Plastide organel met 2 membranen, bevat pigment of reservestof - meest
bekende functie: chloroplast
Peroxisoom o.a. vetzuurafbraak waarbij H2O2 geproduceerd wordt
Membraanfuncties
- Afscheiding tussen cel en omgeving
o geen bescherming voor (kleine) hydrofobe moleculen, wel bescherming
afhankelijk van grootte & lading
- Afscheiding organellen
- Genereren/controleren van gradiënten
- Genereren/controleren van potentialen
- Matrix voor eiwitten
Ladingsverschil over het membraan van elke levende cel
- Buiten positief geladen
- Binnen negatief geladen
Benodigde eigenschappen van membranen
- Rekbaarheid
- Selectieve permeabiliteit
o De lipide bi-laag zit vol met eiwitten, als het membraan alleen uit lipiden
zou bestaan dan
Hydrofobe moleculen hoge permeabiliteit, vrije diffusie
Kleine niet geladen moleculen doorlaatbaar, maar wel
specifieke transporters
Grote niet geladen moleculen transporter nodig
Ionen niet
- Functioneren in waterige omgeving
,De polariteit van een molecuul bepaalt de oplosbaarheid in water
oplosbaarheid hangt af van of oplossen de vrije energie verlaagt
- Polariteit δ+ & δ-
Lipiden kunnen oplossen in water door bepaalde structuren te vormen
- Micelle lipiden met 1 staart
- Lipide bi-laag lipiden met 2 staarten
Detergentia doen dit ook en kunnen zo vetdeeltjes in water laten oplossen
Detergentia kunnen daarom ook membranen oplossen en in membranen oplossen
Membranen zijn zelfhelend het is energetisch voordelig om een vesicle-vorm aan
te nemen – apolaire / hydrofobe delen van de moleculen komen zo helemaal niet in
aanraking met water
Als fosfolipiden in een waterige omgeving gebracht worden, vormen ze spontaan een
membraan
,Liposomen membraanblaasjes die gebruikt worden voor drug-delivery
Een wateroplosbare drug is zo niet in oplossing in de bloedbaan lagere dosis
nodig en minder bijwerkingen te verwachten
Door liposomen met specifieke herkenningseiwitten te maken, kan men
weefselspecifieke drugs maken, bv. tegen tumoren
Fosfolipiden kunnen variëren in headgroup en in vetzuurketens
- Vetzuurketens
o Lengte
o Mate van verzadiging wel of geen dubbele bindingen
Onverzadigd dubbele bindingen – zorgt voor een knik en daardoor voor andere
eigenschappen
Verzadigd meer geordend in membraan – meer rigide membraan
Langere verzuurketens meer rigide membraan
- Headgroups
o 3 structurele headgroups
Serine levert een niet neutrale headgroup
Heeft een positieve en een negatieve lading en fosfaat is
ook negatief negatief geladen fosfolipide headgroup
Choline
Ethanolamine ethanol + NH3+-groep
, Inositol headgroup belangrijk voor signaaltransductie
Sfingo-myeline niet glycerol als skelet voor de fosfolipide
Cholesterol komt ook veel voor in het membraan van eukaryoten – essentieel
Meeste zoogdiercelmembranen bestaan voornamelijk uit fosfolipiden en cholesterol
- Cholesterol verlaagt doorlaatbaarheid zonder de vloeibaarheid van het
membraan te veranderen
- Cholesterol lost op in membranen
o Grotere lokale rigiditeit (rigide lijf, flexibele staart) & verminderde
permeabiliteit
o Laterale diffusie wordt niet negatief beïnvloed
LDL & HDL lipoproteïne is een vet-eiwit complex
- HDL neemt overtollig cholesterol uit het bloed – afbraak in de lever
- Cholesterol in de vorm van cholesteryl ester in de binnenkant van het blaasje
Glycolipiden bevinden zich altijd aan de buitenkant van het plasmamembraan
Optimale vloeibaarheid
- Bacteriën als de temperatuur hoger wordt, maken ze meer verzadigde
vetzuren in het membraan – hoger smeltpunt
- Zoogdieren veranderen membraancompositie niet door
temperatuurverschillen, want lichaamstemperatuur is wel constant
Membraaneiwitten
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper SofieKoomen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,49. Je zit daarna nergens aan vast.