944 en 7:960): dwingend recht! ten gevolge van
een verzekeringsuitkering mag je niet in een voordeligere positie raken. Je
krijgt meer vergoed dan de daadwerkelijke schade is. Je mag alleen
schadeloos gesteld worden.
Niet in een voordeligere positie
Soms lijken verzekeringsvoorwaarden in strijd met indemniteitsbeginsel
Bv opstalverzekering
de functie en economische betekenis van de zaak
inboedelverzekering
Men kijkt naar functie en betekenis van de zaak. Daarom kan het zo zijn dat je
meer geld krijgt dan dat het nog waard was; bijv. nieuwe spijkerbroek na
ongeluk, geld voor nieuw huis op te bouwen, etc. Je keert meer uit dan de
dagwaarde. Het is niet in strijd met het indemniteitsbeginsel en mag in
polisvoorwaarden worden opgenomen.