Inleiding Burg vord < Strafr misdrijf: SO heeft keuze burgerlijke OF strafrechter (als BP)
Goed voor proceseconomie.
- Zaak zwiepende tak: er is schade, er is een CV, maar is er een fout? – NZP. Lichtste fout volstaat. ~ 1382. Ook tegelijk burgerlijke en strafrechter mogelijk, maar le criminel tient: burgerlijke kan niet uitspreken tot de
INTEGRAAL strafrechter heeft uitgesproken (geen tegenstrijdige uitspraken) – gezag strafr gewijsde (burg r gebonden door
o Verzekering: Familiale, BA-privéleven: die doet de schade van 1382 ev. (dat is door de verzekeraar wat strafr zeker: feitelijk en noodzakelijk: juridisch beslist)
van de schadeverwekker)
Evt een ongevallenverzekering (dan eigen verzekeraar van de persoon met schade) Cass 1941 15 mei: STEENBAKKERSARREST: ene nr de strafr bebracht. Andere: ‘fout dat je me naar de rechter brengt’ – cass:
- Stel: niemand aansprakelijk? Dan komt de SZ binnen. Kosten vergoeden. normaal nr de rechter gaan nooit fout, maar wel als het “zo’n lichtzinnigheid is dat NZP het nooit zou doen” Dus hier wel
fout, want deze specifieke omstandigheden: naar de rechter gaan ≠ de juiste oplossing, het is dus wel een fout”
PRINCIPE = loss lies where it falls. Dan raar: “het is ook nog eens een heel groot bedrijf, moest het weten”: vreemd: subjectief element i.p.v. obj
NZP: mag eig. niet bij 1392.)
(maar dus: NZP, dat is niet zo goed. Dat is veel te abstract. Hoge Raad heft gezegd: kijk naar of de schade voorzienbaar is. + “het was maar een kleine fout”: cass: maakt niet uit, lichtste fout volstaat, integraal.
(Kritiek op België, Kritiek op hof van Cassatie) Nee, hier niet voorzienbaar, dat die zou terugzwiepen en dan nog in dat oog. Gezag strafr gewijsde = alg rbeg en ook vaak ingeroepen, deel positief recht, zelfs OO !!!
~ Koppel naar hotel gegaan, man geeft kus op oor vriendin, en te harde kus, en vrouw heeft pijn, en zij geeft kus terug, hard, 8 mei 1961: VRACHTWAGENBESTUURDER: parkeer op weg, lichten niet aan. Strafr zaak + vord SV. Maar dan: “in strafr
en die man krijgt tinitus ervan. Hier: rb zei: niet voorzienbaar, ongegrond, geen fout. wegcode staat dat lichten niet aan moeten als vrachtwagen dunner dan 2,5 meter is, is bij mij niet, dus geen SV” Die
lichten niet aan ≠ misdrijf, maar wel 1382 mogelijk. Geen misdrijf begaan, wel nog fout tegen AZVHN mog.
Wetgever meer en meer foutloze aansprakelijkheden, omdat het niet wenselijk is dat het SO de fout moet bewijzen, enkel nog
schade en CV. (gewouzen, zaken, dieren, arbeidsongeval (je krijgt bji arbeidsongeval altijd automatisch SV), prodaans,
ongergeschikten, leerlingen…..) Gelijkenissen
(samenloop strafrecht en BCA)
+ Fondsen. (WAM (solidarisering risico’s), SO-fonds, asbestfonds…)
Cass 27 mei 1943: ELECTA UNA VIA ARREST: NMBS-werker, SO van ongeval wil SV. Nr strafr: daar al SV. (voor Aogeschh) En
nadien: AOGh wordt blijvend, dan wil die extra SV, nr burgerlijke rechter. NEE. Electa una via. Voor de SV kan je niet naar strafr
Functies Asrecht en burg r.
Nog gaan aanvechten of electa una via nog wel huidig is: Cass: art 4 zegt: keuze burg of strafr. In parl st zelf geen
Basisfunctie = SV enkele vermelding van electa una via. Electa una via is geen deel van het positief recht, dus om die reden het
Door de opkomst van AS verzekeringen, dan gaan rechtbanke sneller AS ku uitspreken (nooit opzet/ zware fout arresst vernietigd.
uitdrukkelijk in verz.)
Preventie, repressie (strafrecht eig beter – daar intentie van belang) Cass 12 december 1968 ARREST HAMOIR: openbare werken op straat uitvoeren. Maar ondergrond nutsleidingen, moet
Maar verzekering: komt alleen tussen bij niet opzet/ zware F in verz, dus zo wel preventie plannen opvragen, plannen zelf vaak niet nauwkeurig. Elektriciteitskabel beschadigd. Eerst naar strafr: twijfel dus vrijspraak.
Schadespreiding: collectiviteit van alle verzekerden die premies betalen betalen samen Dan burgerlijke rb: Hamoir aansprakelijk. “want zo verschillend strafr en 1382”. Hamoir nr cassatie, omdat ze afweken van
Reglementerend: foutnorm soepel, heel evolutief en flexibel de strafrechter. Cassatie: gezag strafr gewijsde geldt: hier vallen strafr fout en 382 samen, dus burgerlijke is gebonden ook als
Vb) milieu, AI, … voordeel van open begrippen. het vrijspraak bij twijfel is. !!!!!!!
PARIS MATCH VS. Punitive damages, private straf, bijkomende opgelegd. Vb) lucratief tijdsschrift privacy. Oplossing in TROESHOUT ARREST 4 februari 1972: (hier werd strafr gezag gew fout toegepast) Onverlicht op openbare weg, vermeers
Frankrijk: hele hoge morele SV. komt eraan gereden, te snel, botst erop. Vermeers wordt veroordeeld voor onopzetetelijke sl en v + niet gestopt voor
Wetsvoorstel invoering boek 6: opzettelijk en doel winst organiseren gelijk aan deel of geheel nettowinst, naast de SV. voorzienbare hindernis (misdrijven) SV aan zijn echtgenoot die mee reed. Verzaar naar de burgerlijke rechter voor droeshout
aan te spreken voor overige schade.
Matteuseffect: rijke burgers hebben verzekering (83% heeft BA-privéleven) Strafr gezag gew = zeker en noodz beslist. Wat is beslist? De tractor was een voorzienbare hindernis. Maar heeft niet uitspraak
Aans is duur, integraal, gerechtelijke procedures gedaan over verlichting van die tractor.
Afschaffen? Nieuwzeeland zo gebeurd: badkuipargument. Burgerlijke vordering tegen tractor mag wel worden behandeld.
Strafrecht versus BCA
Cass Dronkern bestuurder is verzekerd, aanshverz. Ongeval tegen SO. WAM-wet :dronken rijden altijd zware fout, niet
verzekerd. MAAR SO heeft altijd rechtstreekse vordering tegen verzekeraar, WAM WET!!!.
Vaak bij misdrijf is er ook schade, ook al is het 1 zaak.
Dronken rijden: sl en v + dronken rijden. Regel: strafr moet zwaarste straf uitspreken. Rechters wijken vaak af en zeggen: we
leggen toch de 2 straffen op. Verzaar naar burgerlijke rb, zware fout, geld verhalen.
Verschillen
Maar hier 2 straffen, dus strafrechter heeft impliciet gezegd: geen verband tussen dronken en sl en v. Want er is een straf voor
- Doel BCA SO vergoeden (NZP, objectieve kenmerken)
sl en v en er is een straf voor dronken rijden.
o Doel strafrecht vergelding vooral (zoveel mogelijk geïndividualiseerd)
Dus geen 1382, geen CV tussen dronken rijden en sl en v, geen zware fout, dus verzaar moet zelf schade dekken.
- BCA lichtste fout genoeg voor integrale SV
o Strafrecht Ernst en duur straf evenredig met misdrijf
AANPASSING IN STAPPERS.
- BCA ook voor andermans daad
o Straf personlijk (verdachte dood, svord weg)
STAPPERSARREST: Passpont brommer: Voorsorteerstrook om nr links te gaan. Stappers auto komt eraan, uitgeweken tegen
- BCA open normen lunzen. Passpont rijgesproken door strafr, stond wel goed op voorsorteerstrook. SO’s SV gekregen. Maar dan: Lunzen ook burg
o Strafrecht: gelosten, misdrijf allemaal omschreven, nulla poena vord tegen stappers.
,Stappers cassatie: art 6.1 EVRM: eerlijk proces. Stappers niet in het eerste proces bij de strafrechter opgeroepen (dus gezag Cass: hulppersoon (indergeschikt of zelfstandig) die verb van hoofdSA helemaal of gedeeltelijk uitvoert is geen derde. Maar ook geen contractant.
BCA mogelijk als
gew niet super erga omnes, niet als je geen partij bent kunnen zijn in het strafproces). 6.1 > hierarchie strafr gezag gew: dus: 1) Geen contr fout, wel iedereen opgelegde verbintenis
inderdaad. Wat strafr zei, geldt niet voor u. 2) Andere schade dan uit slechte uitvoering vna het contract.
GEVOLG: stel dronken rijden: nu kan de verzekeraar wel nog zeggen: dat er een band is tussen dronken rijden en sl en v (OOK
AL GAF STRAFR 2 STRAFFEN) want verzaar gn pij. !!!!
RL nadien verdeeld. (tav de eerste vw)
- Verdwijningstheorie: er is nooit aan die 2 vwn voldaan. Want hulppersoon altijd contractuele wanprest en
AZVHN. Dus nooit mogelijk. Dus samenloop nooit mogleijk.
- Verfijningstheorie: “je moet doch lezen als ‘niet alleen maar ook’”. Dus fout is zowel CA fout als een BCA fout.
CA versus BCA (Boek 5 nieuw: niet meer veel verschillen CA en BCA)
MAAR EROVER EENS: MISDRIJF? DAN SAMENLOOP ALTIJD MOGELIJK. CONSENSUS RS & RL
SAMENLOOPPROBLEMATIEK
Vb) vakantieverblijfarrest 26 oktober 1990: veel drank, velen dronken, ook toezichthouders. Kind kan op balkon en dondert
1) Contract (oorzaak, voorwerp, bekwaamheid, toestemming)
naar beneden. Contract tussen ouders en vakantieverblijf. Hier 1384ev. Maar burgerlijke recher: nee want er is een contract.
a. Vb) Lifter meepakken: is dat c? Vraag: is de animus contrahendi. België: eerder een gedogen dan
Cassatie: nee: sl en v, dus samenlijk mogelijk, BCA mogelijk, ook al is er een c.
een contract.
b. Vb) Product recall: na enkele jaren verkochte producten terug binnen, nieuw product, herstelling,
Vb) Stookoliearrest: helemaal andere hypothese. Echtpaar le jolie contract met BP. Hulppersoon Constant levert, en laat
SV…
minderjarige zoon helpen. Zoon maakt natuulijk fout. Fout geeft schade daan de vijver van de buurman. Stuwadoor kan je
2) Tussen ansprakelijke en benadeelde
toepassen, hulppersoon dus niet aanspreken tenzij die 2 vwn. Maar cass: stuwadoor nvt, want buurman is een derde. Dus
a. VB) Lift: sommigen logeren in hotel, anderen niet. Dus verschillende regelingen voor dezelfde
BCA mogelijk. Hulppersoon schade aan derden? Dan wel gwn BCA mogelijk.
situatie.
3) Schade komt voort uit niet-nakoming contract
Tiercé Franco Belge: paardenwedrennen. Gewonnen, heeft papiertje 75000 euro. Maar kantoorvrouw zegt: nee, want papier
4) …….
niet gevalideerd, want achter de kassa gevlogen. Fout door WN, dus turfkantoor 1384. Maar cassatie: nee, want er is een c.
HERFORMULERING
Verschillen: (pas probleem als het een verschillende SV is bij BCA en CA)
1) Niet allen c verbnitenis maar ook AZVHNorm (1ste vw verfijners)
- Gebrekkige zaak: 1 januari 2023: Gebrekkige zaak: parl st van boek 5: arts met gebrekkig elekrisch mes. Boek
2) Andere schade dan slechte uitvoering c.
5.230: artikel: m.b.t. de gebrekkige zaak. Hier kan je ontsnappen door aan te tonen dat je een NZP was.
o Maar 1382: daar kan je niet ontsnappen, het is foutloos.
- Ook aans voor hulppersonen. In boek 5: alleen over de ondergeschikten.
- Verjaring: C: 10. BCA: 5 en 20j. WETSVOORSTEL BOEK 6: zegt: deze hele RS is slecht, we moeten daar van af, onduidelijk, iedereen kritiek. 3 opties
- IPR: internationaal element. (welke rechter en welk recht) brussel 1bis verord regelt het. BCA: rechter van feit. - Samenloop altijd mogelijk
CA: uitvoering verbintenis (maar andere ov mogelijk) - Verdwijners: nooit mogleijk
o Contsumenten verzekerden en WN’s zijn beschermd in de 1bis: kunnen rechter van hun - In principe SL mogelijk MAAR art. 6.4 . bijzondere contracten. Bijzondere wet: bijzondere aansh, dan kan je
woonplaats kiezen. ern iet van afwijken, ook als er een specif verjaringsT is, dan kan je er ook niet van afwjiken. Ook nieuw in boek
o Vb) Veel staatsziekenhuizen met lange wachtlijsten, vaak operaties in België laten doen. Terug nr 6: vakantieverblijf wettelijk ok.
Londen, blijkbaar België helemaal fout geopereerd. Naar Engelse Rb. Maar die moet Belgisch recht
toepassen (rome 1 dienstverlener en rome 2 BCA waar schade is)
- Ahverzekering: sommige verz enkel BCA, sommige verz CA, allebei…
Cassatie vaak van gedachten veranderd. AANS EIGEN GEDRAG
Cass: 13 februari 1930: NMBS moet paard vervoeren. Paard overlijdt. (CA, resultaatsverbintenis vervoerder) Maar in
reglement NMBS: ontheffen van dat foutvermoeden, maar opening: 1382 toegelaten. Dan NMBS aangesproken voor BCA. En (Theorie normatieve onrechtmatigheid, onrbestemmingstheorie, schutznormtheorie… alleen onrechtmatig handelen tgno degene die door de norm wordt
beschermd, doelpubliek. Is in Duitsland en Nederland zo. Ahrecht wordt beperkt.)
dan NMBS “nee gaat niet” Cass: 1382 kan altijd worden toegelaten, BCA altijd mogelijk ook al is er CA, ruim, samenloop
Doornik 24 september 1929: ELEKTRICITEITSKABINEVONNIS. Jongen naar elektriciteitskabine gegaan. Ingebroken, ook al was het afgesloten. Geëlektrocuteerd, 2
geoorloord. armen moeten worden geamputeerd. KB over elektriciteitsdistributie “draden moeten geaard zijn, ter bescherming van de werkers aan de kabines”. Doornik: idd
het is voor doel van de werkmannen. CV verband doorprikt < schutsnorm.
Maar in België geen gangbare theorie
Cass 1969 RUMBERTUBERCULOSEARREST wanneer eigenlijk sprake van een contract? KB’63 bestrijding rumbeltuberculose:
alle runderen vaccineren. Veearts toegediend, maar dier kwetst veearts. Gent 10 december 1964 TRAMHALTEARREST: wil uit parkeerplaats rijden, en ziet dat er een tram aankomt, maar er is een
1385 BW: eig. dier aans voor schade door dier. halte waar 3 mensen de tram een halt toeroepen. Tram rijdt door. Aanrijding. Auto beroept zich op regel die zegt: tram moet
Maar: is er wel een C? want iedereen verplicht tot inenting. Nee, je kiest vrij uw veearts, dus er is een c. Maar dan is BCA nog daar stoppen.
steeds mogelijk, dus 1385 nog mogelijk. Cass: fout, schade, CV. 1382 verwijst niet naar de schutsnorm, dus moet niet worden toegepast. Trammaaatschappij
aansprakelijk, auto kan zich ook op die regel beroepen, niet alleen de mensen die de tram willen nemen.
Cass 7 december 1973 STUWADOORSARREST: fabrikant doet beroep op rederij, die beroep doet op stuwadoor, hulppersoon van rederij, helpt rederij bij uitvoering
van zijn contract, maar stuwadoor brengt schade toe. Fabrikant heeft verzekering, wordt vergoed, maar verzekeraar wordt gesubrogeerd, en zal vordering instellen
tegen rederij (hoofdSA aans voor fouten hulppersoon)
Probleem: eerst 2 personen: fabr en rederij: A-B: tussen hen c, maar ook BCA mog? Coexistentie. Maar wat cass zegt over coexistentie, geldt ook
voor samenloop.
Vaak tussen A en B een exoneratiebeding, dus daarom vaak nice als je hulpperson kan aanspreken.
, FOUT:
1386bis en ze krijgen terug SV. Dan man in beroep: nee toch niet, want 1386bis is corrolarium van wet op sociaal verweer, moet strikt worden geïnterpreteerd,
omdat het uitz is + billijkheid die hier niet is aangetoond. MAAR BEROEP: andere wetten, ander toepassingsgebied, dus niet per se geestesziekte vna bepaalde duur.
+ er is een verzekering etc. Dus de man is veroordeeld.
Cassatie: bevestigd. Inderdaad corrolarium 1386bis alleen op echte geestesziekten en niet lichamelijk.
OBJECTIEF ELEMENT: overtreding wet (~ schending resultaatsverbintenis) of overtredeing AZVHN (BPF) (meestal) Bergen 23 maart 1976: meneer R: vrachtwagen op weg, stond nog aan, linkerachterlicht kapot, politie komt er voorbij, geen
Cassatie 9 februari 2017: hoogspanningsmast voor elektriciteit geplaatst op andermans grond. Rb KH luik: niet aans, want maatregelen. Geesteszieke” niet aans 1386bis, want is subsidiair, politie aans.” Be staat in beroep: rechter: niet
bedrijf kwam er pas later achter, wisten het niet dat de regel er was. Cassatie: nee, materiële overtreding is genoeg, maakt subsidiariteit in de wet, niet in de toelichting, 1386bis kan zelfstandig kan gwn, man is verzekerd dus man aans op 1386bis. En
niet uit of je op de hoogte was. Be staat ook aans voor 1382, ook een fout.
Hier billh: 1/3de voor de staat, en 2/3de voor de man, zijn verzekeraar.
Wat is een fout? = niet handelen zoals NZP in dezelfde omstandigheden. (moet echter worden geconcretiseerd, geplaatst in Wetsvoorstel: Boek 6: geen subjectief element meer. Minderjarigen in concreto leeftijd des onderscheids meet !!! maar nu ALLES MINDER DAN 12 JAAR NIET MEER
dezelfde advocaat/architect/jongere… omstandigheden. = gelaagdheid van het foutbegrip.) Dus ook concrete AANSPRAKELIJK!!
omstandigheden: vb) op openbare weg arts helpt iemand, niet genoeg middelen zoals in een ziekenhuis. 12 jaar of meer: wel aans.
Nu ook die 12-18-jarigen: rechter wel aans: ook een matigingsbevoegdheid, kan tot nul zelfs worden herleid, billijkheid. + verzekering? Dan nooit zggen dat het nul
is, ook niet lager dan het verzekerd bedrag. Dus de praktijk in de wet ingeschreven.
ALLEEN OBJECTIEVE ELEMENTEN (beroep, middelen,…)
GEEN SUBJECTIEVE ELEMNTEN (gender, ervaring, leeftijd…) Wetsvoorstel geesteszeieken: wel steeds aans. Maar rechter kan zeggen zoals bij minderjarigen: matiging mogelijk, opnieuw zelfde m.b.t. verzekerd of niet.
Alhoewel ervaring: moet je zeggen: advocaatstagiair, zo specifiek, net afgestudeerd, of advocaat in het algemeen? Maar vb net afgestudeerde arts,
is het dan anders? RL en RS verdeeld. Prof: geen rekening mee houden. Vaak weet je het ook niet of het een stagiair is of niet, als je het wist had je
het mss geweigerd.
Cass 9 december 2011. Vrouw bij schoonouders inwonen, badkamer, naast douche wasmachine. Ze wordt
geëlektrocuteerd. AH tegen zoon en schoonouders, 1384 lid 1. Maar heeft zij zelf een fuot begaan? Ze had
weinig ervaring in het leven enzo, dus geen fout begaan. Cassatie: nee, geen rekening met subj elementen.
Cass 25 juni 2003: vakantiekamp: 5jarige jongen op weg een spel, monitoren heel jong, en dan wel aanvaard:
toetsen aan NZ monitor van dezelfde leeftijd. RECHTSMISBRUIK
Wat is die fout nu? Cass 16 juni 1969: voetbalwedstrijd. Ene speler duwt de andere, lichamelijke schade. Is dat nu een fout Bespreken we niet uitgebreid.
1382? Dus de schending van de spelregels Cass: Fout = daad die niet van de aard moet zijn dat die noodzakelijk schade
moet veroorzaken, het volstaat dat die schade voorzienbaar was, maar niet de nodige maatregelen ter voorkoming zijn Cassatie 10 september 1976: burenruzie: muur die op scheiding tussen tuinen staat, meer dan 20 cm. Staat er al 23 jaar.
genomen. Misbruik van recht van eigendom. –> Rechter: geen enkel recht is absoluut. Kennelijk de grenzen te buiten van de normale
Overtreding van spelregels is niet altijd per se dat het een 1382 fout is. Hier beslist: het komt tot de normale risico’s van de uitoefenen van het recht van normaal persoon.
sport.
Cass 10 oktober 1972: aansvord tussen familie. Vader auto ongeval fout en schoondochter overlijdt. Zoon: SV aan vader.
Risicoaanvaarding: bewust en vrijwilllig in gevaarlijke situatie, en die wordt geacht dat die aanvaard ook de risico’s. België: nee, risicoaanvaarding niet in boek 6.
Enkele feit van familie te dagvaarden is geen RMB.
Niet in het BCA. Want kan gewoon worden gezien als de eigen fout van het SO. (zoals elektriciteitskabinevonnis.) Maar voetbalspeler die speelt, begaat geen fout
door mee te doen. Ook boxer: er zijn regels over, die heeft ook dat risico niet aanvaard. Dus als je die regels overtreedt, dan is het gewoon 1382. Telkens gewoon + doel morele sv: pijn, smart, moreel leed herstellen. Dat is geen afbreuk aan ouderlijk respect.
nagaan: heeft men een eigen fout begaan of niet. Maar de rechter kan wel rekening houden met zijn eigen spijt van de vader om morele SV te verminderen.
Rekening houden met voorkennis? RS verdeeld.
Gent 21 april 1981: douaniersarrest. Douanier havengebied, naar werk, trein terug naar achter door een fenomeen, rekking,
slagbomen gingen al terug open. Maar rechter: nee, eigen fout, want voorkennis, hij wist dat het fenomeen er was.
<->
Ander arrest: vrouw struikelt over slecht voetpad, werken bezig, en zij wandelt er elke dag dus ze kon wel wat voorzichtiger
zijn. Cassatie: nee veiligheidsplicht Belgische staat belangrijker. + voorkennis niet rekening mee houden.
SUBJECTIEF ELEMENT:
Niet infantes en geesteszieken.
Cass 30 mei 1960: kind van 2 jaar, plaatst voet op roltrap, tussen trede en band, voet kapot. Eigen fout? Supermarkt aans?
Cass: 2-jarig kind heeft leeftijd des onderscheids niet bereikt, dus niet persoonlijk aans mogelijk. (+- 6à7j) (niet erg, 1384 lid 2,
gewoon de ouders aanspreken als kind een fout zou maken)
Oplossing: 1386bis: geesteszieken: tussenoplossing: geesteszieken die geen controle hebben over hun daden, dan kan de
rechter hen tot SV verplichten door de billijkheid. (vaak rekening houden met of de geesteszieke al dan niet verzekerd is.)
Brussel 23 maart 1979: personeel toepassingsgebied voor geesteszieken? Man veroorzaakt ongeval en andere auto 2 mensen schade. Hij had een hersenberoerte.
Eerst naar strafrechter: veroordeeld sl en v + SV. Beroep, dan strafrechter: vrijspraak overmacht, geen SV. Maar dan naar de burgerlijke rechtbank gegaan door OHAANS
