Samenvatting
Samenvatting Memo Havo hoofdstuk 5 tm 10
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- HAVO
Samenvatting van geschiedenis havo hoofdstuk 5 tot hoofdstuk 10. Samenvatting is van de memo methode.
[Meer zien]Voorbeeld 3 van de 16 pagina's
Voorbeeld 3 van de 16 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
7 beoordelingen
Door: ciskavw • 3 jaar geleden
Door: yvethendrix • 3 jaar geleden
hele goede samenvatting, maar ik ontving alleen 5 t/m 8 ! Ik krijg de schrijver niet te pakken, mails worden niet verstuurd lijkt het.
Door: Bismahas • 3 jaar geleden
Door: donkervdmeulen • 5 jaar geleden
Door: margobrinkgreve • 5 jaar geleden
Door: yaelaamanda • 5 jaar geleden
Gaat maar tot hoofdstuk 8. Missen 2 hoofdstukken.
Door: jodydegroene • 5 jaar geleden
Dit komt helaas door een fout bij Stuvia maar hier wordt als het goed is aan gewerkt!
Door: netaworung • 5 jaar geleden
Door: jodydegroene • 5 jaar geleden
Hi, vanwaar de twee sterren? Wil graag weten wat ik beter kan doen :)
Voorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 5 veranderend wereldbeeldParagraaf 1 de renaissance
De mens en de wereld centraal
Renaissance = periode tussen 1300 en 1600, waarin men niet langer het hiernamaals
centraal stelde maar de mens in het hier en nu. Wedergeboorte van de Grieks-Romeinse
cultuur
Verschillen van schilderkunst tussen middeleeuwen en renaissance
Middeleeuwen Renaissance
Niet natuurgetrouw Natuurgetrouw
Geen emoties Emoties
Thema is religieus Thema is religieus
Anoniem Niet anoniem
Opdracht; de kerk Opdracht; de kerk, overheid en particulieren
Geen perspectief Wel perspectief
Uomo universales = Italiaans voor 'universele mens', de ideale mens uit de tijd van de
renaissance, die uitblinkt op alle terreinen van het leven, zoals wetenschap, kunst en
literatuur
Humanisme =. De cultuur van geleerden uit de tijd van de renaissance. Humanisten
oriënteerden zich sterk op de literatuur, poëzie en geschiedenis uit de oudheid
Het ontstaan en de verspreiding van de renaissance
Oorzaken over denken of over de mens en het ontstaan van de wereld
1. Sociaaleconomisch ging het veel inwoners van de stadstaten in Italië voor de wind.
Rijke elites, zoals in Florence, waren in staat opdrachten te geven aan kunstenaars
om gebouwen en schilderijen te vervaardigen.
2. Rijke burgers in Italië voelden zich verwant met de oude Romeinse stadscultuur en
gaven daarvoor de voorkeur aan kunstenaars die deze band met de oudheid gestalte
gaven.
3. Verloren gewaande teksten van klassieke auteurs kwamen weer beschikbaar (door
de Kruistochten), waardoor er weer belangstelling voor de oudheid ontstond. Deze
werden vertaald.
Boekdrukkunst = De kunst om geschriften te vermenigvuldigen door middel van een
drukpers
Paragraaf 2 Europeanen ontdekken de wereld
Europa verkent de wereld
Oorzaken wereldzeeën bevaren door Europeanen in 14,15,16e eeuw
1. De verminderde toegankelijkheid van het Aziatische handelsnetwerk over land door
de ondergang van het Mongoolse Rijk, de pest en Ottomaanse belastingverhogingen
2. De technische vooruitgang bij de bouw en navigatie van schepen
3. De wil om vreemde volken te bekeren
Ontdekkingsreizen = De reizen die de Europeanen in de 14e, 15e en 16e eeuw maakten om
nieuwe wegen naar Indië te ontdekken. Tijdens deze reizen ontdekte zij gebieden die nog
door geen Europeaan waren betreden.
Wat leverde de ontdekkingsreizen op?
1. Rijkdom
2. Kennis
De wereld blijkt groter en anders dan gedacht
Wereldbeeld = De manier waarop mensen naar zichzelf en de wereld om hen heen kijken
, Gevolgen van de ontdekkingsreizen
1. Verandering van het wereldbeeld ->Kustlijn beter in kaart gebracht
2. Uitwisselingen van producten
3. Verspreiding van het christendom
4. Grote sterfte onder de indiaanse bevolking in Amerika
5. Ondergang van koninkrijken van indianen
6. Invoer van Afrikaanse slaven in Amerika
Paragraaf 3 de reformatie
Kritiek op de kerk
De vier aspecten waar Luther kritiek op had
1. Aflaatbrief = Je kon je zonden afkopen door een priester te betalen. Luther vond dat
je aan god zelf vergeving moest vragen
2. Heiligenverering = Heiligen werden gezien als bemiddelaars tussen God en de
gelovige en werden zo vereerd. Luther vond dit in strijd met de bijbel; je moet je als
gelovige tot God zelf richten
3. Sacramenten = voor alle sacramenten had je als gelovige een priester nodig, de
priester trad dus op als tussenpersoon tussen God en de gelovige. Luther
accepteerde alleen de doop, het avondmaal en de biecht omdat die rechtstreeks
met god te maken hadden met het verkrijgen van vergeving van zonden
o De doop (daadwerkelijk opgenomen in de christelijke gemeenschap)
o Vormsel (daadwerkelijk deelnemen aan het geestelijk leven)
o Avondmaal (ritueel waarbij brood en wijn verondersteld veranderen in het
lichaam en het bloed van Jezus)
o Biecht (uitspreken van je zonden)
o Huwelijk
o Zieken (stervenden)
o Wijding tot priester
4. Hiërarchie = Er was een rangorde van de paus, bisschoppen en lagere priesters,
alleen via hen kon je vergiffenis van God krijgen. Luther vond dat je als gelovige
rechtstreeks tot god moest wenden
De reformatie van Europa
Reformatie = Kerkhervorming die uiteindelijk leidde tot een scheuring in de kerk en het
ontstaan van het protestantisme
Katholicisme Lutheranisme Calvinisme
Je komt in de hemel door de Je komt in de hemel door Predestinatieleer; je bent
regels vd kerk op te volgen oprecht geloof en berouw voorbestemd voor de hemel of de hel.
en goede dingen te doen over je zonden
De paus is hoofd vd kerk, De vorst is hoofd vd kerk, Geen kerkhoofd; iedere gemeente
verzet tegen de paus is niet verzet tegen een vorst is bestuurt zichzelf. Verzet tegen een
toegestaan niet toegestaan vorst die zich misdraagt, is toegestaan
Geestelijken mogen niet Geestelijken mogen Geestelijken mogen trouwen
trouwen trouwen
De bijbel en de uitspraken De bijbel is de basis van het De bijbel is de basis van het geloof
van belangrijke geestelijken geloof
zijn de basis van het geloof
Er zijn 7 sacramenten Er zijn 3 sacramenten; Er zijn 3 sacramenten; doop en
doop, biecht en avondmaal avondmaal
Heiligen zijn een voorbeeld Heiligenverering is afgoderij Heiligenverering is afgoderij
, Protestantisme = het geheel van stromingen en kerken die zijn ontstaan uit protest tegen
misstanden in de katholieke kerk
Contrareformatie = De reactie van de katholieke kerk op de Reformatie, die enerzijds uit
hervormingen binnen de katholieke kerk inhield en anderzijds een harder optreden tegen
protestanten
Gevolgen van de reformatie
1. Overal was het dagelijks leven doortrokken van geloof en het maakte nogal wat of dat
katholiek of protestants was
2. Het uiteenvallen van de kerk leidde tot een acuut probleem
3. Een calvinist kon onmogelijk gehoorzamen aan een katholieke bisschop
4. Vanaf 1520 braken er in Europa grote oorlogen uit
Hoofdstuk 6 een nieuwe republiek in Europa
Paragraaf 1 de opstand in Europees perspectief
Strijd om geloof en centralisatie
Edict van Nantes = de hugenoten kregen enige vrijheid van godsdienst
Godsdienstoorlogen = de oorlogen die ontstonden door het conflict tussen Karel v en een
aantal geestelijken en vorsten die zich bekeerd hadden tot het nieuwe geloof
Dertigjarige oorlog = intern-Duitse strijd die ging om de keizerlijke macht over het rijk
Vrede van Westfalen = de Duitse vorsten werden in een gezag hersteld, de keizer was er
definitief niet in geslaagd zijn wil op te leggen aan de staten in het Duitse Rijk
De Nederlanden in opstand
Motieven voor de Nederlandse opstand tegen Spanje
1. Verlangen naar vrijheid van godsdienst
2. Verzet tegen de vervolgingen en terechtstellingen van ketters
3. Verlangen naar zoveel mogelijk zelfbestuur
4. Verzet tegen centralisatie van het gezag
5. Ontevredenheid bij de adel over het verlies van macht en privileges
De opstand = conflict van het toenemende verzet tegen zowel de godsdienstvervolging als
de centralisatie
o De beeldenstorm
Gevolg van de opstand = de scheiding van de noordelijke (sloot zich aaneen in de Unie van
Utrecht) en zuidelijke (bleef katholiek en trouw aan de Spaanse vorst) Nederlanden
Plakkaat van Verlatinghe = met het opstellen van dit plakkaat verbraken de opstandelingen
de banden met de Spaanse vorst definitief
Vrede van Münster = de Republiek sloot na 80 jaar definitief vrede met Spanje
Paragraaf 2 een bijzondere bestuursvorm
De Republiek als bestuurlijk buitenbeentje
Soevereiniteit = De hoogste macht in de staat, in de Republiek kwam die niet te liggen bij
één persoon maar bij bestuursorganen: de gewestelijke staten (en dus NIET Staten-
Generaal)
Staten-Generaal taken
1. Buitenlandse zaken
2. Defensie
3. Financiën
Ieder gewest was gelijk aan de andere maar in de praktijk had Holland de meeste invloed
omdat is het grootste gewest was en Holland was goed voor meer dan de helft van de totale
belastinginkomsten
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper jodydegroene. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 62890 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen