In deze samenvatting komen onderwerpen voor als tsunami's, vulkanen, gesteenten en meer!. Heel hoofdstuk 1 van systeem aarde Geo is samengevat in makkelijkere woorden
1.1
Actualiteitsbeginsel: Principe waarbij ervan uitgegaan wordt dat
natuurprocessen dat nu op aarde is te zien ook op gelijke omstandigheden
in het verleden ook zo verliepen. Het heden is de sleutel naar het
verleden
Schillen: onze aarde heeft 2 belangrijke eigenschapen die een grote rol
spelen in de vorming van de continenten, oceanen en alle landschappen,
zoals bergen en dalen:
Vloeibaar water op het aardoppervlak
Schillen (lagen) binnen in de aarde
Bij schillen onderscheid in:
Chemische eigenschappen (temperatuur, materiaal)
Fysische eigenschappen (hardheid)
Chemische eigenschappen:
Aardkern – binnenkern: temperatuur in de binnenkern is ongeveer 5.000
t/m 6.000 ⁰C en bestaat voornamelijk uit ijzer.
Aardkern – buitenkern: temperatuur in de binnenkern is ongeveer 5.000
t/m 6.000 ⁰C en bestaat voornamelijk uit ijzer.
Aardmantel – binnenmantel: temperatuur in de binnenmantel is ongeveer
1800 t/m 2800 ⁰C en bestaat vooral uit magnesium en ijzer.
Aardmantel – asthenosfeer: temperatuur in de asthenosfeer is ongeveer
1800 t/m 2800 ⁰C en bestaat vooral uit magnesium en ijzer.
Aardkorst – lithosfeer: Deze laag van vast gesteente komt in twee
verschillende vormen voor:
Continentale korst = heeft een dikte van 30 – 70 km dik en bestaat
uit vrij lichte gesteente (onder andere veel graniet)
Oceanische korst = heeft een dikte vanaf 7 km dik en bestaat uit vrij
zwaar gesteente namelijk basalt.
Continentale korst is dik maar licht ---------- oceanische korst is dun maar
zwaar
, Een gesteente is opgebouw uit een mengsel van mineralen en/of
organische stoffen die in de natuur voorkomen.
Op basis van hun ontstaanswijze in te delen in 3 hoofdgroepen:
Stollingsgesteenten
Sedimentgesteenten
Metamorfe gesteenten
Stollingsgesteente: ontstaan door afkoeling en stolling van
magma. Ze zijn te verdelen in diepte- en uitvloeiingsgesteenten.
Dieptegesteente: ontstaat als het vloeibare magma ver onder
de aardkorst heel langzaam stolt. Omdat er dan voldoende tijd
en ruimte is, kunnen zich grote kristallen vormen.
Bijvoorbeeld = Graniet
Uitvloeiingsgesteenten: ontstaan als het hete magma bij een
vulkaanuitbarsting als lava uit de krater over de hellingen van
een vulkaan stroomt. Door de lage buitentemperatuur koelt de
massa heel snel af en stolt. Er is geen tijd voor de vorming van
kristallen. Bijvoorbeeld = basalt.
Sedimentgesteenten: Ontstaan wanneer afzettingen van bij voorbeeld
zand of klei in lagen worden neergelegd en samen geperst. Ze
kunnen worden onderverdeeld in 2 typen:
Klastische sedimenten: worden zand en klei in de zee, in
meren of in riviervlakten gesedimenteerd tot dikke lagen. Door
de druk van de bovenliggende lagen worden de zand- en
kleilagen samengeperst tot een hard gesteente. Bijvoorbeeld:
zand zandsteen en klei kleisteen of schalie.
Organische sedimenten: ontstaan door opeenhoping van
organisch materiaal. Lagen kalksteen ontstaan in zee door
het neerslaan van organische en anorganische kalkdeeltjes
van de skeletjes van schelpen. Door de druk van
bovenliggende lagen wordt kalk kalksteen. Zo bestaan
kliffen.
Metamorfe gesteenten: Ontstaan wanneer een gesteente
langere tijd onder invloed van hoge druk en hoge temperatuur
staat. De mineralen vallen uiteen en de moleculen organiseren
zich in nieuwe kristallen. De samenstelling van het gesteente is
veranderd (metamorf = van vorm veranderd). Deze processen
vinden diep in de aardkorst of aardmantel plaats door de enorme
druk van de bovenliggende lagen. Maar ook bij
gebergtevorming of het binnendringen van magma in een laag
gesteenten kan metamorfose optreden. Zo ontstaat uit kalk
steen bij hoge druk en temperatuur het metamorfe gesteente
marmer. Schalie of kleisteen kan op deze manier omgevormd
worden tot leisteen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper samaraax. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,05. Je zit daarna nergens aan vast.
