In dit document vind je de werkgroepopdrachten en de aantekeningen die tijdens het college zijn gemaakt. Het is mijn eigen werk, zodoende kan het een foutje bevatten. Succes!
Literatuur:
- Grondslagen van het recht: hoofdlijnen, hoofdstukken 1 en 2;
- Grondslagen van het recht: vaardigheden, hoofdstuk 1.
Kennisclip 1 - Zes onderscheidingen:
- Positief recht en wenselijk recht;
- Objectief recht en subjectief recht;
- Internationaal en nationaal recht;
- Publiek- en privaatrecht;
- Dwingend en aanvullend recht;
- Materieel en formeel recht.
Positief en wenselijk recht:
- Positief recht: het recht dat in een bepaalde gemeenschap door de bevoegde autoriteiten is
vastgesteld of erkend (= het geldende recht).
- Wenselijk recht: het recht dat men wenst of nastrevenswaardig vindt.
Objectief recht en subjectief recht:
- Objectief recht ('the law'): de verzameling van alle erkende rechtsnormen. Zoals het in de wet
geschreven staat.
- Subjectief recht ('a right'): een juridische aanspraak die je aan het objectieve recht kunt
ontlenen. Jouw recht wat voortvloeit uit het objectieve recht.
Internationaal en nationaal recht:
- Internationaal recht: verdragen tussen staten en besluiten van internationale organisaties.
- Nationaal recht: recht dat binnen nationale staten tot stand komt en gelding heeft.
Publiek- en privaatrecht:
- Publiekrecht: staats- en bestuursrecht en strafrecht. Verhouding tussen burger en staat of
tussen overheidsinstanties. Juridische ongelijkheid.
- Privaatrecht: verhouding tussen burgers en private organisaties onderling. Juridische
gelijkheid.
Dwingend en aanvullend recht:
- Art. 1:33 BW:
○ 'Een persoon kan tegelijkertijd slechts met één andere persoon door het huwelijk
verbonden zijn.'
▪ Dwingend recht. In het wetsbepaling kan staan kan niet ten dele van de patiënt
worden afgeweken.
- Art. 4:13 lid 1 BW:
○ 'De nalatenschap van de erflater die een echtgenoot en een of meer kinderen als
erfgenamen achterlaat, wordt, tenzij de erflater bij uiterste wilsbeschikking heeft
bepaald dat deze afdeling geheel buiten toepassing blijft, overeenkomstig de volgende
leden verdeeld.'
▪ Aanvullend (of regelend recht). In de wetsbepaling kan staan tenzij anders is
overeengekomen.
- Vaak laatste lid van het artikel staat of je er van af mag wijken.
Materieel en formeel recht:
- Art. 2 Opiumwet:
○ 'Het is verboden een middel als bedoeld in de bi deze wet behorende lijst [..] aanwezig te
hebben.'
P1 Grondslagen van recht Pagina 1
, hebben.'
▪ Materieel recht, rechtsregels die voorschrijven hoe men zich behoren te gedragen.
- Art. 9 Opiumwet:
○ 'De opsporingsambtenaren hebben toegang tot [..] dat zodanig overtreding gepleegd
wordt.'
▪ Formeel recht (of procesrecht), rechtsregels die de handhaving van het materiële
recht door rechtspraak, toezicht enz. bestrijken.
Werkgroepopdrachten week 1
Opdracht 1: indelingen en onderscheidingen
1. Welke van de zeven leden van art. 8:398 BW bevat dwingend recht?
a. Lid 1
b. Lid 2
c. Lid 3
d. Lid 4
2. Welke van de volgende bepalingen van de Wet milieubeheer bevat(ten) formeel recht?
a. Art. 1.1a lid 1
b. Art. 4.16 lid 1 en 2
c. Art. 20.1 lid 1
d. Alle onder a, b en c genoemde bepalingen.
3. Artikel 10:14 BW luidt als volgt: ‘Of een recht (I) of rechtsvordering is verjaard of vervallen, wordt
bepaald door het recht (II) dat van toepassing is op de rechtsverhouding waaruit dat recht of die
rechtsvordering is ontstaan.’ Het woord ‘recht’ verwijst achtereenvolgens naar:
a. (I) objectief recht en (II) subjectief recht.
b. (I) objectief recht en (II) objectief recht.
c. (I)subjectief recht en (II) objectief recht.
d. (I) subjectief recht en (II) subjectief recht.
4. De gemeente Utrecht verkoopt een partij kantoormeubelen aan de gemeente Den Haag. De
rechtsverhouding die daarbij tussen de gemeentes ontstaat wordt primair beheerst door regels
van…
a. formeel en materieel publiekrecht
b. formeel en materieel privaatrecht
c. geschreven en ongeschreven staatsrecht
d. nationaal en internationaal publiekrecht.
5. Beoordeel de juistheid van de volgende twee stellingen:
Stelling 1
Regels van privaatrecht hebben geen betrekking op algemene belangen.
Stelling 2
Regels van publiekrecht hebben geen betrekking op particuliere belangen.
a. Stelling 1 is juist, stelling 2 is onjuist.
b. Stelling 1 is onjuist, stelling 2 is juist.
c. Beide stellingen zijn juist.
d. Beide stellingen zijn onjuist.
• Privaatrecht regelt ook de algemene belangen, publiekrecht regelt ook de particuliere
belangen.
Opdracht 2: Switchende B-donoren
De Wet Donorgegevens Kunstmatige Bevruchting (WDKB) is in 2002 door het parlement
aangenomen en in 2004 in werking getreden. Op grond van deze wet hebben kinderen die verwekt
zijn met behulp van een zaad- en eiceldonor het recht om gegevens op te vragen over hun donor
ouder.
Vraag 1
Zoek de WDKB online op (de wet is niet opgenomen in je wettenbundel). Op welke leeftijd kan een
donorkind informatie over zijn/haar donorouder opvragen die niet de identiteit van de donor
P1 Grondslagen van recht Pagina 2
,donorkind informatie over zijn/haar donorouder opvragen die niet de identiteit van de donor
onthullen? En op welke leeftijd kan het kind de identificerende gegevens opvragen? Geef in je
antwoord aan in welke wetsartikelen dit is geregeld.
- Volgens art. 3 lid 1 onder b WDKB kan een kind die de leeftijd van twaalf jaren heeft bereikt de
niet-identificerende gegevens van de donor opvragen.
- Volgens art. 3 lid 2 WDKB kan een kind die de leeftijd van zestien jaren heeft bereikt
persoonsidentificerende gegevens van de donor opvragen.
De WDKB heeft in principe alleen betrekking op donaties vanaf 2004. Toch bevat de WDKB een
bepaling die regelt hoe er om moet worden gegaan met de gegevens van donoren die vóór 2004
hebben gedoneerd.
Vraag 2
In welke bepaling is geregeld of identificerende gegevens van donoren van vóór 2004 verstrekt
mogen worden aan het donorkind? Leg in eigen woorden de kern van deze bepaling uit.
- Onder art. 12 WDKB wordt uitgelegd dat donor die voorafgaand aan de inwerkingtreding van
deze wet zaadcellen of eicellen heeft afgestaan, aan de Stichting schriftelijk kan verklaren dat
de gegevens niet verstrekt mogen worden aan degene die een verzoek daartoe doet.
Enkele donoren die geregistreerd stonden als B-donor, en dus aanvankelijk toestemming hadden
gegeven voor het verstrekken van hun persoonsgegevens aan het kind, deden een beroep op de wet
om alsnog deze toestemming in te trekken. Toen donorkinderen die voor 2004 verwekt waren enige
tijd terug contact opnamen met de vruchtbaarheidskliniek met het verzoek om gegevens te krijgen
over hun donorvader, liet de kliniek weten de donor zijn toestemming had ingetrokken en dat de
kliniek daarom de gegevens niet kon verstrekken.
Het zogenaamde ‘switchen’ naar anonimiteit van deze B-donoren heeft voor veel opspraak gezorgd.
De donorkinderen gingen er altijd vanuit dat zij op een moment in hun leven te weten zouden
kunnen komen wie hun donorvader was, en nu leek dit ineens onmogelijk. De vraag rees of de
mogelijkheid voor de B-donoren om ineens toch anoniem te blijven niet in strijd was met de rechten
van de donorkinderen.
Toenmalig minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge werd gevraagd te reageren op deze
kwestie, die onder zijn verantwoordelijkheid viel. Hij gaf aan het zeer spijtig te vinden voor de
donorkinderen, maar wees er ook op dat de wet nu eenmaal eist dat de persoonsgegevens van deze
switchende donoren alleen verstrekt mogen worden met hun toestemming.
CU-Kamerlid Carla Dik-Faber was zeer kritisch over de houding van De Jonge. Zij stelde dat we in
Nederland sinds 2004 een beleid hebben van niet-anonieme donatie. B-donoren de mogelijkheid te
geven om alsnog te switchen naar anoniem “gaat echt in tegen de geest van de wet”. Bovendien is
het switchen naar anonimiteit in strijd met fundamentele rechten, zoals die bijvoorbeeld worden
erkend in artikel 8 van het Europees Verdrag tot bescherming van de Rechten van de Mens (EVRM)
en de artikelen 7 en 8 van het Verdrag inzake de Rechten van het Kind (VRK). Uit deze artikelen zou
volgen dat iedereen een ‘recht heeft om te weten van wie hij of zij afstamt’.
Vraag 3
Zoek de artikelen 7 en 8 VRK en 8 EVRM op in je wettenbundel en geef de strekking ervan kort in
eigen woorden weer. (N.B.: adviezen over de omgang met de wettenbundel vind je in hoofdstuk 1
van het boek Vaardigheden. Met het hanteren van de wettenbundel wordt meer uitgebreid geoefend
tijdens de mentoruren.)
- Art. 7 VRK gaat over de inschrijving van het kind in de openbare registers. Dit moet direct na
de geboorte gebeuren.
- Art. 8 VRK gaat over het recht van het kind om zijn of haar identiteit te behouden.
- Art. 8 EVRM gaat over dat iedereen recht heeft op respect voor zijn privé leven, zijn familie- en
gezinsleven, zijn woning en correspondentie. Daarnaast staat er dat inmenging van het
openbaar gezag niet is toegestaan.
Vraag 4
Ben jij het met Dik-Faber eens dat er – mede in het licht van deze artikelen – een recht bestaat om te
weten van wie je afstamt? Leg je antwoord uit.
- Uit deze artikelen vloeit inderdaad het recht om te weten van wie je afstamt. Biologische
P1 Grondslagen van recht Pagina 3
, - Uit deze artikelen vloeit inderdaad het recht om te weten van wie je afstamt. Biologische
ouders zorgen voor je genen, daarnaast bepaald het voor een deel hoe je bent. Dit is deel van
je identiteit.
Vraag 5
Stel: een donorkind spant een rechtszaak aan en eist dat de kliniek alsnog de persoonsgegevens van
haar donorvader, een switchende B-donor bekend maakt, ondanks dat de donor hier geen
toestemming voor heeft gegeven. Jij bent rechter in deze zaak. Hoe zou – voor zover dat met de
gegeven informatie te beoordelen valt – jouw beslissing in de zaak dan luiden? Leg je antwoord uit.
- De wet, meer specifiek de overgangsregeling, maakt het mogelijk om jouw toestemming als
donor in te trekken. Indien een donorkind dan een verzoek doet om gegevens te ontvangen
van de donor, zal dit niet gehonoreerd worden.
Mijn beslissing zal dan ook zijn dat de toestemming voor de gegevens niet verleend zal
worden.
P1 Grondslagen van recht Pagina 4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper StudentFvB. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €9,19. Je zit daarna nergens aan vast.
