Complete samenvatting van het vak strafrechtelijke aansprakelijkheid
Ik heb zelf een 8,7 behaald.
Wat zit hierin? alle verplichte lesstof, alle rechtsregels vanuit de jurisprudentie, oefenvragen incl antwoorden
Week 1: introductie leerstukken en koppeling strafprocesrecht
Wat is strafrechtelijke aansprakelijkheid?
Een menselijke gedraging, die past binnen de grenzen van een wettelijke delictsomschrijving
en wederrechtelijk en verwijtbaar is.
Het wettelijk beslismodel
De formele voorvragen art. 348 Sv
1. Is de dagvaarding geldig?
2. Is de rechter bevoegd?
3. Is het OM ontvankelijk? (rechtsmacht vraag)
Ook wanneer staat of lagere overheid immuun is het OM niet-ontvankelijk.
De einduitspraak is dan OM niet-ontvankelijk art. 349 lid 1 Sv.
4. Zijn er redenen om de vervolging te schorsen?
De nadruk ligt hier op de 3e formele voorvraag
De materiële hoofdvragen art. 350 Sv
1. Tll feit worden bewezen?
Als het een niet-ideaaltypische delictsomschrijving betreft: dit betekent dat
wederrechtelijkheid en verwijtbaarheid in de delictsomschrijving staan. Dan spelen
rechtvaardigingsgronden en schulduitsluitingsgronden een rol bij de 1e hoofdvraag, bij
aanwezigheid van een van deze gronden wordt er niet voldaan aan de delictsomschrijving.
Dit leidt tot vrijspraak art. 352 lid 1 Sv.
Rechtvaardigingsgronden nemen de wederrechtelijkheid weg en schulduitsluitingsgronden
de verwijtbaarheid.
2. Bewezenverklaarde strafbaar?
Als dit niet het gevolg is leidt dit tot OVAR art. 352 lid 2 Sv.
3. Verdachte strafbaar?
Als het een ideaaltypische delictsomschrijving betreft: dit betekent dat wederrechtelijkheid
en verwijtbaarheid niet in de delictsomschrijving staan, maar het wel algemene voorwaarden
voor strafbaarheid zijn. Dan spelen rechtvaardigingsgronden en schulduitsluitingsgronden bij
de 3e hoofdvraag een rol. Bij aanwezigheid van een van deze gronden volgt OVAR art. 352
lid 2 Sv.
4. Welke sanctie moet worden opgelegd?
De einduitspraak is dan strafoplegging art. 351 Sv.
Nadruk ligt op de 1e t/m 3e materiële hoofdvraag
Rechtvaardigingsgronden:
Rechtvaardigingsgronden nemen de wederrechtelijkheid van de gedraging weg.
o Overmacht in de zin van noodtoestand art. 40 Sr
o Noodweer art. 41 lid 1 Sr
o Uitvoering wettelijk voorschrift art. 42 Sr
o Bevoegd gegeven ambtelijk bevel art. 43 lid 1 Sr
o Ontbreken van materiële wederrechtelijkheid (ongeschreven)
Schulduitsluitingsgronden:
Nemen de verwijtbaarheid van de verdachte weg.
o Volledig ontoerekeningsvatbaar art. 39 Sr
o Noodweer exces art. 41 lid 2 Sr
o Onbevoegd gegeven ambtelijk bevel art. 43 lid 2 Sr
o Overmacht art. 40 Sr
o Afwezigheid van alle schuld AVAS (ongeschreven)
, Soorten delicten
1. Materieel of formeel geformuleerd delict
o Materieel delict: het gaat over het gevolg van de handeling. Bijvoorbeeld de dood
staat centraal, hoe je iemand om het leven brengt maakt dan niet uit.
o Formeel delict: de handeling staat centraal, het gevolg hoeft zich niet te
verwezenlijken. Bijvoorbeeld art. 157 Sr: brandstichting. Is gericht op de
brandstichting zelf en niet op de gevolgen die dit met zich meebrengt.
2. Krenkingsdelict of gevaarzettingsdelict
o Krenkingsdelict: ziet op de aantasting van een rechtsgoed, bijvoorbeeld het recht op
leven wordt gekrenkt.
o Gevaarzettingsdelict: de bedreiging van een rechtsgoed, dus het gevaar voor een
mogelijke krenking wordt strafbaar gesteld.
3. Commissie of omissiedelict
o Commissiedelict: een actieve handeling, bijvoorbeeld iemand proberen van het leven
te beroven.
o Ommissiedelict: het nalaten van een handeling die strafbaar wordt gesteld.
4. Generalis of een lex specialis
o Generalis: een algemene strafbepaling, zoals doodslag art. 287 Sr
o Specialis: bevat meer bestanddelen dan de algemene strafbepaling. Alle
bestanddelen van de generalis + extra bestanddeel
Culpa
Culpa is in te herkennen aan ‘schuld’ in de delictsomschrijving, zie bv. art. 307 Sr. In culpa zit
zowel wederrechtelijkheid als verwijtbaarheid samen.
Week 2: legaliteitsbeginsel, overgangsrecht en rechtsmacht
Het legaliteitsbeginsel
Kent de volgende elementen:
Aansprakelijkheid op grond van een wettelijke bepaling
o Nullum crimen sine lege: geen feit is strafbaar zonder voorafgaande wettelijke
bepaling
o Nulla poena sine lege: geen sanctie kan worden opgelegd zonder dat daar
een wettelijke bepaling voor bestaat
Geen terugwerkende kracht
o Nulla poena sine lege praevia: verbod van terugwerkende kracht
Verbod van te extensieve interpretatie + analogieverbod
De rechter mag niet te ver gaan in de interpretatie, het is namelijk aan de wetgever
om te bepalen wanneer het gedrag buiten een delictsomschrijving valt.
Het overgangsrecht:
Legaliteitsbeginsel art. 1 lid 1 Sr
= Geen delict zonder straf. Hieruit vloeit voort dat er een verbod geldt op terugwerkende
kracht.
Nuancering op de hoofdregel: art. 1 lid 2 Sr
Wanneer de nieuwe strafbepaling gunstiger is voor de verdachte dan de oude
strafbepaling, dan moet de nieuwe worden toegepast. Het gaat hier om twee elementen:
1. Verandering in wetgeving
2. Die ten gunste werkt van de verdachte
Wanneer aan deze voorwaarden is voldaan dan werkt de nieuwe strafbepaling wel terug.
Dus uitzondering op het verbod op terugwerkende kracht.
De verandering in wetgeving
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jmschoon. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €10,39. Je zit daarna nergens aan vast.
