Samenvatting
samenvatting arts en maatschappij 1
- Vak
- Instelling
notities + informatie slides van alle lessen van arts en maatschappij 1
[Meer zien]Voorbeeld 6 van de 128 pagina's
Voorbeeld 6 van de 128 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
gesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
geneeskundeUA
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
Arts en Maatschappij 1Inhoud
1 Diversiteit ........................................................................................................................................................ 1
Inleiding diversiteit ................................................................................................................................ 1
Arts-patiënt in de maatschappij ........................................................................................................ 1
Van caleidoscoop tot kruispuntdenken ............................................................................................. 1
Van ijsberg tot kijken naar ziekte/gezondheid .................................................................................. 2
Van bewustzijn naar een eerlijke gezondheidszorg .......................................................................... 3
Superdiversiteit als nieuwe realiteit ...................................................................................................... 4
Wat verandert de transitie naar superdiversiteit voor het samenleven in onze steden & erbuiten?
4
Waarom kan het concept van superdiversiteit helpen om deze realiteit (beter) te begrijpen? ....... 5
Na-oorlogse migratiegeschiedenis in grafiek: immigratie én emigratie............................................ 5
De superdiversiteit van de 21ste eeuw ............................................................................................. 6
Superdiversiteit als (omstreden proces van) normalisering van diversiteit ...................................... 7
Welke toekomstscenario’s? .............................................................................................................. 9
Besluit .............................................................................................................................................. 10
Migratie en gezondheid ....................................................................................................................... 10
Gezondheidszorgverschillen ............................................................................................................ 10
Hoe ervaren migranten gezondheid(szorg)? ................................................................................... 12
2 Medische psychologie ................................................................................................................................... 13
Ontwikkeling ........................................................................................................................................ 13
Inleiding ........................................................................................................................................... 13
Infant en peuter .............................................................................................................................. 19
Peuter- en kleutertijd ...................................................................................................................... 25
De schooltijd .................................................................................................................................... 29
Adolescentie .................................................................................................................................... 35
Jongvolwassenheid .......................................................................................................................... 39
Volwassenheid ................................................................................................................................ 43
Ouderdom ....................................................................................................................................... 46
De normale persoonlijkheid ................................................................................................................ 47
Wat is persoonlijkheid? ................................................................................................................... 47
Verschillende theorieën .................................................................................................................. 48
Samenvatting................................................................................................................................... 54
Impact van ziekte en gezondheid ........................................................................................................ 55
Ziektegedrag en ziektebeleving bij kinderen en jongeren............................................................... 55
Psychosomatiek bij kinderen en adolescenten ............................................................................... 59
, Psychologische aspecten van somatische ziekten bij kinderen en adolescenten ........................... 62
3 Medische sociologie ...................................................................................................................................... 65
Aanzet tot definitie van verslaving ...................................................................................................... 66
Algemeen ........................................................................................................................................ 66
Basisbegrippen en definitie Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM) ........... 66
Criteria voor middelenafhankelijkheid en -misbruik volgens de DSM-IV ........................................ 67
Criteria ICD-10 ................................................................................................................................. 68
DSM-5 .............................................................................................................................................. 68
Informele controlemechanismen ........................................................................................................ 70
Tekst prof. Decorte – inhoud........................................................................................................... 70
Drugsepidemiologie in België .......................................................................................................... 71
Studies naar gecontroleerd gebruik ................................................................................................ 71
Cocaïne-onderzoek in Antwerpen (1996-1999) .............................................................................. 73
Implicaties voor het drugbeleid in België ........................................................................................ 74
Gezondheidspromotie, ziektepreventie en evaluatie .......................................................................... 75
Inleiding ........................................................................................................................................... 75
Memorandum VIGeZ ....................................................................................................................... 76
Het begrip gezondheid .................................................................................................................... 76
Evolutie van het begrip gezondheidspromotie en preventie .......................................................... 76
De lezing van Prof. Hjort .................................................................................................................. 80
Tabakologie.......................................................................................................................................... 81
Resultaten Gezondheidsenquête 2018: België ............................................................................... 81
Resultaten Leerlingenbevraging ...................................................................................................... 81
Interventies ..................................................................................................................................... 81
Tabaksbeleid.................................................................................................................................... 81
24 uur stoppen met roken............................................................................................................... 84
WHO en roken ................................................................................................................................. 84
Stoppen met roken .......................................................................................................................... 84
Preventie ......................................................................................................................................... 84
E-sigaret........................................................................................................................................... 85
Luk Joossens, een beetje cynisch ................................................................................................ 90
Jongeren en alcohol ............................................................................................................................. 90
Schadelijke effecten alcohol ............................................................................................................ 90
5 dimensies van Star Quality ........................................................................................................... 90
Letsel Informatie Systeem (LIS) ....................................................................................................... 91
Onderzoek Voorlichting Advisering ................................................................................................. 91
Misvattingen.................................................................................................................................... 91
Effecten alcohol bij kinderen ........................................................................................................... 92
Onderzoek heeft aangetoond ......................................................................................................... 92
Casussen .......................................................................................................................................... 92
, Belangrijke lessen ............................................................................................................................ 94
Samenvattend ............................................................................................................................. 95
Leerstoel Reinier de Graaf .......................................................................................................... 95
Het verhaal van Adam en Eva .............................................................................................................. 96
Intoxicatie/vergiftiging .................................................................................................................... 96
High of toch niet? ............................................................................................................................ 97
Hoe detecteren? ............................................................................................................................ 104
Casus (Jorens PG et al. Intensive Care Medicine 1996) ................................................................. 105
Doe dit niet ... combinaties ........................................................................................................... 105
Relatinegebruik bij studenten............................................................................................................ 106
Oneigenlijk rilatinegebruik ............................................................................................................ 106
Gebruik van medicatie .................................................................................................................. 106
Doctoraatsonderzoek naar oneigelijk gebruik bij studenten ........................................................ 106
Conclusie en aanbevelingen .......................................................................................................... 113
Rioolwater als informatiebron voor druggebruik .............................................................................. 114
Achtergrond .................................................................................................................................. 114
Staalname ...................................................................................................................................... 115
Analyse .......................................................................................................................................... 115
Terugrekening ............................................................................................................................... 115
COWAT-project.............................................................................................................................. 115
Brussel – Temporele variaties ....................................................................................................... 116
Europese vergelijking .................................................................................................................... 116
China.............................................................................................................................................. 117
Onderzoek in Lier .......................................................................................................................... 117
Besluit ....................................................................................................................................... 118
4 Medische ethiek (bio-ethiek) ...................................................................................................................... 118
Introductie ......................................................................................................................................... 118
Wat is bio-ethiek? ......................................................................................................................... 118
Wat is filosofie? ............................................................................................................................. 118
Wat is ethiek? ................................................................................................................................ 119
Waarom zijn we ontvankelijk voor moraliteit? ............................................................................. 119
Wat is bio-ethiek? ......................................................................................................................... 119
Morele theorieën ............................................................................................................................... 120
Utilitarisme .................................................................................................................................... 120
Deontologie ................................................................................................................................... 120
Rechtvaardigheid........................................................................................................................... 121
Deugdenleer .................................................................................................................................. 122
Zorgethiek ..................................................................................................................................... 122
Bioethische praktijk ........................................................................................................................... 123
Principebenadering ....................................................................................................................... 123
, Hoe doen we aan bio-ethiek? ....................................................................................................... 123
Het reflectieve evenwicht ............................................................................................................. 124
Een bio-ethisch onderzoeksproject ............................................................................................... 124
Een medisch-ethisch dilemma....................................................................................................... 124
Syllabus
- Ontwikkeling (55p)
- Persoonlijkheid (27p)
- Ziektebegrip en Ziektebeleving bij kinderen en jongeren (22p)
- Bio-ethiek (26p)
,1 Diversiteit
Leerdoelen
- De student kent het theoretisch concept van het kruispuntdenken/ caleidoscoop en bias
- De student begrijpt het explanatory interview model van Kleinman en kan het toepassen.
- De student denkt na over zijn/haar eigen visie op gezondheid & ziekte en hoe deze visie tot stand is
gekomen.
- De student is er zich van bewust hoe de verschillende dimensies van identiteit en ieders normen en
waarden, de ideeën over gezondheid, ziekte en gezondheidszorg kunnen beïnvloeden en past dit inzicht toe
op een concrete casus.
- De student kan op een respectvolle en sensitieve manier observeren, interageren en rapporteren over
mensen die met gezondheidszorg in contact gekomen zijn.
- De student kan uitleggen hoe gezondheidsverschillen kunnen ontstaan en wat een 'rechtvaardige'
gezondheidszorg is.
- De student kent het concept ‘superdiversiteit’
- De student begrijpt de kwantitatieve, kwalitatieve dimensies en een ‘normalisering’ van ‘superdiversiteit’
- De student kan reflecteren over gezondheid en migratie en gezondheidsverschillen bij migranten
- De student kent het concept van ‘Sahlgren en Whitehead’ en kan reflecteren over de determinanten van
gezondheid bij mensen met migratieachtergrond
- De student kan reflecteren over belevingsaspecten van gezondheid en ziekte en drempels in de zorg voor
mensen met migratie-achtergrond
Inleiding diversiteit
Arts-patiënt in de maatschappij
De relaties in de maatschappij kan je op verschillende niveaus bekijken. Zo is de arts-patiënt relatie op micro
niveau en de arts-patiënt relatie in de maatschappij is het macro niveau. Aan deze relaties hangen metaforen
vast.
van micro naar macro, van arts-patiënt naar arts-patiënt in de maatschappij:
- van caleidoscoop naar kruispuntdenken
- van ijsberg naar kijken naar ziekte/gezondheid
- van bewustzijn naar eerlijke gezondheidszorg
Van caleidoscoop tot kruispuntdenken
Dimensies van identiteit
Identiteit heeft heel veel verschillende dimensies:
- etniciteit
- klasse
- levensfase
- talent/handicap
- religie
- sekse (gender)
- seksuele oriëntatie
- (beroeps)socialisatie
- …
Verschillen en gelijkenissen hangen af van de context, situatie en interactie. Elke beweging van de caleidoscoop
brengt een verschillend beeld, identiteit is dus heel dynamisch. Zo worden de verschillende dimensies van
identiteit opgedeeld in interdynamische en intradynamische dimensies.
1
, interdynamische dimensies = binnen een verschillende persoon zijn er verschillende identiteiten, de plaats
waar je bent bepaald welke identiteit je laat zien
-> bv. onze professor is naast professor ook nog dokter, mama, ….
intradynamische dimensies = binnen één dimensie kunnen de identiteiten ook nog variëren
-> bv. onze professor komt uit Indonesië maar woont in België waar ze ook geboren is, van de situatie hangt
het af van waar ze zich afkomstig voelt
Het is heel belangrijk om op een holistische manier te denken. Dat betekent dat je heel
het plaatje bekijkt en dat je dus rekening houdt met de verschillende dimensies van
identiteit. Dat betekent ook dat je tijdens een sociale amnese sensitief moet vragen
naar de achtergrond.
Ook is het belangrijk om te beseffen welke privileges je hebt. Deze privileges dragen
namelijk een verantwoordelijkheid mee om andere mensen te helpen.
Kruispuntdenken
Kruispuntdenken betekent dat al je verschillende identiteiten kruisen en dat punt is je
positie in de maatschappij. Een voorbeeld is: ‘handicap maakt niets uit’. Dat is een foute
uitspraak want ze hebben meer drempels en hindernissen in hun leven bv. minder kans op
de arbeidsmarkt, liefde, … dus het maakt wel uit. Al die aspecten maakt dat zij een ander
kruispunt van hun identiteit hebben. Je moet dus altijd denken vanuit professioneel
gedrag. Je bent verantwoordelijk voor alle verschillende mensen. Als je bijvoorbeeld een
groep hebt met één iemand in een rolstoel moet je absoluut rekening houden met die
persoon, je moet bijvoorbeeld je praktijk hier aan aanpassen.
Kruispuntdenken kan je op verschillende manieren bekijken:
- beschrijvend = sociale ordeningstypes/dimensies
~ sturen ons gedrag/denken
~ dynamisch, contextgebonden
- betekenis
~ reële impact
~ voordelen/nadelen (‘privileges’)
~ dynamisch
- multidimensionaal perspectief = kijken hoe dimensies op elkaar inspelen
Van ijsberg tot kijken naar ziekte/gezondheid
IJsberg
De ijsberg zorgt ervoor dat je je bewust bent van de wateren van iemand
anders. Het bepaalt hoe je naar iets kijkt en hoe je erover denkt,
iedereen heeft namelijk een ander referentiekader. Iedereen is hetzelfde
maar toch uniek. Zowel de arts als de patiënt heeft een eigen ijsberg, een
eigen referentiekader. De kloof tussen patiënt en hulpverlener/arts kan
groter zijn (of botsen) naarmate de perspectieven verschillen.
De ijsberg doet ons beseffen dat de mens zoveel meer is dan dat
hij/zij prijsgeeft. Er is zoveel onder het water bij elke persoon. Ook
bepaald de verschillende culturen een deel van je ijsberg. Het geheel
van gebruiken, waarden en normen van een bepaalde groep, op een
bepaalde plaats, in een bepaalde tijd bepaald ook een deel van je
ijsberg.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper geneeskundeUA. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €15,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 70055 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen