Perspectieven op publieke vraagstukken
Inhoudsopgave
Hoorcollege 1 ................................................................................................................................................... 2
PPV – Leesvragen en casus week 47 ................................................................................................................... 4
Hoorcollege 2 ................................................................................................................................................... 7
PPV – Leesvragen en casus week 48 ................................................................................................................. 11
Hoorcollege 3 ................................................................................................................................................. 14
Leesvragen en casusvoorbereiding week HRM................................................................................................. 17
Hoorcollege 4 ................................................................................................................................................. 19
Leesvragen en casus organisatiecultuur ........................................................................................................... 23
Wat zijn publieke vraagstukken?
- Ze hebben een complex karakter en
vormen een ontembaar probleem.
3 verschillende aspecten van wicked problem
(Head & Alford, 2015):
- Sociaal pluralisme en diversiteit
o Stakeholders met verschillende belangen en waarden (ze zijn het niet met
elkaar eens en gaan dat ook niet snel worden)
- Institutionele complexiteit
o Netwerken van organisaties en multiple governance (multi level governance->
dingen tegelijkertijd)
▪ Vooral het vormen van zo’n netwerk is ingewikkeld en complex
▪ Complexiteit van bestuurslagen
- Wetenschappelijke onzekerheid
o Fragmentatie van kennis en gebrek eraan
Rittel & Webber 1973:
8. is dit niet bij elk probleem?
Dit is niet onderscheidend voor
een wicked problem.
Heifetz 1994:
Duidelijkheid in afscheiding wat een wicked problem is e wat niet.
Tame problems --------------→ wicked problems
- Probleemdefinitie en mogelijke oplossing is helder (tame problem)
, o Bijvoorbeeld kruispunt dat wordt aangepast
- Probleemdefinitie is helder, maar de mogelijke oplossing niet (er is meer onderzoek
nodig)
- Probleemdefinitie en mogelijke oplossingen zijn niet helder, waar meer onderzoek en
discussie noodzakelijk is om verder te komen
o Bijvoorbeeld overstromingen
Epistemisch-> Aan kennis gebonden vraag
Ontologisch-> de wereld is radicaal onvoorspelbaar, er is altijd een aspect wat je niet
helemaal kan duiden
Ambiguïteit-> sociale component wat onzekerheid veroorzaakt, wat is er aan de hand?
Wat zijn de perspectieven?
Ulrich Beck zegt dat we een risicosamenleving hebben-> de inrichting van de moderne
maatschappij vereist in toenemende mate proactief, anticiperend en doordacht
risicomanagement. Not in my backyard-> problemen moeten door anderen worden opgelost.
There is no alternative (TINA)-> de problemen gaan niet weg, kunnen we niks doen om het
probleem te beperken of er toch iets aan te doen?
Het aanpakken van wicked problems:
- Denk breder
- Bouw collaboraties
o De overheid kan het niet allemaal zelf, heeft vaak een regisserende rol maar
verder beperkte kennis etc. hierdoor moeten bruggen worden gebouwd.
- Bewust leiderschap
o Met wat voor toon ga je de discussie in? Geen leiderschap vanuit 1
perspectief, maar waarborgend en faciliterend.
- Ondersteunende structuren
o De ondersteuning moet flexibel zijn en op de juiste manier gefinancierd en
gemonitord.
Blik op de praktijk:
- Dogma: nu is het misschien teveel een brainstorm sessie
- Het perspectief moet serieuzer, de mensen die direct in contact staan met het wicked
problem moeten series genomen worden.
o Want:
▪ Problemen worden ervaren door mensen
▪ Samenwerken en leren onder druk is meestal niet zo eenvoudig
• Bijvoorbeeld in de politiek, de oppositie en media ziet alles
o Hoe krijgen oplossingen concreet vorm?
▪ Wie gaat daar over? Wie bedenkt de oplossing en wie voert het uit?
Het conflict zit in de kern van wat wicked problems zijn.
De wicked problems blijven vaak hetzelfde, maar mensen gaan er wel steeds beter mee om
(zo gebeurt het in de praktijk):
- Copen: mensen bedenken zelf definities en oplossingen bij hun problemen
- Dealen: mensen improviseren praktische benaderingen en stellen prioriteiten
, - Timen: mensen proberen de beste omstandigheden voor het oplossen van
problemen te creëren
Traditioneel bestuur:
bureaucratisch, typisch,
keten van
verantwoordelijkheid en de
overheid staat centraal (ook
voor het oplossen voor
problemen)
New public management: de
oude modus van werken was
niet efficiënt, in de private
sector wel dus daar moesten
lessen uit worden getrokken.
Werken op basis van
contracten, privatisering,
zorgverzekering.
Publiek governance: overheid heeft minder centrale rol, maar verbindende rol van
verschillende groepen om in discussie te gaan. Minder regulering en afbakening en meer
ruimte laten.
➔ Er is sprake van gelaagdheid
PPV – Leesvragen en casus week 47
Head en Alford:
De auteurs stellen dat er verschillende gradaties van ‘wickedness’ (complexity,
diversity, uncertainty, ambiguity) zijn, meerdere dimensies. Het is geen geworteld
probleem. Ook is er misschien niet 1 overkoepelende oplossing, zijn er wel meerdere
oplossingen voor categorieën van het probleem. Daarna wordt gekeken wat de rol is
van beleidsmakers en ambtenaren in het probleem. Alle ‘wicked problems’ zijn op
een manier uniek.
Leesvragen
1. Volgens Head en Alford ondermijnt het bestaan van ‘wicked problems’ de
toepasbaarheid van ‘rationeel-technische’ benaderingen van beleidsvorming.
a. Waarom is dit volgens hen het geval?
Ze stellen dat economische problemen niet alleen kunnen worden
aangepakt/ opgelost, ze moeten altijd samen worden benaderd in
een beleidsnetwerk. Ook heeft de rationeel-technische benadering
geen oog voor uitzonderingen en bijzondere situaties, terwijl die toch
voor iedereen anders zijn. Top-down benaderingen en oplossingen
werken niet voor deze complexe problemen. Het is lastig om er
systematisch mee om te gaan omdat het heel ambigu is.
b. Wat is volgens jou de rol van rationele vormen van beleidsvorming en
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lauracouwenberg. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,99. Je zit daarna nergens aan vast.