Practicum 5 – big
Voorhuid = preputium Omgeeft de penis, die net caudaal van de navel ligt
Scrotum = balzak Ligt aan de caudale zijde als een kleine verdikking vlak onder de
staart en de anus
Testes Liggen in de balzak, intraperitoneaal het buikvlies stulpt via het
lieskanaal naar buiten richting het scrotum
Bijbal = epididymis Ligt in de balzak, intraperitoneaal
Omentum majus De sterk uitgegroeide dorsale ophangband van de maag, deze hecht
vast aan curvatura major
Omentum minus Ventrale ophangband, hecht aan curvatura minor en hier ontwikkelt
zich de lever verbindt maag met de lever
Twaalfvingerige darm/ duodenum Eerste deel van de dunne darm
Jejunum Middelste deel van de dunne darm
Ileum Laatste deel van de dunne darm (kronkeldarm)
Cecum (blinde darm) Ligt op de overgang van dunne darm naar dikke darm
Colon (dikke darm) Bestaat uit een aantal delen en sluit uiteindelijk aan op het rectum
en daarna de anus
Colon ascendens Eerste deel van de dikke darm, het opstijgende deel, spiraal
opgerold tot een kegelvorm
Colon transversum Het overstekende deel dat van rechts naar links aan de craniale zijde
de scheilswortel passeert
Colon descendens Laatste en afdalende deel van de dikke darm
Vena cava caudalis Achterste of onderste holle ader, voert het bloed af uit het caudale
deel van het lichaam en loopt langs de lever via het middenrif naar
het hart
Vena portae hepatis Leverpoortader die het bloed uit het maagdarmstelsel naar de lever
voert. Loopt altijd door de alvleesklier heen.
Urineblaas Spoelvormig in volwassenen en buisvormig bij biggen, aan
weerszijden lopen de navelarteriën zijtakken van de aorta die het
bloed via de navelstreng naar de placenta vervoeren
Urethra (urinebuis) Hierin mondt de urineblaas in uit
Zaadstreng Loopt in het scrotum en bevat zaadleider, bloedvaten en zenuwen
Ovaria Eierstokken, liggen aan de craniale zijde van de baarmoederhoornen
Tubae uterinae Eileiders, zeer dun en sterk gekronkeld. Liggen ook aan de craniale
zijde van de baarmoederhoornen
Uterus Baarmoeder, ligt craniodorsaal van de urineblaas en bestaat uit twee
lange gekronkelde baarmoederhoornen, die zich bij de
bekkeningang verenigen tot een klein lichaam
Cervix Baarmoederhals, ontstaat uit het baarmoederlichaam en sluit aan op
de vagina
Schede Vagina
Hymen Maagdenvlies, een vernauwing in de vagina net craniaal van de plek
waar de urethra uitmondt
Diafragma Middenrif, vormt de scheiding tussen borstholte en buikholte
Pleura parietalis Borstvlies wat de lichaamswand bekleedt, loopt in de mediaanlijn
via een dubbelblad het mediastinum vormt 2 holtes in borst
Pleura visceralis Borstvlies wat de organen bekleedt
Mediastinum Een verticaal bindweefseltussenschot, de borstholte wordt hierdoor
in twee delen verdeeld. Dubbelblad van het borstvlies
Pericardium Hartzakje dat het hart omgeeft
Thymus (zwezerik) Ligt in het craniale mediastinum, belangrijk voor rijpen T-cellen
Ventrikel Hartkamer
,Atrium Boezem
Auricula Hartoor, een donkergekleurd flapje waar beide atria in eindigen (dus
je hebt er 2)
Apex Hartpunt, gevormd door de linker ventrikel, naar de linker
borstwand gericht
Truncus pulmonalis (Ongepaarde) longslagader die uit de rechterkamer ontspringt, loopt
schuin omhoog tussen de beide hartoortjes door en splitst in een
linker en een rechter longslagader naar de longen
Aorta Komt uit de linkerkamer en passeert de longslagader aan de
rechterzijde, vormt naar links de aortaboog
Truncus brachiocephalicus De gemeenschappelijke stam voor de slagader naar de
rechtervoorpoot en de linker en rechter halsslagader die naar de kop
gaan
Kransslagaders (a. coronaria Zorgen voor de bloedvoorziening van het hart zelf en ontspringen
dextra en sinistra) uit de aorta ascendens net nadat deze de linkerkamer verlaat
Aantekeningen:
Het neonatale big heeft nog een navelstreng en in de navelstreng zitten een aantal structuren:
- 1 vena
- 2 arteriae
- Allantoissteel
Kenmerkend voor het varken is de wroetschijf, de karakteristieke neusspiegel met de neusopeningen.
Bij mannelijke biggen bevindt de geslachtopening zich net caudaal van de navel, want de penis is
tijdens de embryonale ontwikkeling langs de buikwand naar craniaal uitgegroeid. Bij vrouwelijke
biggen bevindt de geslachtsopening zich onder de staart en de anus, dus meer richting caudaal dan bij
de mannetjes.
Varken heeft dragende (3e en 4e teen) en bijtenen (2e en 5e teen). Bij de foetus zijn de hoeven omgeven
door een beschermende laag van de opperhuid. De voorpoten zijn d.m.v. spierige verbinding
(synsarcose) met de romp verbonden en de achterpoten zijn d.m.v. heupgewricht met de romp
verbonden.
De buikholte reikt vanaf het diafragma tot aan de bekkeningang, waarna het overgaat in de
bekkenholte.
- Dorsaal: lendenwervels
- Caudaal: bekken
- Lateraal en ventraal: buikwand
- Craniaal: diafragma
De buikholte wordt aan de binnenkant bekleedt door buikvlies = peritoneum. Dit pariëtale deel van
het buikvlies gaat aan de dorsale zijde over in een dubbelblad van buikvlies (ophangband) en bekleedt
vervolgens als het viscerale deel de verschillende buikorganen.
Pariëtaal/somatisch blad bekleedt lichaamsholten, plus het deel, dat de mesenteria vormt
Visceraal/splanchnisch blad bekleedt organen, viscera
De lever ligt direct caudaal van het middenrif binnen de ribboog. De maag ligt gekromd er tegenaan en
de milt ligt links lateraal van de maag in het grote net = omentum majus.
Darmen Het darmkanaal is via de dorsale ophangband verbonden met de dorsale lichaamswand.
Het is onder te verdelen in een dunne en een dikke darm.
De dunne darm begint met de twaalfvingerige darm = duodenum, dat via een bocht caudaal van de
scheilswortel ombuigt. Deze gaat over in het jejunum en ileum. De ophangband van deze darmdelen
komt samen in een punt: de scheilswortel, heeft als basis een grote zijtak van de aort.
, De dikke darm begint bij de blinde darm/ cecum, dit sluit aan op het opstijgende deel van de dikke
darm/ colon ascendens, het overstekende deel van de dikke darm/ colon transversum en het
afdalende deel van de dikke darm/ colon descendens. Bij de bekkeningang gaat de darm over in het
rectum en eindigt vervolgens bij de anus.
De grote boonvormige nieren liggen tegen de dorsale zijde van de buikholte. Zij zijn niet volledig
omgeven door peritoneum retroperitoneaal
Bekkenholte Het buikvlies bekleedt niet de hele bekkenholte, maar sluit als het ware de buikholte
naar caudaal af: de urineblaas ligt geheel intraperitoneaal, maar de urinebuis niet. Het rectum ligt
grotendeels retroperitoneaal in het gebied van het bekken dat perineum genoemd wordt.
Borstholte vormt het voorste deel van de romp, de wand bestaat uit de ribben, de borstwervels, het
borstbeen en de daarmee verbonden spieren. De inhoud van de borstholte is veel kleiner, door de
positie van de voorpoten is de borstingang zeer smal. Het middenrif bestaat uit twee delen: een pezig
centrum en een spierig perifeer deel dat ontstaan is door een circulaire uitstulping van de
lichaamswand. Dit pezige centrum ontstaat uit het septum transversum, het spierige deel ontstaat uit
het pleuroperitoneaal membraan, somiet en mesenchym.
Mediastinum:
- Craniaal: thymus
- Middelste deel: het hart met het pericardium
- Dorsaal: aorta, slokdarm (oesophagus), de tiende hersenzenuw (nervus vagus) en de luchtpijp
(trachea)
Pericardium dubbelwandige zak die het hart omgeeft. De inwendige laag is vergroeid met de
hartspier. De uitwendige laag is aan de buitenzijde vergroeid met het mediastinum en via een ligament
stevig verbonden met het borstbeen (sternum). Tussen beide lagen van het hartzakje bevindt zich de
pericardiale holte (een capillaire spleet met een geringe hoeveelheid vocht).
Het hart bestaat uit een linker en rechter ventrikel en een linker en rechter boezem. De atria
eindigen beide in een donkergekleurd flapje, het hartoor. De punt van het hart wordt gevormd door de
linker ventrikel. Uit de rechter kamer ontspringt de (dan nog ongepaarde) longslagader/truncus
pulmonalis. loopt schuin omhoog tussen beide hartoortjes en splitst in linker en rechter
longslagader naar de longen. In de bovenste holle ader verzamelt het bloed vanuit de kop en de
voorpoten en stroomt via de rechterboezem naar de rechter kamer. In onderste holle ader verzamelt
zich het bloed van de romp en onderpoten. Bloed uit darmen komt erbij via de leverpoortader en
veneuze plexus in de lever.
Bloedstroom: LB LK RB RK truncus pulmonalis longen longader LB LK
aorta
Foetale circulatie:
- Ductus arteriosus (ductus van Botalli): open verbinding tussen de longslagader en de aorta
- Foramen ovale: opening in de wand tussen de linker en de rechter boezem
Tijdens overgang van water naar land zijn de kieuwen vervangen door longen. Er vindt een reductie
van kieuwboogarteriën plaats en het hart is complexer geworden. Ook vindt er een overgang plaats
van enkele naar dubbele bloedsomloop
