Samenvatting
samenvatting - het voorplantingsstelsel
- Vak
- Instelling
Uitgebreide samenvatting van het vak systeemfysiologie onderdeel voortplanting. De samenvatting bevat 28 pagina's. Punt behaald met deze samenvatting: 14/20.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 28 pagina's
Voorbeeld 3 van de 28 pagina's
In winkelwagen
In winkelwagen
gesponsord bericht van onze partner
Verkoper
Volgen
elisabaetens
Ontvangen beoordelingen
Voorbeeld van de inhoud
VoortplantingDe anticonceptiepil voor vrouwen heeft veel verschillende bijwerkingen en toch worden deze nog
altijd ingenomen. De anticonceptiepil werkt in op onze menstruele cyclus om zo de kans op
zwangerschap te doen dalen.
Voortplanting = het proces waarmee organismen nieuwe individuen van dezelfde soort genereren. Er
zijn verschillende vormen van voortplanting en voortplantingscellen.
Sommige insecten hebben een gameet waarbij de staart 20x de lengte is van het lichaam van
het mannetje zelf
Mieren hebben zo’n 3-4 miljoen eitjes/maand
En de vrouwtjes van de komodo dragon plant zich maagdelijk voort (ontwikkeling eicel
zonder bevruchting door zaadcel)
Vader en moeder elk 2 sets van chromosomen, individu maken met ook 2 sets van chromosomen
komt door meiose (specifieke soort van celdeling en gebeurt enkel in gameten)
Gametogenese = vorming van gameten, bij man spermatogenese en bij vrouw oogenese.
Bij man 4 functionele cellen, bij vrouw maar 1 cel waarmee er verder kan worden gegaan en
3 poollichaampjes.
Deling bij vrouw is ongelijk, doordat ze niet allemaal evenveel cytoplasma krijgen
1. Voortplantingsstelsel en neuroendocrinologie
Vrouw heeft baarmoeder, deze is verbonden via eileiders aan eierstokken (met eitjes), via
eierstokken eitjes transporteren naar baarmoeder waar ontwikkeling kind zal gebeuren.
Baarmoeder bestaat uit 3 functionele lagen
Perimetrium: buitenste laag (in contact met buikholte)
Myometrium: spierlaag (! Bij menstruatie en bevalling)
Endometrium: klierlaag, laag onderhevig aan hormonale schommelingen
Baarmoeder via cervix verbonden met buitenwereld.
5 grote functies van voortplantingsstelsel in de vrouw:
Aanmaken eicel via ovariële cyclus
Bevruchting in de vrouw (syngamie, versmelting van kernen van 2 gameten)
Innesteling in baarmoeder (onderhevig aan endometrium cyclus)
Voorzien van voeding tijdens de zwangerschap adhv placenta
Voorzien van voeding na zwangerschap adhv lactatie
De menstruele cyclus
In vrouwen van vruchtbare leeftijd (+/- 12 jaar)
Ongeveer 400 cycli tot aan menopauze
Elke cyclus is een voorbereiding op mogelijke zwangerschap
Menstruele cyclus kan je opdelen (is overkoepelende term) in twee cyclussen
1. Ovariële cyclus
o Ontwikkeling van follikels om eicel vrij te zetten bij ovulatie
o Speelt zich af in de eierstokken
Medulla (merg) : binnenste laag rijk aan bloevaten
Cortex (schors) : buitenste laag met follikels in verschillende stadia van
ontwikkeling
2. Endometrium cyclus
, o Voorbereiding baarmoeder op mogelijke implantatie van een bevruchte eicel
o cycli van opbouw en afbraak
Menstruele cyclus wordt onderbroken door zwangerschap
Neuroendocrinologie
Veel zaken die gebeuren in lichaam om menstruele cyclus aan te sturen
Gebeurt vanaf de hersenen in de hypothalamus en deze gaat hormonen vrijzetten
o In hypothalamus zitten versch kernen (groepjes van cellen)
o In POA zit GnRH-neuron: zet gonadotropine releasing hormoon vrij
axon rijkt tt in structuur waar veel bv zitten
=> wat wordt gesecreteerd via poortader naar hypofyse
Hormonen van hypothalamus gaan inwerken op de hypofyse (pituitary)
Hypofyse gaat stoffen vrijzetten die inwerken op de geslachtsklieren (testes en
eierstokken),
Klieren zetten geslachtshormonen vrij nl steroidhormonen (estrogeen,
progesteron, testosteron) en peptide hormonen (activine, inhibine).
Vrijzetting van hormonen niet constant gebeurt, heeft systematische frequentie (freq afh van fase in
menstruele cyclus)
Niet alleen gonadotropines maar ook GnRH komt in pieken tevoorschijn.
Pieken worden door KDNy-neuron veroorzaakt
KDNy-neuron zet drie verschillende stoffen vrij nl kisspeptide, dynorphine en neurokinine B.
1) Kisspeptine
genoemd naar ontdekkingsplaats (Hershey, USA)
bind aan receptor (GPR54) op GnRH neuron
stimuleert GnRH secretie
2) Dynorphine
endogeen opioid peptide
bind aan opioid receptor op KDNy neuron
negatief effect op frequentie Kiss secretie
vertraging op effect
3) Neurokinine B (NKB)
tachykinin peptide
bind aan NK3 receptor op KDNy neuron
positief effect op frequentie Kiss secretie : synchronisatie
KDNY-neuron (=pulsgenerator)
Zet Kiss vrij die op Kiss-1receptor gaat binden van GnRH neuron en zorgt
voor de vrijzetting van GnRH stimulatie van gonadotrope cellen
vrijzetting LH en FSH.
KDN-y heeft ook nog tweede aftakking waar NKB en Dyn wordt vrijgezet.
NKB heeft positief effect van kiss vrijzetting, maar Dyn heeft een negatief
effect zorgt voor frequent patroon van stimulatie en inhibitie
waardoor er een soort puls ontstaat. Activiteit in neuronen is ook in
pieken en alsook de vrijzetting van kiss. KDN-y neuronen zitten in andere kern in hypotha lamus dan
GnRH neuronen.
, Kiss stijgt wnr NKB wordt vrijgezet, maar wnr Dyn wordt vrijgzet daalt conc van kiss
Gonadotrope cellen in adenohypofyse
Worden vrijgezet oiv GnRH - GnRH receptor activatie.
GnRH gesecreteerd uit GnRH neuronen is pulsatiel => LH en FSH vrijzetting pulsatiel.
LH en FSH:
o Gedeeltelijk hetzelfde: zelfde alfa keten ( er zijn altijd alfa ketens in voorraad)
o Gedeeltelijk verschillend: verschillende beta keten afh van frequentie van GnRH:
Hoge frequentie dan LH vrijgezet (LH beta subunit zit in grote hvlh klaar in
granules in cel)
Lage frequentie dan FSH vrijgezet (FSH beta subunit moet op moment zelf
aangemaakt w)
Geen zwart wit verhaal
Luteïniserend hormoon (LH)
Hoge frequentie: LH-beta expressie: 1 per uur
Regulatie van secretie uit secretoire granules
Follikel stimulerend hormoon (FSH)
Lage frequentie : FSH-beta expressie ¼ per uur
FSH-beta transcriptie is snelheidsbepalende stap in FSH secretie
2. De niet-zwangere vrouw
De ovariële cyclus
Follikel = eicel (oocyt) omgeven door omringende cellagen
Doorgaat verschillende stadia van ontwikkeling tijdens ovariële cyclus = folliculogenese
Vruchtbaar jaren bepaald door aantal eicellen/follikels
Aantal eicellen bepaalt tijdens ontwikkeling in uterus
o Als mama in baarmoeder van oma werd haar hele reproductie systeem aangemaakt
(alle eicellen) => eicel waarmee jij gevormd bent ooit aanw in oma
o Wnr oma ong 20 weken zwanger waren eicellen in eierstokken van mama al in
ontwikkeling
Standaard instelling van eicellen/follikels = afsterven (atresie)
Tijdens ontwikkeling foetus gaan alle stamcellen die bedoeld zijn voor oocyt te worden al beginnen
te delen, veel eicellen op week 20 van de zwangerschap (al meer dan 7 miljoen per eierstok) vanaf
dan nooit meer nieuwe eicellen aanmaken
Er zijn 4 grote fasen van atresie
1. Oocyt atresie: van 7 milj 2 milj
o Gevoeligheid apoptose tijdens proliferatie
o Vorming primordiale follikels: oocyten recruteren helper cellen (nest
breakdown) als ze dit niet doen of niet genoeg zullen ze afsterven (niet
ontwikkeld tt primordiale folikels)
o Spontane verdere ontwikkeling follikels
Meiose I: apoptose van genetisch ongeschikte cellen (DNA, organel)
2. Estrogeen depletie bij geboorte + random continue apoptose: 1 miljoen over
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper elisabaetens. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 78252 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen