Consumentenrecht
Bachelor Rechtsgeleerdheid Maastricht University
Consumentenrecht: uitwerkingen onderwijsgroepen
Academisch jaar 2017-2018
Blokperiode 3.5
Onderwijsgroep 1 en 2: Inleiding tot het consumentenrecht, consumentenkoop en
productaansprakelijkheid
Inleiding tot het consumentenrecht
Casus 1 Suzanna Magnelli
1. Welke wegen staan open voor Suzanna Magnelli voor de rechtbank?
Richtlijnen hebben geen horizontale werking en ze kan dus niks beginnen tegen de wederpartij. Ze kan zich dus
niet direct beroepen op de richtlijn. Francovich-arrest: de bepalingen van de richtlijn inzake de bescherming van
werknemers bij insolventie van de werkgever moeten aldus worden uitgelegd dat wanneer
uitvoeringsmaatregelen niet tijdig zijn getroffen, de belanghebbenden die rechten voor de nationale rechter niet
tegenover de staat kunnen doen gelden. Een lidstaat is gehouden om de schade te vergoeden die particulieren
lijden ten gevolge van de niet-omzetting van de richtlijn in nationaal recht. Om de Italiaanse Staat daadwerkelijk
aansprakelijk te kunnen stellen, moet Suzanna aan 3 voorwaarden voldoen:
1) Het door de richtlijn voorgeschreven resultaat moet de toekenning van rechten aan particulieren
inhouden;
2) De inhoud van die rechten moeten kunnen worden vastgesteld op basis van de bepaling van de richtlijn;
3) Er moet een causaal verband bestaan tussen de schending van de op de Staat rustende verplichting en
de door de benadeelde persoon geleden schade.
Is daar in casu aan voldaan?
1) EG-richtlijn 85/577 bevat inderdaad het recht om van een overeenkomst af te zien die buiten de
verkoopruimte is gesloten.
2) Suzanna heeft het recht om de overeenkomst te ontbinden. Dat recht vloeit voort uit de richtlijn.
3) Er is sprake van een causaal verband. Namelijk: Italië die de richtlijn te laat implementeert waardoor
Suzanna geen aanspraak kan maken op het haar toekomende recht uit de richtlijn. Daardoor lijdt zij
schade.
Consumentenkoop en productaansprakelijkheid
Casus 2 Leo
1. Welke rechten kan Leo laten gelden? Tegen wie? Op welke grondslag? Welke termijnen of andere
vereisten dient hij daarbij in acht te nemen?
Particuliere koper, professionele verkoper: er is sprake van een consumentenovereenkomst. Een
consumentenkoop op grond van artikel 7:5 BW. Het gebrek is niet-conform, artikel 7:17 BW. De afgeleverde zaak
voldoet niet aan de overeenkomst. Binnen de zes maanden, de non-conformiteit wordt aangenomen op grond
van artikel 7:18 lid 2 BW. Welke schadevergoeding kan er dan worden geëist? Artikel 7:21 lid 1 sub c:
vervangende laptop. Daar moet de verkoper dus voor zorgen, aldus artikel 7:24 BW. Kan de producent nog
aansprakelijk worden gesteld? Ja, op grond van artikel 6:185 jo. 186 lid 1 BW. Er is schade geleden, dus er moet
een beroep worden gedaan op artikel 6:190 BW. Sub a: €200,= voor medische kosten (geen franchise bij sub a),
sub b: €2000,= voor het bureau. Wel franchise, maar bedrag is boven de €500,= dus hij krijgt een volledige
vergoeding.
Verkoper: schade aan de computer, vervanging;
Producent: €2200,= voor medische kosten en niet-medische kosten.
2. Kan Computech, indien het Leo enige remedie verschaft, eisen dat Leo een vergoeding betaalt voor het
gebruik van de laptop vooraleer hij defect raakte?
Nee, zie het Quelle-arrest. Staat niet letterlijk in de wet, maar jurisprudentie geeft aan dat je geen vergoeding
mag vragen voor een gebrekkig product dat tijdelijk is gebruikt.
1
, Consumentenrecht
3. Zijn bovengenoemde antwoorden anders indien de laptop op 2 april 2018 oververhit raakte?
De bewijslast ligt nu bij de verkoper, de rest blijft eigenlijk hetzelfde. Artikel 7:18 lid 2 BW is dan niet meer van
toepassing. Hij moet nu aantonen dat de laptop een gebrek bevatte op het tijdstip van de levering.
4. Stel Leo heeft met succes een vordering ingesteld tegen Computech. Kan Computech dan iets
ondernemen jegens IT Solutions en/of Syno?
Zie hiervoor de artikelen 7:24 en 7:25 BW. Deze artikelen gelden niet bij de franchise-drempel (zie lid 6), maar in
casu is er sprake van de vervanging en daar kan het wél voor worden gebruikt.
5. Stel de overeenkomst tussen IT Solutions en Syno bevatte een clausule. Verandert dit iets aan de
rechten van Computech?
Artikel 7:25 lid 2 BW is van dwingend recht. Er mag dus niet van worden afgeweken.
Casus 3 Winkelier “Goed Geluid BV”
1. Kan Mireille hier iets tegenin brengen?
Op grond van artikel 7:21 jo. 7:24 BW is de uitsluiting van het recht op vervanging of schadevergoeding niet
mogelijk. De bepalingen zijn namelijk van dwingend recht; er mag niet van worden afgeweken. Punt 3 van het
garantiebewijs, zoals door Goed Geluid BV is opgesteld, is niet verboden. Zie in deze context tevens artikel 7:6
jo. 3:40 lid 2 BW.
Mireille mag in casu verwachten dat de stereo-installatie die eigenschappen bezit die de koper op grond van de
gesloten overeenkomst mag verwachten. Hier valt onder andere ook de levensduur onder. Wat is dan een
gemiddelde levensduur? Dat hangt af van de aard van het product, de mededelingen die de verkoper daarover
heeft gedaan en hoelang het product bij normaal gebruik meegaat. Wat is dan rechtens in casu? Van een
gemiddelde stereo-installatie mag niet verwacht worden dat deze binnen zes maanden kapot gaat als er
fatsoenlijk mee wordt omgegaan. Niet alleen de bepaling uit het garantiebewijs is niet toegestaan, maar daarbij
gaat een stereo-installatie gemiddeld langer mee dan zes maanden.
Casus 4 Susan
1. U dient Evelien te adviseren bij het vorderen van schadevergoeding. Adviseer haar over de vraag op
welke partij(en) zij de geleden schade eventueel kan verhalen.
Artikel 6:185 en 186 BW. Is er sprake van een veiligheidsgebrek? Ja, maar dat komt door het verkeerd gebruik.
Producent dan toch aansprakelijk? Ondanks hij een gebruiksaanwijzing heeft bijgevoegd zal hij toch deels
aansprakelijk blijven voor de schade. Hij moet namelijk anticiperen of misbruik of slecht gebruik door de
consument. De producent moet rekening houden met mogelijk voorzien misbruik. Enkel een gebruiksaanwijzing
is niet voldoende. Lid 2 geeft een eigen schuld verweer. Dat is hier wel aan de orde, want een aanzienlijk deel
van de schade is een fout van de consument. Hoe de verdeling precies is, ligt aan de omstandigheden van het
geval. Daar doet niet aan af dat de grasmaaier als een cadeau was geschonken, de producent is aansprakelijk
jegens de gebruiker.
Wat gebeurt er met de grasmachine? Op grond van schenking is zij eigenaar geworden en daaraan verbonden
rechten, dus ook de overige rechten. Dat zij dus niet de feitelijke koper was, maakt niet uit. Artikel 6:251 BW
(kwalitatieve rechten). Zij kan dus gewoon de kopers-rechten uitoefenen. Wat te doen tegen de verkoper. Er is
een consumentenkoop. Artikel 7:17 BW: non-conformiteit. Hangt af van het normale gebruik, wat je mocht
verwachten. In dit geval kan dit worden betwist. Kun je dat aantonen dan heb je recht op herstel of vervanging.
Extra informatie:
Business to Consumer (Bc2). De C is een zwakkeling en de B een machthebber in deze relatie. Een consument
is een natuurlijk persoon die niet handelt in uitvoering van een beroep of bedrijf. Consumentenbescherming is
een specifieke bescherming, maar er kan ook gebruik worden gemaakt van de gewone beschermingsregels uit
het Burgerlijk Wetboek.
Bij de nieuwe richtlijnen is er meer maximumharmonisatie om fragmentatie tegen te gaan. Minimumharmonisatie:
er is een minimum aan bescherming en lidstaten mogen extra bescherming daarbovenop bieden.
Maximumharmonisatie: dit zijn de regels en daar mag in beginsel niet van worden afgeweken.
2
, Consumentenrecht
Artikel 7:5 lid 1 BW: definitie consumentenkoop. In beginsel moet de consument naar de nationale wetgeving
kijken en daarop een beroep op doen, tenzij de lidstaat de richtlijn onjuist of te laat heeft geïmplementeerd, zie
hiervoor het Francovich-arrest.
Nederland heeft de Europese richtlijnen veelal geïmplementeerd in boek 7 van het Burgerlijk Wetboek. Te late of
onjuiste implementatie. Er dient dan tóch richtlijnconforme interpretatie van het nationale recht plaats te vinden.
Met andere woorden: het Europese recht is dan tóch gewoon van toepassing. De benadeelde kan de lidstaat
aansprakelijk stellen indien er is voldaan aan de volgende vier cumulatieve voorwaarden:
1) Het door de richtlijn beoogde doel erin bestond rechten toe te kennen aan particulieren;
2) Niet-tijdige of onjuiste omzetting;
3) Schadevergoeding;
4) Causaal verband.
Roerende zaak in een onroerende zaak: voor het consumentenrecht blijft de zaak dan tóch roerend zodat de
regels van de consumentenbescherming van toepassing zijn en blijven.
Schottelius-arrest: wanneer een verkoopovereenkomst meer elementen van een koopovereenkomst bevat, dan
wordt het als koopovereenkomst gekwalificeerd. Wat is het hoofdbestanddeel en wat is er bijkomstig aan? Bij
renovatiewerkzaamheden van een zwembad kan er dus niet worden gesproken van een koopovereenkomst en
zijn de beschermende consumentenregels dus niet van toepassing. Op het moment dat je het zwembad kocht
was het roerend, maar je hebt het gekocht met als doel om het in te bouwen waardoor je op voorhand wist dat
het op den duur een onroerende zaak zou worden.
Voordeel kwalificatie consumentenkoop ten opzichte van een commerciële koop: meer bescherming, zie artikel
7:6 lid 1 BW. Dit is dwingend recht. Algemene voorwaardenbescherming is te vinden in artikel 6:233 BW. Bij
commerciële koop zijn de beschermingsregels doorgaans van regelend recht en daar mag dus van worden
afgeweken. Wat moet er gebeuren als er de dwingendrechtelijke regels worden geschonden? Nietigheid, artikel
3:40 lid 2 BW.
Op tentamen noemen: artikel 7:5 en 7:6 jo. 3:40 lid 2 BW. Sanctie: kijken naar wie er wordt beschermd. In
beginsel nietigheid, maar als de bepaling uitsluitend strekt ter bescherming dan is het vernietigbaar. Hier heb je
het vooral over bij consumentenrecht, de vernietiging.
Hoofdverplichtingen: betalen (artikel 7:26 BW) en leveren (artikel 2:9 BW). Artikel 7:15 BW. Artikel 7:17 BW. Hoe
bepaal je of iets (non)conform is: normaal gebruik, redelijke verwachtingen en dergelijke. Het is een open toets, in
ieder geval dient er een specifieke beoordeling plaats te vinden. Kerncriterium: artikel 7:17 lid 2 BW: normaal
gebruik, aard van de zaak, soort van de zaak, prijs van de zaak, omstandigheden, mededelingen. Lid 5. Had de
verkoper een mededelingsplicht of had de koper een onderzoeksplicht?
Minimumeis oldtimers: auto moet voldoen aan de verkeersveiligheid.
Verschil dwaling en non-conformiteit: dwaling leidt tot vernietigbaarheid, non-conformiteit leidt tot herstel etc..
Soms kan het dus interessanter zijn een beroep op dwaling te doen, omdat er dan direct vernietiging plaatsvindt.
Er dient dan echter wel aan meer voorwaarden te worden voldaan dan bij non-conformiteit. Hier wordt de
consument beschermd en hoeft er minder aangetoond te worden, maar de rechtsgevolgen zijn (soms) minder
gewenst. Artikel 7:18 BW: aantonen van de schade. Lid 2 biedt extra bescherming voor de consumentenkoop. 6
maanden garantie voor non-conformiteit, vermoeden dus de verkoper kan aannemelijk maken dat het wel
conform was.
Welke acties kun je instellen tegen de verkoper? Artikel 7:21 en 7:22 BW. Primair en secundair. Artikel 7:21 lid 4
biedt specifieke bescherming voor consumentenkoop.
Primair Secundair
Aflevering van het ontbrekende deel Prijsvermindering
Herstel of vervanging Ontbinding
Quelle-arrest: wanneer mag je welke actie vragen? Er mag geen gebruiksvergoeding mogen gevraagd. Als de
verkoper wordt verplicht om een nieuw goed te installeren of toe te sturen, dan mag hij géén vergoeding vragen
voor het gebruik tot aan de installatie of nieuwe levering. Dit omdat de consument heeft beschikt over een defect
goed en er last van ondervonden heeft. Daarbij moest de consument achter een nieuw goed aangaan.
Weber/Putz-arrest: badkamertegels waarop kleine vlekjes kwamen. Zelf geïnstalleerd. Hij wilde dat alles
vervangen werd en door iemand anders werd geïnstalleerd. Dit zou het driedubbele gaan kosten. Dat is
buitenproportioneel om geheel te bekostigen door de verkoper, zeker gezien de kleine vlekjes. Wel recht op
3