samenvatting van de hoofdstukken Biopsychology of Emotion, Stress, and Health en Biopsychology of Psychiatric Disorders. toelating psychologie universiteit utrecht 2024. heel uitgebreid, veel uit het boek overgenomen en letterlijk vertaald. inclusief plaatjes uit het boek. alle begrippen staan er i...
Biopsychologie van emotie, stress en gezondheid
1.1
3 belangrijke aspecten van angst:
- Het is de gemakkelijkste emotie om af te leiden uit gedrag bij verschillende
diersoorten.
- Het speelt een belangrijke aanpassingsfunctie in het motiveren van het
vermijden van bedreigende situaties.
- Chronische angst is een veel voorkomende bron van stress.
Phineas Gage (1848)
- Overleefde een staaf door zijn hoofd
- Kreeg een andere persoonlijkheid (impulsief, onbetrouwbaar)
- Staaf had mediale prefrontale kwabben geraakt -> horen bij plannen,
beslissingen maken en emotie.
3 hoofdgedachtes van Darwins evolutie theorie (1872):
- Uitingen van emoties evolueren uit gedragingen die aangeven wat een dier
waarschijnlijk gaat doen.
- Als de signalen van dergelijke gedragingen het dier dat ze vertoont ten
goede komen, zullen ze evolueren op een manier die hun communicatieve
functie versterkt en kan hun oorspronkelijke functie verloren gaan.
- Tegengestelde boodschappen worden vaak gesignaleerd door
tegengestelde bewegingen en houdingen, een idee dat het principe van de
antithese wordt genoemd.
Om het meest effectief te zijn moeten signalen van agressie en
onderdanigheid duidelijk te onderscheiden zijn. (Oftewel ze ontwikkelen zich
precies tegenovergesteld van elkaar.)
James Lange theorie:
- Zintuiglijke prikkels die emoties opwekken worden
ontvangen en geïnterpreteerd door de cortex, die
via het autonome zenuwstelsel veranderingen
teweegbrengt in de viscerale organen en in de
skeletspieren via het somatische zenuwstelsel. De
autonome en somatische reacties triggeren de
ervaring van emotie in de hersenen.
- James en Lange stelden dat de autonome activiteit
en het gedrag die worden uitgelokt door de
emotionele gebeurtenis (bijvoorbeeld een snelle
hartslag en wegrennen) het gevoel van emotie
produceren en niet andersom (zie figuur 1.3).
Cannon-Bard theorie:
- Emotionele stimuli hebben twee onafhankelijke
prikkelende effecten: Ze prikkelen zowel het gevoel
, van emotie in de hersenen als de expressie van emotie in de autonome en
somatische zenuwstelsels.
- Ziet emotionele ervaring en emotionele expressie als parallelle processen
die geen direct oorzakelijk verband hebben.
Volgens de theorie van James-Lange is emotionele ervaring volledig afhankelijk
van feedback van de activiteit van het autonome en somatische zenuwstelsel.
Volgens de Cannon-Bard theorie is emotionele ervaring volledig onafhankelijk van
dergelijke feedback. Beide theorieën blijken niet te kloppen.
Dit is de nieuwe biopsychologische visie: Volgens deze visie kan elk van de drie
belangrijkste factoren in een emotionele respons - de perceptie van de stimulus
die de emotie opwekt, de autonome en somatische reacties op de stimulus en de
ervaring van de emotie - de andere twee beïnvloeden.
Schijnwoede (sham rage) komt voor bij katten waarbij de cortex is verwijderd
(decorticate cats). De agressieve reacties van de katten waren onnodig streng en
waren niet gericht op een specifiek doel.
Bard concludeerde dat de hypothalamus cruciaal is voor de expressie van
aggresieve reacties en dat de functie van de cortex is om deze reacties te
remmen en te sturen.
Papez stelde voor dat emotionele toestanden
worden uitgedrukt door de werking van de
andere structuren van het circuit op de
hypothalamus en dat ze worden ervaren door
hun werking op de cortex. -> limbisch systeem
Klüver-Bucy syndroom
- Voorste temporale kwabben verwijderd bij
apen.
- De consumptie van bijna alles wat
eetbaar is, verhoogde seksuele activiteit
vaak gericht op ongepaste objecten, de
neiging om bekende objecten
herhaaldelijk te onderzoeken, de neiging
om objecten met de mond te onderzoeken
en een gebrek aan angst
- De meeste symptomen van het Klüver-Bucy-syndroom worden
toegeschreven aan beschadiging van de amygdala
,1.2
Het experimentele bewijs suggereert dat de specificiteit van ANS (autonomic
nervous system) reacties ergens tussen de uitersten van totale specificiteit en
totale algemeenheid ligt.
Polygrafie (leugendetector)
- Lang niet altijd kloppend
- De gebruikelijke ondervragingsmethode is de controlevraagtechniek,
waarbij de fysiologische respons op de doelvraag (bijv. "Heb je die tas
gestolen?") wordt vergeleken met de fysiologische respons op
controlevragen waarvan de antwoorden bekend zijn (bijv. "Heb je ooit in de
gevangenis gezeten?"). De veronderstelling is dat liegen geassocieerd
wordt met een grotere sympathische activering.
- Ondanks dat het vaak leugendetectie wordt genoemd, spoort polygrafie
ANS-activiteit op, geen leugens.
- Schuldbewustzijnstechniek (guilty-knowledge technique) -> Om deze
techniek te kunnen gebruiken, moet de polygraaf een stukje informatie
over de misdaad hebben dat alleen bekend is bij de schuldige persoon.
Onschuldige verdachten, omdat ze geen kennis hebben van het misdrijf,
reageren op al deze details op dezelfde manier; de schuldigen reageren
verschillend.
1.3
Universaliteit van gezichtsuitdrukkingen -> mensen uit verschillende culturen
maken vergelijkbare gezichtsuitdrukkingen in vergelijkbare situaties en dat ze
kunnen de emotionele betekenis van gezichtsuitdrukkingen van mensen uit
andere culturen dan hun eigen cultuur correct identificeren. (bleek later niet
helemaal te kloppen, zie volgende blz.)
Primaire gezichtsuitdrukkingen -> verbazing, woede, verdriet, afkeer, angst en
blijdschap, alle andere gezichtsuitdrukkingen zijn een mix hiervan. (bleek later
niet helemaal te kloppen, zie volgende blz.)
Gezichtsfeedback hypothese -> onze gezichtsuitdrukkingen beïnvloeden onze
emotionele ervaring.
Vrijwillige controle van gezichtsuitdrukkingen -> echte gezichtsuitdrukkingen
vervangen door valse. 2 manieren om neppe gezichtsuitdrukkingen te
onderscheiden:
- Er komt vaak een micro expressie van de echte uitdrukking tussendoor
(soms 0.5 seconde)
- Er zijn kleine verschillen tussen neppe en oprechte gezichtsuitdrukkingen
die experts kunnen onderscheiden.
Bovenstaande komt van Ekman.
2 gezichtsspieren die je gebruikt bij een oprechte lach:
, - orbicu-laris oculi -> die het oog omringt en de huid van de wangen en het
voorhoofd naar de oogbol trekt
- zygomati-cus major -> die de mondhoeken omhoog trekt
- de zygomati-cus major kan je vrijwillig bewegen, maar de orbicu-laris
beweegt meestal alleen bij een oprechte lach.
- Oprechte lach heet ook wel de duchenne smile
Het is nu duidelijk dat Ekmans zes primaire gezichtsuitdrukkingen van emotie
zelden in pure vorm voorkomen - het zijn idealen met vele subtiele variaties. Ten
tweede is het bestaan van andere primaire emoties erkend. Ten derde is bekend
dat niet alleen gezichtsuitdrukkingen, maar ook lichaamssignalen een belangrijke
rol spelen bij het uiten van emoties. Ten vierde is er bewijs dat Ekmans zes
primaire gezichtsuitdrukkingen misschien niet zo universeel zijn als oorspronkelijk
werd aangenomen. Er lijken bijvoorbeeld duidelijke verschillen te zijn, zowel wat
betreft de uitdrukking als de herkenning van gezichtsuitdrukkingen, tussen West-
Caukasische en Oost-Aziatische individuen -> gezichtsuitdrukkingen van emotie
zijn toch niet zo universeel als men ooit dacht.
Angst is de emotionele reactie op bedreiging; het is de motiverende kracht voor
defensief gedrag.
Defensieve gedragingen zijn gedragingen waarvan de primaire functie is om het
organisme te beschermen tegen bedreiging of schade.
Aggresieve gedragingen zijn gedragingen waarvan de primaire functie is om te
bedreigen of te schaden.
Barrett liet zien dat de vooruitgang in de studie van de neurale basis van emotie
beperkt is gebleven omdat neurowetenschappers zich vaak hebben laten leiden
door niet-onderbouwde culturele aannames over emotie. Omdat we woorden
hebben als angst, blijdschap en woede in onze taal hebben, hebben
wetenschappers vaak aangenomen dat deze emoties bestaan als entiteiten in de
hersenen en hebben ze ernaar gezocht - vaak met weinig succes.
1.4
Onderzoek van Blanchard en Blanchard: onderzochten de interacties tussen het alpha mannetje van
een groep ratten en een kleine mannelijke indringer.
Onderzoek van Pellis en collega’s naar katten:
- Ze begonnen met het opnemen op video van interacties tussen katten en muizen. Ze
ontdekten dat verschillende katten op verschillende manieren op muizen reageerden:
Sommige katten waren efficiënte muizendoders, andere reageerden defensief en weer
andere leken met de muizen te spelen.
- De eerste conclusie was dat, in tegenstelling tot wat vaak wordt gedacht, katten niet met hun
prooi spelen; de katten die met de muizen leken te spelen, wisselden gewoon af tussen
aanval en verdediging.
- De tweede conclusie was dat je de interacties van elke kat met muizen het beste kunt
begrijpen door de interacties op een lineaire schaal te plaatsen, met totale agressiviteit aan
de ene kant, totale defensiviteit aan de andere kant en verschillende verhoudingen van de
twee daartussenin.
- Na een anti anxiety medicijn: het medicijn bewoog elke kat in de richting van efficiënter
doden. Katten die muizen vermeden voor de injectie "speelden met" ze na de injectie,
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sterrelindef. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,60. Je zit daarna nergens aan vast.
