Samenvatting
samenvatting histologie en cytologie
- Vak
- Instelling
notities + informatie slides van alle lessen
[Meer zien]Voorbeeld 6 van de 201 pagina's
Voorbeeld 6 van de 201 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
gesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
geneeskundeUA
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
CELBIOLOGIE PARTIM HISTOLOGIE ENCYTOLOGIE
Inhoud
1 Cytologie ......................................................................................................................................................... 1
1.1 Celorganellen ......................................................................................................................................... 1
1.1.1 Mitochondriën................................................................................................................................... 1
1.1.2 Ribosomen......................................................................................................................................... 3
1.1.3 Endoplasmatisch reticulum ............................................................................................................... 4
1.1.4 Golgi-complex.................................................................................................................................... 5
1.1.5 Lysosomen ......................................................................................................................................... 5
1.1.6 Peroxisomen ...................................................................................................................................... 7
1.1.7 Endocytose ........................................................................................................................................ 8
1.2 Nucleus en nucleolus ........................................................................................................................... 10
1.2.1 Nucleus ............................................................................................................................................ 10
1.2.2 Transport van cytosol naar nucleus en terug .................................................................................. 12
1.2.3 Aanwezigheid van genetisch materiaal in de kern .......................................................................... 12
1.2.4 Nucleolus ......................................................................................................................................... 14
1.3 Celcyclus .............................................................................................................................................. 14
1.3.1 Verschillende definities ................................................................................................................... 14
1.3.2 Celcyclus .......................................................................................................................................... 15
1.3.3 Celcyclus controlesysteem .............................................................................................................. 16
1.4 Cytoskelet ............................................................................................................................................ 19
1.4.1 Componenten.................................................................................................................................. 19
1.4.2 Algemene functie ............................................................................................................................ 19
1.4.3 Microtubuli ...................................................................................................................................... 19
1.4.4 Microfilamenten .............................................................................................................................. 21
1.4.5 Intermediaire filamenten ................................................................................................................ 21
1.4.6 Basale membraan ............................................................................................................................ 22
1.5 Celjuncties en adhesiemoleculen ........................................................................................................ 23
1.5.1 Algemeen ........................................................................................................................................ 23
1.5.2 Celjuncties ....................................................................................................................................... 23
1.5.3 Adhesiemoleculen ........................................................................................................................... 28
1.6 Apoptose en necrose ........................................................................................................................... 29
1.6.1 Apoptose ......................................................................................................................................... 30
1.6.2 Necrose ........................................................................................................................................... 32
1.6.3 Telomeren en telomerase ............................................................................................................... 33
2 Histologie ...................................................................................................................................................... 34
,2.1 Epithelia ............................................................................................................................................... 34
2.1.1 Definitie ........................................................................................................................................... 34
2.1.2 Classificatie ...................................................................................................................................... 34
2.1.3 Overgangsepitheel .......................................................................................................................... 35
2.1.4 Celpolariteit ..................................................................................................................................... 35
2.1.5 Klierepitheel .................................................................................................................................... 36
2.1.6 Voorbeeld epithelia: mannelijk uro-genitaal stelsel........................................................................ 38
2.2 Bindweefsel ......................................................................................................................................... 42
2.2.1 Algemeen ........................................................................................................................................ 42
2.2.2 Embryologie .................................................................................................................................... 43
2.2.3 Extracellulaire matrix....................................................................................................................... 43
2.2.4 Indeling bindweefsel ....................................................................................................................... 48
2.2.5 Bindweefsel strictu sensu (s.s.) ....................................................................................................... 48
2.2.6 Bindweefsel met specifieke eigenschappen.................................................................................... 51
2.2.7 Wondgenezing................................................................................................................................. 52
2.3 Bot en gewrichten................................................................................................................................ 53
2.3.1 Kraakbeen........................................................................................................................................ 53
2.3.2 Botweefsel ....................................................................................................................................... 56
2.4 Spierweefsel ........................................................................................................................................ 67
2.4.1 Algemeen ........................................................................................................................................ 67
2.4.2 Skeletspierweefsel........................................................................................................................... 68
2.4.3 Hartspierweefsel ............................................................................................................................. 71
2.4.4 Glad spierweefsel ............................................................................................................................ 74
2.5 Zenuwweefsel en zintuigen (inclusief oog).......................................................................................... 76
2.5.1 Algemeen ........................................................................................................................................ 76
2.5.2 Neuronen ........................................................................................................................................ 76
2.5.3 Neuroglia/Gliacellen ........................................................................................................................ 80
2.5.4 Centraal zenuwstelsel ..................................................................................................................... 82
2.5.5 Perifeer zenuwstelsel ...................................................................................................................... 84
2.5.6 Oor................................................................................................................................................... 86
2.5.7 Oog .................................................................................................................................................. 88
2.6 Immunologie en ontsteking ................................................................................................................. 95
2.6.1 Algemeen ........................................................................................................................................ 95
2.6.2 Organisatie van het immuunsysteem.............................................................................................. 95
2.6.3 Types van immuniteit ...................................................................................................................... 95
2.6.4 T-lymfocyten.................................................................................................................................... 97
2.6.5 B-lymfocyten ................................................................................................................................... 99
2.6.6 Immuunglobinen ............................................................................................................................. 99
2.6.7 Monocyten/macrofagen ............................................................................................................... 100
2.6.8 Ontsteking ..................................................................................................................................... 100
1
, 2.7 Bloed en bloedvormend weefsel ....................................................................................................... 104
2.7.1 Algemeen ...................................................................................................................................... 104
2.7.2 Algemene samenstelling ............................................................................................................... 105
2.7.3 Plasma ........................................................................................................................................... 105
2.7.4 Bloedvormend weefsel.................................................................................................................. 105
2.7.5 Hematopoietisch weefsel .............................................................................................................. 106
2.7.6 Erythrocyten .................................................................................................................................. 107
2.7.7 Leukocyten .................................................................................................................................... 109
2.7.8 Bloedplaatjes/Thrombocyten ........................................................................................................ 111
2.8 Stamcellen ......................................................................................................................................... 113
2.8.1 introductie tot stamcellen ............................................................................................................. 113
2.8.2 adulte stamcellen .......................................................................................................................... 114
2.8.3 embryonale stamcellen ................................................................................................................. 115
2.8.4 geïnduceerde pluripotente stamcellen ......................................................................................... 117
2.8.5 stamceltransplantatie in het centraal zenuwstelsel ...................................................................... 118
2.8.6 toekomstperspectieven voor stamcelonderzoek .......................................................................... 119
3 Practicum .................................................................................................................................................... 119
3.1 Hanteren van de microscoop, maken van preparaten, bestuderen van cellen en organen.............. 119
3.1.1 Gebruik van conventionele lichtmicroscoop ................................................................................. 119
3.1.2 Maken van de preparaten ............................................................................................................. 120
3.1.3 Bestuderen van cellen in orgaancoupes........................................................................................ 121
3.2 Epithelen ............................................................................................................................................ 121
3.2.1 Soorten .......................................................................................................................................... 121
3.2.2 Bedekkende epithelen................................................................................................................... 121
3.2.3 Klierepithelen ................................................................................................................................ 123
3.3 Bindweefsels ...................................................................................................................................... 125
3.3.1 Algemeen ...................................................................................................................................... 125
3.3.2 Bindweefsel s.s. ............................................................................................................................. 125
3.4 Spierweefsels ..................................................................................................................................... 127
3.4.1 Algemeen ...................................................................................................................................... 127
3.4.2 Gladde spieren .............................................................................................................................. 127
3.4.3 Dwarsgestreepte spieren .............................................................................................................. 128
3.5 Bloedvaten ......................................................................................................................................... 128
3.5.1 Soorten .......................................................................................................................................... 128
3.5.2 Het circulatiesysteem .................................................................................................................... 129
3.5.3 Algemeen bouwplan ..................................................................................................................... 129
3.6 Kraakbeen .......................................................................................................................................... 129
3.6.1 Algemeen ...................................................................................................................................... 129
3.6.2 Types kraakbeen............................................................................................................................ 130
3.6.3 Typering ......................................................................................................................................... 130
2
,3.7 Bot ..................................................................................................................................................... 130
3.7.1 Algemeen ...................................................................................................................................... 130
3.7.2 Typering ......................................................................................................................................... 131
3.7.3 Botvorming .................................................................................................................................... 131
3.7.4 Ontwikkeling.................................................................................................................................. 131
3.7.5 Cellen ............................................................................................................................................. 132
3.7.6 Enchondrale botvorming ............................................................................................................... 132
3.8 Zenuwweefsel .................................................................................................................................... 132
3.8.1 Algemeen ...................................................................................................................................... 132
3.8.2 Neuronen ...................................................................................................................................... 133
3.8.3 Gliacellen ....................................................................................................................................... 133
3.8.4 Voorbeeld: reflexboog................................................................................................................... 134
3.8.5 Typering ......................................................................................................................................... 134
3.9 Preparaten ......................................................................................................................................... 134
3
,1 Cytologie
1.1 Celorganellen
1.1.1 Mitochondriën
(a) Voorkomen
- In alle eukaryote cellen
- Kunnen tot 2/5 van cytoplasmavolume innemen
- Eivormige of langgerekte structuren, soms vertakt
- Zeer heterogene verdeling over cytoplasma bij verschillende celtypes, vaak ophoping in gebieden waar
veel energie verbruikt wordt
~ Heterogene verdeling is vooral in apolaire cellen, dat zijn cellen met een onderkant en bovenkant
= ophopen in gebieden waar ze het meest nodig zijn
~ Homogene verdeling is in polaire cellen, dat zijn cellen zonder een onderkant en bovenkant
= gelijke verdeling over de cel
~ Illustreert dat mitochondriën in de cel zich kunnen verplaatsen door middel van het cytoskelet
Mitochondriën zijn dynamisch qua plaats
- Aantal mitochondriën is afhankelijk van energiebehoefte van de cel (kunnen splitsen en fusioneren)
~ Hoe meer metabool actief de cel is, hoe meer mitochondriën er zijn
bv kankercellen zijn heel metabool actief want die delen constant dus die gaan ook veel
mitochondriën hebben
~ Mitochondriën zijn dynamisch qua aantal
(b) Opbouw
Algemeen
- Dubbele membraan met intermembranaire ruimte
~ Buitenmembraan omgeeft ganse mitochondrion
~ Binnenmembraan is sterk geplooid : vorming van cristae mitochondriales
~ Intermembranaire ruimte
~ matrix
Bijzonderheden
- Mitochondriën bevatten eigen circulair DNA en ribosomen (en ook enzymen om proteïnen te
synthetiseren)
~ Ze kunnen een deel van hun eiwitten aanmaken maar zeker niet allemaal
- Mitochondriaal DNA en geassocieerde enzymen lijken sterk op deze die in bacteriën voorkomen
~ Mitochondriën kunnen dus instaan voor eigen onderhoud, groei en vermenigvuldiging
- Aantal en grootte van mitochondriën kan dus veranderen wanneer energiebehoefte van de cel verandert
~ Dynamisch in aantal en grootte
Mitochondriaal DNA
- Enig circulair DNA in ons lichaam
~ Probleem: in circulaire vorm kan dit niet afgeschreven worden
- Bevat
~ Ribosomaal DNA
~ DNA voor bepaalde eiwitten zoals ATPsynthase
1
, Buitenmembraan
- Bevat vele transporteiwitten
- Is permeabel voor niet al te grote moleculen, inclusief kleine eiwitten : samenstelling
intermembraanruimte afspiegeling van omliggend cytoplasma
- Bevat enzymen die conversie van bepaalde substraten bewerkstelligen
- Bevat enzymen voor vetsynthese / vetzuurmetabolisme
Binnenmembraan
- Sterk geplooid naar inwendige van mitochondrion = vergroting van oppervlak van deze membraan tov
mitochondriale inhoud of matrix
- Cristae mitochondriales bladvormig of buisvormig
- Bestaat voor ¾ uit eiwitten (ademhalingsenzymen, ook transporteiwitten)
~ Deze drijven als het waren op het fluïde membraan en kunnen zich dan ook makkelijk verplaatsen
- Minder permeabel dan buitenmembraan
- Hoe hoger de metabole activiteit van een cel, hoe meer uitgesproken de plooiing van de binnenmembraan
is
~ Binnenmembraan is heel dynamisch: het aantal plooiingen verandert naarmate de metabole activiteit
van een cel
- Intactheid van het binnenmembraan is cruciaal voor het leven van de cel
~ Wanneer permeabiliteit in de war is, gaan BCl2-bax, 2 eiwitten, een porie openen om zo celdood te
voorkomen
Vorm van controlemechanisme
§ Controlemechanismes zijn in het algemeen heel belangrijk voor het in leven houden van
cellen en processen
Matrix
- Bevat enzymen van vetzuuroxidatie en van deel van citroenzuurcyclus
- Ronde matrixkorrels = neerslagen van calcium -en magnesiumzouten
~ Worden ook wel granula genoemd
- Hier gebeurt oxidatie van lipiden, oxidatie van pyruvaat en de citroenzuurcyclus of Krebscyclus
(c) Functie
- Mitochondriale activiteit produceert ongeveer 95% van de energie die nodig is voor het in stand houden
van een cel
~ Energie is in de vorm van ATP
~ Mogelijkheden voor ATP productie
Omkeerbaarheid van de Na+/K+ pomp
§ Dit gaat cel wel enkel doen als die echt in nood is want cel gaat hierdoor zwellen (=
hydrotoxische degeneratie)
¨ Kan teken zijn van hypoxie (te weinig zuurstof)
Glycolyse
- Vormen ATP door de afbraak van organische moleculen in reactieketen waarbij 02 verbruikt wordt en C02
aangemaakt wordt
- Metabolisme = katabolisme + anabolisme
~ Katabolisme = afbreken van moleculen
~ Anabolisme = opbouwen van moleculen
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper geneeskundeUA. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €17,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67447 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen