100% tevredenheidsgarantie Direct beschikbaar na je betaling Lees online óf als PDF Geen vaste maandelijkse kosten
logo-home
Eerder door jou gezocht
Eerder door jou gezocht
logo
Samenvatting Reader Publieke Financiën (15/20) - André Decoster €13,99
In winkelwagen
Snel navigeren naar
Voorbeeld
  2.  
  3. Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
  4.  
  5. Politieke Wetenschappen En De Sociologie
  6.  
  7. Publieke financiën

Samenvatting

Samenvatting Reader Publieke Financiën (15/20) - André Decoster
 2 keer verkocht
  • Vak
  • Publieke financiën
  • Instelling
  • Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)

Dit document bevat een samenvatting van ALLE te kennen teksten in de reader voor het vak 'Publieke Financiën' door professor André Decoster. Moeilijke begrippen zijn uitgelegd en belangrijke begrippen worden duidelijk aangeduid.

Voorbeeld 3 van de 15  pagina's

Document informatie

  • 9 februari 2024
  • 15
  • 2023/2024
  • Samenvatting

Onderwerpen

  • overheidsfinanciën
  • nota algemeen evenwicht
  • tragedy of the commons
  • economische t
  • the incurable cost disease
  • kapitaal en financiën markten
  • studiecommissie voor de vergrijzing
  • economische vooruitzichten

Geschreven voor

  • Katholieke Universiteit Leuven (KU Leuven)
  • Politieke Wetenschappen En De Sociologie
  • Publieke financiën
Alle documenten voor dit vak (4)

Verkoper

avatar-seller
ElleWoods2709

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud

Verplichte teksten: Publieke Financiën
Prof. André Decoster

Topic 0: Inleidende lessen
0.1 Inleiding: Onderwerp, aanpak lessenreeks
0.1 Teaser-les met kerncijfers over (Belgische) Publieke Financiën
Tekst 1: Verslag 2022 – H6 Overheidsfinanciën Verslag van Nationale Bank van België
 Begrotingssaldo verbeterde fors na het wegebben vd coronacrisis, mr escalerende energiecrisis
(+ Russische inval in Oekraïne) zette de overheidsfinanciën opnieuw onder druk
o Negatieve impact op begrotingssaldo
 Noemereffect: Verschil tss primaire uitgaven in % vh bbp en in % vh potentiële bbp
 Tijdelijke maatregelen: Voornamelijk gericht op verlagen energieprijs
o Verlaging vd btw op elektriciteit en aardgas etc
o Ondersteuning koopkracht gezinnen
 Overheidtekort vooral op federale niveau, rentelasten daalden nog licht
 Hoge inflatie zorgt vr tijdelijke daling vd schuldgraad mr vergoot structurele uitdagingen op
middellange termijn
o Meer gedifferentieerd begrotingsbeleid
o BE behoort qua financieringssaldo en overheidsschuld tot slechts presterende landen vh
eurogebied

 Hoge inflatie had belangrijke impact op overheidsfinanciën  Belastingen stijgen
o Inflatie stuwde meeste ontvangsten en primaire uitgaven automatisch fors hoger, terwijl
impact op primair saldo in 2022 beperkt bleef
o Heffingen op inkomens uit arbeid stijgen evenredig met lonen, die het afgevlakte verloop
vd gezondheidsindex volgen
o Stijging vd belastingen op vennootschapswinsten in 2022 nt afgeremd
o Grootste deel vd belastingen op goederen en diensten, muw accijnzen, neemt
rechtstreeks en onmiddellijk toe met stijgende consumptieprijzen
o Groot deel vn overheidsuitgaven = Gevoelig vr prijsontwikkeling, door automatische
indexering (Sociale uitkeringen en lonen)
o Standaard beïnvloedt inflatie de uitgaven vr gezondheidszorg pas met enige vertraging
 Hoge inflatie en Russische inval leidden tot forse discretionaire beleidsreactie
Een discretionaire bevoegdheid is een bevoegdheid die een bestuursorgaan in meer of mindere mate de vrijheid
toekent om in concrete gevallen naar eigen inzicht een besluit te nemen
o Stijging vd energieprijzen verzachten, mr ook als reactie op Russische inval
o Overgrote meerderheid vd energiemaatregelen op federale niveau
o Alle maatregelen ook invloed op ontwikkeling vd gezondheidsindex
o Steunmaatregelen slechts gedeeltelijk gecompenseerd
o Aanvullende maatregelen vd overheden
 Overwinsten: Totale ondernemingswinst – ondernemingsloon

 Behalve inflatie beïnvloedden aantal andere factoren het primair saldo
o In Wallonië werden investeringen ook gestimuleerd door de uitgaven vr de
wederopbouw vd infrastructuur na overstromingen (juli 2021)
 Inflatietoename leidde ook tot stijging vd rente, mr nog niet vd rentelasten
o Korte- en langetermijnrente, mr impact vd rentestijging op rentelasten beperkt
o Verhoging vd beleidrentes door de ECB drukt resultaten vd Bank en heeft zo ook
negatieve impact op financieringssaldo vd overheid
 Hoge inflatie deed schuldgraad tijdelijk dalen


1

, o Daling vd schuldgraad te wijten aan sterke nominale economsiche groei
o Schuldgraad daalde verder dankzij hoge nominale bbp-groei
 Structurele uitdagingen vd Belgische overheidsfinanciën blijven heel groot
o Risico’s vr de houdbaarheid vd Belgische overheidsfinanciën = Hoog
o Stijgend primair begrotingstekort is gevolg vn toenemde primaire uitgaven
o Financieringstekort vd gezamenlijke overheid tegen 2023 oplopen tot 4,9% bbp
o Fors structurele stijging vd primaire uitgaven sinds 2019 ligt aan de basis vh hoge
overheidtekort in 2025
o Verloop vd lopende uitgaven w sterk bepaald door groei in sociale uitkeringen (als gevolg
vd toename in vergrijzingskosten)
 Sterke toename vd sociale uitkeringen vormt belangrijke verklaring vr groei vd primaire
uitgaven
o Stijgende pensioensuitgaven zeten overheidfinanciën zwaar onder druk (toekomst)
o Sterke toename in België dan in andere EU-landen
o Federale overheid: Verdere hervomring vd pensioenen MR ook met deze
pensioenshervorming op lange termijn stijging vd vergrijzingskosten
 Schuldgraad terugdringen < Consolidatie-inspanning vn alle entiteiten vd overheid nodig
o Hoewel grootste deel overheidsschuld op federaal niveau zit, houdt stijgende
schuldgraad op regionaal niveau ook risico’s in

Tekst 2: Economische Vooruitzichten 2023-2028
Verslag van Federaal Planbureau (Economische analyses en vooruitzichten)
 Belgische bbp-groei enerzijds aangedreven door aanhoudende post-covid inhaalbeweginng,
anderzijds afgeremd door stijgende grondstoffenprijzen, verstoring vd internationale
toeleveringsketens en onzekerheid als gevolg vd oorlog in Oekraïne
 Belgische economie zou gemiddeld 1,3%/jaar groeien, net als eurozone als geheel
 Lagere energieprijzen zullen neerwaarste druk uitoefenen op inflatie (tot oktober 2023)
 Toename werkgelegenheid vooral uit groei beroepsbevolking + Komst Oekraïense vluchtelingen
 Stijging overheidstekort op middellange termijn situeert zich binnen Entiteit I (federale overheid
en sociale zekerheid)
o Saldo vd gefedereerde entiteiten als geheel verbetert geleidelijk en is toe te schrijven
aan de VL Gemeenschap en het WL Gewest
o Overheidsschuld bedraagt 105% vh bbp in 2023 en loopt op tot 114% vh bbp in 2028

 In 2024 verdwijnen alle steunmaatregelen om inflatie het hoofd te bieden
 Overheidsfinanciën zwaar onder druk door opeenvolging vn crisissen < Op niveau vd schuld
 Toename vd sociale uitkeringen < Voornamelijk gevolg vd stijging vd uitgaven vr pensioenen,
gezondheidszorg en ziekte-en invaliditeit
 Kapitaaluitgaven zijn het meest volatiel (beweeglijk)
 Grootste verschil situeert zich op niveau vd vennootschapsbelasting < Bijdrage nu positief
 Samengevat: Terwijl de pre-covid projectie al een aanzienlijke toename vh tekort op middellange
termijn verwachtte, voornamelijk door de kosten vd vergrijzing, is de raming vn dat tekort nog
verslechterd door factoren die toen nt waren voorzien
o Enerzijds: Meer expansieve kosten vh begrotingsbeleid
o Anderzijds: Uitgaven vd overheid (% vh bbp) verhoogd dan die vd ontvangsten
o Rentelasten
 Stijgende overheidsschuld mr gn sneeuwbaleffect
o Stijgende rentevoeten  Stijgende rentelasten
o Gemiddelde rente op overheidsschuld blijft echter lager dan nomianle economische
groei op middellange termijn  Opwaartse spiraal vd schuldgraad door de rentelasten
(sneeuwbaleffect) wordt hierdoor vermeden

2

, o DUS: Stijging vd renetelasten is het gevolg vd stijging vd impliciete rentevoet op de
overheidsschuld
 Tekort vd federale overheid tss 2024 en 2028: Toename met 0,8% punt vh bbp
 Sociale uitkeringen stijgen sterk in 2023 door jaareffecten vd opeenvolgende indexeringen van
2022 (door inflatie)
 Pensioensuitgaven stijgen sterk door vergrijzing vd bevolking (Herwaarderingsmaatregelen)
 Verbetering vd regionale financiën w afgezwakt door stijging vd uitgaven vr de relanceplannen
en door maatregelen om hoofd te bieden aan opvang vn vluchtelingen en stijging energieprijzen
 Financiën vd gemeenschappen en gewesten verslechteren
o Gevolg vd hogere uitgaven vr de relanceplannen
o Toegenomen steunmaatregelen als gevolg vd stijging energieprijzen
o Weerslag vd versneldeinkohiering vd pensioensbelasting
o Jaareffect vd vele indexeringen vn 2022
 Verbetering vd rekening vd VL Gemeenschap
o Plan Vlaamse Veerkraht (PVV)
o Vlaamse financiën evolueren ricting begrotingsevenwicht, desondans stijgende
rentelasten
 Saldo vd rekening vd Franse Gemeenschap stabiel gebleven
 Financiën vh WL Gewets verbeterden aanzienlijk in 2022
o Overeenkomst verzekeraars na de overstromingen
 Saldo vd geconsolideerde rekening vh Brussels Hoofdstedelijk Gewets en de
Gemeenschappelijke Gemeenschapscommissie verbeterde in 2022 als gevolg v/e versnelde
inkohiering (= definitief vaststellen van een belastingaanslag) vd personenbelasting, aanzienlijke stijging vd
registratierechten en tijdelijke daling vd investeringen in mobiliteit en verkeersinfrastructuur
 Financiën vd lagere overheid: Licht tekort in 2022  Te wijten aan investeringen en
gedifferentieerde impact vd inflatie op uitgaven en ontvangsten
o Saldo verslechtert als gevolg vn de investeringscyclus in de aanloop nr de
gemeenteraadsverkiezingen vn 2024

Tekst 3: Economische Begroting – Economische Vooruitzichten 2023-2024
Verslag van Federaal Planbureau (Economische begroting)
 Somberdere vooruitzichten vooral toe te schrijven aan internationale omgeving
 Ondanks enorme stijging energie-en andere grondstoffenprijzen: Economie vd eurozone recessie
nipt vermeden, dankzij steunmaatregelen vd overheden
 Particuliere consumptie wat teruggevallen door hoge inflatie koopkracht vn gezinnen aantastte
 Hoge inflatie kan centrale banken aanzetten tot verdere verhogingen vn hun beleidsrentes < Zou
overheden met hoge schuldgraad in problemen kunnen brengen
 Belgische bbp-groei w aangedreven door binnenlandse vraag, mr in 2024 ook ondersteund w
door aantrekkende internationale handel
o Hogere groei toe te schrijven aan verbeterde uitvoermogelijkheden
 Stijging hypotheekrente en hoge prijzen vr bouwmaterialen deden gezinsinvesteringen in
woningen sterk terugvallen < Hypothecaire rente zou zich stabiliseren (2024)
 Daling inflatie w afgeremd door energieprijstoename
o Toename vn internationale olie- en aardgasprijzen zou inflatie hernemen, om vervolgens
opnieuw af te koelen
 Spilindex zou overschreden worden
o Spilindex: Drempelwaarde die bepaalt wnr sociale uitkeringen en overheidswedden
aangepast worden aan de inflatie
 Werkgelegenheidsgraad steeg < Beroepsbevolking steeg
 Uitbreiding vd studentenarbeid / Oekraïense vluchtelingen … Toename beroepsbevolking
aanzienlijke stijging, mr volgend jaar terugvak + Werkloosheid daalt bijzonder sterk

3

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ElleWoods2709. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €13,99. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 69052 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis
€13,99  2x  verkocht
  • (0)
In winkelwagen
Toegevoegd