Hoofdstuk 1 – Positie en taken van de preventiemedewerker
1.1 Inleiding
Preventie is de basis voor veiligheidszorg, gezondheidszorg en kwaliteitszorg. Weten wat je doet, een
duidelijke koers uitzetten en werken volgens betrouwbare procedures met een verantwoorde
taakverdeling leidt tot meer beheersing in het werk. De inspanningen en kosten vinden plaats op een
andere manier, op andere momenten en zijn beter planbaar. De preventieve benadering is gebaseerd op
het willen voorkomen verlies.
Preventieve inspanningen Inspanningen na incidenten en ongevallen
Gepland Onverwacht
Is te verzetten Moet direct
Overlegsituaties Stresssituaties
Kijken naar optimum, ook op langere termijn Zoeken van haalbare oplossing op korte termijn
Het is dus van belang ervoor te zorgen dat de functies in een bedrijf aantrekkelijk zijn. Goed voor de
productiviteit, goed voor de gezondheid en dus niet alleen goed voor de werknemer maar ook voor de
werkgever. Wanneer is een functie goed? Of banen goed of minder goed zijn, hangt af van hoe de taken
verdeeld zijn, hoe beslissingen worden genomen en hoe wordt overlegd en gereageerd op klachten van
medewerkers. Werknemers moeten duidelijke taken en verantwoordelijkheden krijgen in de preventie en
er moet voldoende kennis, deskundigheid over preventie aanwezig zijn. Dit betekent een duidelijk beleid,
gesteund en gecontroleerd door het management, een systeem om de arbeidsomstandigheden goed te
houden.
Als een bedrijf veel veranderingen doorvoert, is het erg belangrijk om als preventiemedewerker daarop in
te spelen. Zorg dat je in een vroeg stadium betrokken raakt. Je adviezen hebben dan het meeste efect
omdat ze nog zonder veel moeite uitgevoerd kunnen worden. Dat kan met name veel geld schelen als het
gaat om beheersen van klimaat, geluid, trillingen en werkplekinrichtingen. Om risico’s in veranderende
bedrijven blijvend te beheersen, is een structurele aanpak nodig. Voor een structurele aanpak kan worden
uitgegaan van een beheers cyclus PCDA-cirkel. Om een goede beheersing te krijgen is een dynamische
aanpak nodig maar ook een vaste basis voor de arbeidsomstandigheden, het arbobeleid. Bedrijven die
werken op projectbasis of werk uitvoeren met of bij andere bedrijven of particulieren, hebben nog een
ander probleem. De werkomstandigheden kunnen dan namelijk maar gedeeltelijk zelf direct beïnvloed
worden. Duidelijke afspraken en voorwaarden zijn dan nodig om veilig werk te garanderen. In veel
gevallen hoort daarbij extra training en of certifcatie van het bedrijf. Arbobeleid: arbeidsmiddelen,
werkorganisatie, personeel en arbeidsplaats nodig voor veilig, gezond werken. Arbomanagement is de
invulling daarvan.
1.2 Wetgeving
De Europese raad vaardigt richtlijnen uit. Elk land dat lid is van de EU moet zorgen dat wat in die
richtlijnen staat, terechtkomen in de eigen wetten. De belangrijkste wet is de Arbowet. Daarin staat dat
bedrijven in eerste instantie zelf moeten zorgen voor deskundigheid op arbogebied. Zij moeten dus vaste
medewerkers hebben, ook wel interne deskundigen of preventiemedewerkers genoemd. Wat blijft is dat
de werkgever en werknemers plichten hebben. De werkgever moet nog steeds zorgen voor veilig en
gezond werk. Hij moet dat systematisch aanpakken: beleid opzetten, risico’s inventariseren, een plan van
aanpak maken.
De Wet Werk en Inkomen naar Arbeidsvermogen (WIA) vervangt de WAO. De belangrijkste doelstelling is
mensen die nog (gedeeltelijk) kunnen erken zoveel mogelijk aan het werk te houden.
Het opstellen van een RI&E is een wettelijke verplichting. Het resultaat moet worden getoetst door een
Arbo deskundige.
1.3 Afspraken en overeenkomsten
In de CAO zijn vrijwel altijd afspraken opgenomen over arbo en verzuim, maar wat die afspraken inhouden
en hoe uitgebreid ze zijn, verschilt per sector. Het is daarom voor de preventiemedewerker van groot
1
, belang de CAO na te kijken op afspraken op het gebied van arbo en verzuim.
Het afsluiten van een convenant betreft het vastleggen van niet-vrijblijvende intenties om bepaalde zaken
beter aan te pakken, bijvoorbeeld herintreding van werknemersgroepen. Gaat het convenant over
arbeidsomstandigheden, dan wordt het een arboconvenant genoemd.
Brancheorganisaties zijn organisaties die bedrijven ondersteunen op velerlei gebied. Di ondersteuning kan
ook alleen gericht zijn op de arbeidsomstandigheden. Het is voor de preventiemedewerker noodzakelijk
om na te gaan welke mogelijkheden er zijn om gebruik te kunnen maken van speciaal voor de bedrijfstak
ontwikkelde ondersteuning.
De werkgever heeft zijn afspraken met het personeel op 4 niveaus:
Nieuw Burgerlijk Wetboek
CAO
OR
Aanvullende afspraken op individueel gebied.
Het is van belang om polisvoorwaarden van et bedrijf op het gebeid van arbeidsomstandigheden en
verzuimbeheersing te kennen. Rekening houden met polisvoorwaarden kan (veel) geld schelen, zowel
premiegeld als uitkeringsgeld. Het is dus verstandig om na te gaan of deze zaken goed gebord zijn.
1.4 De maatwerkinvulling
Het uitgangspunt is dat zo mogelijk alle benodigde arbodeskundigheid door bedrijfsmedewerkers wort
ingebracht. Voor kleine bedrijven ontstaan er al snel problemen. Alleen als de werkgever op basis van
CAO-afspraken of OR-overleg met de werknemers tot overstemming komt, mag gebruik worden gemaakt
van de maatwerkregeling. In de maatwerkregeling kan worden volstaan met deskundige ondersteuning
van een van de gecertifceerde kerndeskundigen voor het toetsen van de RIE. De kerndeskundigen zijn de
bedrijfsarts, de hogere veiligheidskundige, de arbeidshygiënist of de arbeids- en organisatiedeskundige.
De preventiemedewerker moet zijn betrokken bij de uitvoering van de RIE. Komt de werkgever op basis
van de CAO-afspraken of OR-overleg niet tot overeenstemming met de werknemers, dan is de
vangnetregeling van toepassing. De vangnetregeling betekent doorgaan met de nu verplichte deskundige
ondersteuning door gecertifceerde arbodienst.
Omdat de preventiemedewerker wordt ingezet voor arbodeskundige ondersteuning, is het van belang dat
hij over de kennis beschikt. Voor het globaal inschatten van de kennis kunnen we een richtlijn gebruiken,
voor de defnitieve beoordeling dient de RIE. Een gecertifceerde arbodeskundige zal op basis van die RIE
moeten aangeven welk deskundigheidsniveau voor de preventiemedewerker nodig is. Waar bestaat dat
uit: goed inschattingsvermogen, belangstelling en betrokkenheid, sociale vaardigheden en
rapportagevaardigheden.
Er zijn drie niveaus voor de preventiemedewerker:
Preventiemanager op bedrijfsniveau
Preventiecoördinatoren op divisieniveau
Preventiemedewerker op afdelingsniveau
Afhankelijk van bedrijfsomvang, aantal preventiemedewerkers en risico’s zullen preventiemedewerker 15
tot 100% van hun tijd aan hun preventietaken besteden.
Het is van belang of het bedrijf te maken heeft met de maatwerkregeling of de vangnet-regeling. In beide
gevallen moeten duidelijke afspraken worden gemaakt over de (mogelijke) inzet van de aanvullende
deskundige ondersteuning voor specifeke taken. Aandachtspunten daarbij zijn:
Welke deskundigheid en welke specifeke kennis over de betrefende onderwerpen wordt
gevraagd?
Wat omvat de opdracht wel en wat niet?
Gaat het om incidentele ondersteuning of blijft de deskundige betrokken bij dit onderwerp /
project?
Gaat het om eigen uitvoering en/of ook vervangers ingezet?
Te besteden tijd en kosten
1.5 Taken van de preventiemedewerker
De preventiemedewerker geeft bijstand aan de werkgever om zijn Arbowetverplichtingen na te komen.
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper danielvanelk. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.