Mono filament = een draad dat oneindig is en bestaat uit een draad, voorbeeld visdraad.
Muiti filament = een draad dat oneindig is en bestaat uit meerdere draden.
Kromezing = voorbeeld: Katoenen vezel is niet recht, zit een kromming in, ook wel kroezing.
Twistmen = het verbinden van vezels of flamenten doormiddel van het in elkaar draaien ervan, zodat
het aan elkaar blijf ziien tot bijvoorbeeld een draad.
Tmexturmermen = kan alleen met kunstmatge en synthetsche vezels. Alles knippen tot een kleine vezel,
dan heb je een gladde vezel. Daarin moet je een kroezing maken zodat het product natuurlijk lijkt.
Dus de natuur proberen na te bootsen.
Rmeprisme (Hydrofel/hydrofoob) = hoeveel vocht zit er in een vezel, of hoeveel vocht kan het
opnemen. In katoen zit bijvoorbeeld 8,5% vochtopname terwijl er in polyester maar max 1% zit.
Hydrofel neemt vocht op en hydrofoob neemt geen vocht op. Onbehandelde synthetsche stof is
altjd hydrofoob. Booven %% hydrofel, eronder hydrofoob.
Eilsticitmeitsaoduius: Hoe zit het met de rek van een product? hoe hoger de modulus hoe lager de
rek.
Linmelrme dichthmeid: Hoe fjn is de vezel. (iijnheid)
Schmermen: kettingdraden op de boom zeien.
Microvmezmei: ‘island in the sea’ groot vezel ‘sea’ met daarin kleine microvezels ‘islands’ waarvan de
‘sea’ later wordt opgelost.
‘Taartpuntje’ een garen met taartpuntje. Die taartpunten zijn de microvezels aan de vezel, de
tussenstukken tussen de taartpunten in is opgelost en zorgt voor een lege ruimte waar bijvoorbeeld
vuil in kan blijven ziien. (Denk aan schoonmaakdoeken)
Stmerkmen: het gaat door een papje en maakt het garen sterker, daarna gaat het garen door een
lijmlaag en worden de vezels aan het garen geplakt, om de harigheid te verminderen. Dit gebeurd
zodat het gewoven kan worden.
Nltuuriijkme vmezmeis.
Cmeiiuiosme = een polymeer. Cellulose is een plant/boom. Denk bijvoorbeeld aan katoen.
Dimeriijk - Stapel schapenwol, kameelhaar, Mohair, lama, Kashmir. (Eiwit)
Dimeriijk - iilament = Zijde van de rups, spinnenzijde.
Minmerlli. (Domet dme tmextimei nimet vmemei ameme)
Kunstaltigme vmezmeis. (Bmewmerkt door dme amensmen)
Orglnisch (vln dme nltuur uit) – Nltuuriijk poiyamemer – Blsis cmeiiuiosme (dme blsis is nltuuriijk allr dme
amens aomet mer zovmemei ameme domen dlt hmet nimet amemer nltuuriijk is, men dus memen kunstaltigme vmezmei) - Er
wordt vln houtsnippmers dooraiddmei vln chmeaisch procmes memen puip gmeallkt, wllr wmemer vmezmeis vln
gmespind kunnmen wordmen. Dus cmeiiuiosme in dme kunstaltigme vora, is litijd voiimedig bmewmerkt door dme
amens.
Kunstaltig- Orglnisch – Synthmetisch –pmetrochmeaisch (mer wordt oiime lln tomegmevomegd) - Poiymestmer,
lcryi, Nyion, Splndmex mect.
,Poiyamemer = een individuele cel, wanneer deze cellen samen gaan maken zij een polymeer ketting.
Het polymeer bepaald hoe een vezel zich gedraagt, dus kan het vocht opnemen ja of nee? Ect.
Armorphes regio's, zijn de open ruimtes die tussen de cellen ziien en bepalen hoe sterk/zwak een
vezel is, armorphes zijn dus zwakke vezels. Cristalijn, is een dichte regio, en is een sterke vezel. Is hmet
dicht qua structuur dan is het moeilijk te verven, is het open qua structuur dan is het makkelijk te
verven.
Liggen de vezels allemaal dezelfde kant op, dan is de vezel sterker dan dat de vezels allemaal een
andere kant op liggen.
Hoe langer de polymeerketting, hoe sterker de vezel wordt.
Wanneer een polyester vezel is gemaakt, wordt het bewerkt totdat alle vezels dezelfde kant op
liggen, zodat de vezel sterker is.
Vmezmeiglrmen – zwlkkmer dln twistioos filament – rmekt – dikkmer voiuame door vmezmeislamenstmeiiing –
vomeit zlcht –amemer lbsorbmermend vmeraogmen – piuist snmeiimer.
Twistioos filament – stmerk – rmekt aindmer – aindmer voiuame- vomeit aindmer zlcht - aindmer
lbsorbmermend vmeraogmen – piuist nimet snmei.
Uniforaitmeitsindmex: gemeten van de langste vezel tot de kleinste vezel. De langste vezel is 100%, die
doen wij door de helf, zodat wij de lengte snel kunnen meten van de andere vezels. Dit is het meten
van de gemiddelde lengte van de vezels in een katoenbaal.
Soortmeiijk gmewicht:
1m3 (1x1x1) gevuld met water heef een soortelijk gewicht van 1kg/m2
1m3 (1x1x1) gevuld met polyester heef een soortelijk gewist van 1,5kg/m2 (ongeveer)
Microvmezmeis: zijn altjd synthetsch. Ze zijn heel dun zodat je dichter op elkaar kan weven dan met
een normale vezel. Maar doordat je veel meer nodig hebt van een microvezel om eenzelfde grooie
stof te maken, blijf het gewicht hetzelfde. Alleen de hoeveelheid draden veranderd.
Cilssifcltime vln dme tmextimeivmezmeis: gomed kmennmen, zime powmerpoint 2!
Egrmenmermen: rommel uit het katoen halen, dus schoonmaken.
Mmercmerismermen: de vezel zuigt zich vol met de substante Caustc Soda/Natronloog, de vezel wordt
regelmatger in de twist en hij wordt mooi rond, zonder u bochten in de vezel. (Het gaat glanzen en
wordt mooier) de vezel wordt langer doordat de polymeerstructuur veranderd en de ketens langer
maakt.
Clustic SodlNNltronioog, dit aomet jme kmennmen voor hmet tmentlamen!
Woi: doordat de wol schubben heef isoleert het goed. Doordat er stlstaande lucht onder de
schubben staat.
,Nltspinnme(viscosme): het oplossen van polymeer dat uiteindelijk gedrukt wordt door een soort van
douchekop. Het verbeterd de structuur van het flament, door het spin bad gaat het stollen
(doormiddel van zware chemicaliën) zodat het een vaste vorm aan neemt en er een draad wordt
gecreëerd. (Alle chemicaliën worden weg gegooid, en kan niet opnieuw gebruikt worden)
Soivment spinnmen –LyocmeiiNblaboo: het oplossen van polymeer dat uiteindelijk gedrukt wordt door
een soort van douchekop. Het verbetert de structuur van het flament, door het spin bad gaat het
stollen (doormiddel van zware chemicaliën) zodat het een vaste vorm aan neemt en er een draad
wordt gecreëerd. (Het oplosmiddel wordt weer herwonnen en weer hergebruikt)
Droogspinnmen: polymeer wordt opgelost, en gesponnen net als bij
natspinnen. De flamenten komen er in een vloeibare staat uit en komen
uit in een verdampings kamer waar zich hete lucht in bevindt. De
chemicaliën verdampen en kunnen weer verzameld worden, en
hergebruikt worden. (Voor het milieu veel beter) flament komt er semi
vochtg uit. Daardoor kun je het flament nog vmerstrmekkmen, Er bevinden
zich meerdere wieltjes (afneem/verstrek walsjes) die steeds sneller gaan
draaien (van hoog naar laag) en daardoor rekt het flament uit, waardoor
het langer wordt.
(Tri-acetaat, acryl, spandex worden zo gesponnen)
Vmerstrmekkmen: maakt het flament dunner en het legt de polymeerketens dezelfde kant op waardoor
het sterker wordt.
Splndmex kln droog men nlt gmesponnmen wordmen nmet lis Acryi!
, Sameitspinnmen: (bulk spinning) granulaat wordt in een bak gestopt waar het wordt gesmolten en het
komt in de (mextrudmer: memen buis amet memen schromef merin dime ronddrllit amet dllrbovmen men ondmer hitme
dime vln memen kimein vilk nllr memen groot vilk gllt, sameitlpplrllt.) dan gaat het door een
spinpomp(douchekop) en het komt in een kamer met koude lucht waardoor het zo blijf staan zoals
het is. (het is nu nog niet geschikt voor producte) het moet nog verstrekt gaan worden.
Thmeraopilstisch: alle synthetsche vezels zijn thermoplastsch behalve Acryl. Deze zijn gevoelig voor
warmte. Het polymeer kan smelten en neemt een andere vorm aan. Boij hiie kan het materiaal
vervormd worden, bij afoeling blijf het zo staan. (Moleculen in de polymeerketens gaan bewegen,
en vervormen.) Acmetllt hmemef memen poiyamemer vln cmeiiuiosme allr is wmei thmeraopilstisch.
Oimefn: (polypropyleen PE & PP polyethyleen)
GrlnuilltNchips: plastc korrels.
Splndmex: kan niet gesponnen worden door smeltspinnen omdat als het smelt de zachte en harde
ketens bij elkaar komen. En deze wil je juist gescheiden houden zodat het goed kan blijven rekken.
Vandaar dat het nat of droog gesponnen moet worden.
Acryi: Als acryl een hondenbot vorm heef (moleculen), is het droog gesponnen, en nat gesponnen
acryl heef een nier vorm. Wanneer acryl smelt gesponnen wordt (opgewarmd wordt) dan laten de
moleculen los, en wordt de stof vernietgd. (De moleculen laten los en de stof is opgelost) de
moleculen worden opgelost voordat ik het kan vervormen. Polymeer van acryl is zo dicht zodat het
geen verfstofen kan opnemen of geen behandeling kan ondergaan, ik voeg een tweede polymeer
toe zodat ik het kan bewerken, en kan verven maar daardoor is het niet meer thermoplastsch. Het is
daardoor een co-polymeer
Acmetllt(kunstzijdme): wordt in een bak met chemicaliën gegooid (soort van aceton). Doordat het in
een chemisch bad wordt gelegd worden de moleculen veranderd van h2o (water) naar Acetyl. en
door dit feit wordt het thermoplastsch.
