Levensbeschouwing hoofdstuk 9
Reclame
1 INLEIDING
Levensbeschouwing en ethiek zijn vaak herkenbaar bij kerken en symbolen. Maar ze zijn ook meer
verborgen in het internet en in de reclame. De reclame is overal zichtbaar. Mensen worden hierdoor
de boodschap hiervan, en hun kijk op leven wordt hierdoor gevormd.
2 WAT IS RECLAME?
Reclame is iedere openbare en/of indirecte aanprijzing die tot doel heef de bevordering van de
verkoop/verspreiding van goederen, diensten of denkbeelden. Het woord reclame betekend in het
Latijn herhaaldelijk roepen. Reclame is een vorm van communicatie met een zender, een kanaal, een
boodschap en een f meer ontvangers die een bepaalde interpretatie geven aan de boodschap.
De reclame die gericht is op een groot publiek bestaat nog maar een eeuw, door de ontwikkeling van
massaproductie ontstond de massacommunicatie door middel van reclame.
Als het gaat over het doel van reclame, bestaat er commerciële en ideële reclame. Bij commerciële
reclame is het doel om overtuigingen van de consument te beïnvloeden, zodat de verkoop van een
product of dienst toeneemt. Ideële reclame is het bewust beïnvloeden van gedragingen van mensen,
zonder dat geld een rol speelt. We kunnen reclame ook onderverdelen in categorieën die afankelijk
zijn van afzender en doelgroep:
Consumentenreclame; door producenten gemaakt voor de consument
Retailreclame; ook consumentenreclame maar dan met de retailers als afzender
Zakenreclame; reclame van bedrijven met als doelgroep de andere bedrijven, dit is ook wel
business-to-business reclame
Personeelsreclame; personeelsadvertenties van bedrijven op internet of in de krant
Collectieve reclame; reclame vanuit een bepaalde branche gericht op de consument
Reclamespotjes hebben vaak niet het beoogde efect, dit komt omdat mensen weg zappen of iets
anders gaan doen. Hierdoor zoeken bedrijven naar mogelijkheden om uiten de reclameblokken de
kijker te bereiken, dit noem je non-spot-advertising. Dit is bijvoorbeeld de sponsoring van
programma’s.
De non-spot-advertising kan verschillende vormen aannemen:
Bilboarding; het programma wordt mede mogelijk gemaakt door een bepaald merk of
bedrijf, dit staat aan het begin of eind op het beeld
Product placement; een merk wordt bewust in beeld gebracht.
Prijssponsoring; prijzen voor een bepaald spelprogramma worden beschikbaar gesteld
Programmaparticipatie; het programma wordt in nauw overleg met het bedrijf gemaakt. Er
wordt gezorgd dat het bedrijf een aantal communicatiemogelijkheden heef, zoals de hier
boven genoemde.
Reclame is onderdeel van de marketingcommunicatie, dit is het zoeken naar de ideale combinatie
van promotiemiddelen om een doelgroep te informeren over een product of dienst, en te overreden
het daadwerkelijk te kopen. Dit is van belang omdat het bijdraagt aan de verkoop. Het kan ook
zorgen voor een toegevoegde waarde bij het product. In de marketingcommunicatie kunnen
, verschillende promotie-instrumenten worden ingezet: reclame, sponsoring, public relations, sales
promotion, direct markering en persoonlijke verkoop
3 RECLAME EN LEVENSBESCHOUWING
Reclame heef allerlei onbedoelde efecten, een voorbeeld is dat het invloed heef op de manier
waarop mensen naar het leven kijken. Reclame heef allerlei levensbeschouwelijke boodschappen.
Reclame biedt de mogelijkheid om te identiiceren met personen, leefstijlen, waarden, normen en
mensbeelden. Er wordt ook gebruik gemaakt van personen, dit kunnen zelfstandige symbolen zijn of
zaken die een symbolische waarde hebben. Reclame is dus een vindplaats van levensbeschouwing.
Een mensbeeld is een onderdeel van een levensbeschouwing. Een mensbeeld is een kijk op de mens,
de aard van de mens, zijn verhouding tot een ander, de samenleving, de wereld en het bovenaardse.
Hierin wordt het eigene van de mens aangegeven. Uit onderzoeken blijkt dat een bepaald mensbeeld
veel voorkomt in reclames, hij is vlot en spontaan, hij doet mee en is optimistisch en hij consumeert
graag en veel. De dominantie van dit mensbeeld in reclame kan op twee manieren verklaard worden:
Het is een ideaalbeeld in de samenleving.
Het mensbeeld sluit nauw aan bij de belangen van het bedrijfsleven.
Dit wil echter niet zeggen dat er geen reclames zijn waarin andere mensbeelden zijn, soms is het type
van de outsider (buitenstaander) aangesproken.
Rolpatronen / sekserollen zijn de verwachtingen in de maatschappij en in de cultuur over het gedrag
van jongens en meisjes, mannen en vrouwen. Het zijn de dominante standpunten in de samenleving
over de rollen van mannen en vrouwen, het gaat over opvatngen. Reclame wordt vaak bekritiseerd
omdat het de bestaande rolpatronen zou bevestigen.
Reclame probeert de oplossingen te presenteren voor de behoefen en wensen van de consument,
volgens Maslow is er bij elk mens sprake van de volgende behoefen:
Lichamelijke behoefe
Behoefe aan veiligheid
Behoefe om er bij te horen
Behoefe aan waardering
Behoefe aan zelfverwerkelijking
Reclame speelt in op deze behoefen
Binnen een levensbeschouwing is ook de vraag naar wat belangrijk is in het leven. Ook reclames
geven een weerspiegeling van wat mensen belangrijk vinden. Het bevaten waarden en normen van
mensen. In reclames zie je belangrijke maatschappelijke waarden en normen van de samenleving
terug. Het kan echter ook een toespeling maken op wat mensen belangrijk vinden en wat ze zouden
nastreven. Hier raken we het niveau van de verlangens die mensen hebben op ethisch gebied
4 EEN ANALYSEMODEL VOOR RECLAME EN
LEVENSBESCHOUWING
Er is een model waarmee een reclame levensbeschouwelijk geanalyseerd kan worden:
Wat is de doelgroep; producten en diensten worden op de markt gebracht voor een
bepaalde doelgroep, de markt wordt gesegmenteerd. Je kan hierbij leten op geslacht,
leefijd, beroep, leefstijl, woonsituatie …
Welk doel is er; commerciële reclame heef tot doel om de verkoop in stand te houden of te
vergroten. concrete doelstellingen kunnen zijn dat er nieuwe aandacht gevraagd wordt, het
herstellen van een imago en het in stand houden van merkentrouw
