Volledige samenvatting van alle leerdoelen van het vak ethiek zoals gekregen in het jaar 2017 – 2018. Met deze samenvatting heb ik een 6.8 gehaald voor het tentamen zonder veel moeite te doen voor het vak.
Onderwerp van ethiek
hoe behoren wij met elkaar om te gaan?
Wat mag men doen en wat moet men laten?
Wat is het goede leven?
o Wat is goede zorg?
o Hoe behoren verpleegkundigen in allerlei praktjksituates te handelen?
Ethische normen en waarden
Woorden zoals moeten, behoren en mogen verwijzen naar bepaalde normen en waarden
In de ethiek denkt men over het menselijke handelen vanuit het gezichtspunt van ethische normen
en waarden
Handelen, doen, gedragen….
In de ethiek gaat het om handelen
– Handelen is iets doen, laten of zeggen voor een reden
– Alleen mensen handelen en daarom kunnen alleen zij moreel of immoreel zijn
– Koeien kunnen objecten zijn van ethische overwegingen, maar kunnen niet juist of
onjuist handelen
Voorschrijven, evalueren
Ethische uitspraken zeggen hoe men moet handelen (voorschrijven) of had moeten handelen
(evalueren), dus niet:
– wat iemand werkelijk doet (beschrijven)
– waarom iemand doet wat zij doet (verklaren)
Ethische normen
– Het ethische ‘moeten’ (‘behoren’, ‘mogen’ etc.) verwijst naar ethische normen
– Ethische normen zijn gedragsregels, ze gebieden of verbieden bepaalde handelingen
– Ethische normen schrijven voor hoe we met anderen behoren om te gaan
Plichtenethiek (deontologie)
• Plichten of principes ethiek (deontologie)
– De aard van de handeling, de manier waarop iets bereikt is is moreel belangrijk, niet
het resultaat
– Rechten en plichten
• Kritekpunten
– In strijd met basale ethische intuïtes
– De botsing van plichten
– Kijkt niet naar de gevolgen
Je morele plicht doen, ongeacht de gevolgen voor jezelf of anderen
Immanuel Kant 1724-1804 Koningsbergen (Rusland)
Het idee van de autonome mens de mens die voor zichzelf denkt en niet laat lijden door
een ander
Sapere Aude durf te denken
Kritek van de zuivere rede er is een grens aan wat we kunnen kennen
Vrijheid impliceert verantwoordelijkheid
Een autonoom mens verplicht zichzelf goed te handelen
Categorisch imperatef handel vanaf dat principe waarvan je zou willen dat het een
algemene wet wordt
,Gevolgenethiek (consequentalisme)
– Alleen het resultaat telt, ongeacht de manier waarop
– Utlisme: het grootste nut voor het grootste aantal mensen
• Kritekpunten
– Doel heiligt de middelen
– De posite van minderheden
– In strijd met basale ethische intuïtes
De handeling verrichten die de meeste goede gevolgen oplevert
John Stuart Mill 1806-1873 Engeland
Vrijheid
No Harm Principle: Een individu mag doen wat die wil zolang die een ander geen schade
toebrengt
Individuele vrijheid dient ons allemaal iedereen dient zijn mening te uiten ook als deze in
de minderheid is (de meerderheid heef niet het recht iemand het zwijgen op te brengen)
Ook een enkeling kan de waarheid spreken ook als deze waarheid ongemakkelijk is
Tirannie van de meerderheid
Vrijheid van denken en spreken komt de waarheid ten goede
Individuele vrijheid en maatschappelijke vooruitgang gaan hand in hand
Utlisme ethische stroming die het algemene geluk vooropstelt
Vooruitgang is een kweste van zoeken en proberen
Sleutelwoorden voor Mill: ontwikkeling, onderwijs en emancipate
Kritsch denken is belangrijker dan materiele welvaart
Strijder voor vrouwenrechten
Deugdenethiek
• Deugden ethiek
– Karakter en de intente achter het handelen zijn moreel belangrijk
– Het goede leven
o Kritekpunten
• In strijd met basale ethische intuïtes
• De grenzen van vorming
Goede mensen handelen altjd vanuit goede bedoelingen je moet dus vooral een goed mens zijn
Aristoteles 384-321 v Chr. Griekenland
Boek: de etca nico magea
Observeerde vele dieren
Een eikel is niet slechts een eikel, een stukje stof gedoemd te verdwijnen, die eikel is een
combinate van materiele aanleg en wat hem aanzet te veranderen in zijn meest ideale vorm
een grote boom.
Ons grootste streven is om gelukkig te worden
Geluk is goed of deugdelijk handelen
Het gaat om het vinden van het juiste midden, het deugd is het midden tussen twee
ondeugden
Wat dat midden precies is hangt af van de omstandigheden
Phronesis (praktsche wijsheid): Het vereist een voortrefelijk gevormd karakter en grote
kunde om het handelen naar het juiste midden.
, Zorgethiek
• Een kritsch perspectef op de traditonele ethiek
• Oorsprong in de politeke loso e en het feminisme
• Brengt ethische overwegingen naar de voorgrond die anders onbelicht of ongezien blijven
• Kernbegrippen
– Afhankelijkheid en verantwoordelijkheid
– Waardevolle relates
– Eigenheid van personen
– De contextgebondenheid van het handelen
– Eclectsch (deugden, plichten en gevolgen tellen allemaal)
De zorgethiek concentreert zich op de waarden die van belang zijn voor het in stand houden en laten
floreren van relates, zoals betrokkenheid, afhankelijkheid, kwetsbaarheid, verantwoordelijkheid en
zorgzaamheid.
De zorgethiek richt zich op elk zorgend handelen. Voor zorgethiek is zorgen een wezenlijk aspect van
het menszijn.
Zorgethiek ziet de zorgrelate altjd als onderdeel van een netwerk. Een netwerk van
verantwoordelijkheden. Dan gaat het niet alleen om de verantwoordelijkheden van de zorgvrager en
zorgverlener ten opzichte van elkaar, maar ook om de verantwoordelijkheden van alle anderen die
op een of andere manier met die zorgrelate te maken hebben: die van de collega's, de familie, de
instelling en die van de verzekeraars. Met andere woorden: voor de zorgethiek is de context heel
belangrijk.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sheridahoukes. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,99. Je zit daarna nergens aan vast.
