Samenvatting
Virologie en Parasitologie [TLSC-VIRPAR5V-13_1_V]
Parasitologie
, Page 2 of 54
Contents
Les 1a: Parasieten algemeen......................................................................................................................... 4
Inleiding................................................................................................................................................................4
De eigenschappen/definitie van parasieten en parasitaire infecties bij de mens..............................................7
De plaats van parasitaire infecties binnen de infectieziekten.............................................................................7
De taxonomische plaats van parasieten in het dierenrijk onderverdeeld in protozoa, helminthen en
arthropoda...........................................................................................................................................................8
De soortnamen van medisch belangrijke parasieten en de specifieke morfologische en fysiologische
kenmerken...........................................................................................................................................................8
Het vóórkomen van parasitaire infecties in Nederland en in de wereld en de begrippen endemische- en
importinfecties; prevalentie, morbiditeit en mortaliteit.....................................................................................9
De specifieke transmissieroute van parasieten en de begrippen porte-d’entree, milieu, tussen- en
eindgastheer........................................................................................................................................................9
De parasiet-gastheer interactie in relatie tot pathogeniciteit.............................................................................9
Immunopathologische reacties op parasitaire infecties.....................................................................................9
Levenscyclus van de parasiet als hulp bij de diagnose......................................................................................10
Technieken en protocollen voor de parasitologische diagnostiek....................................................................10
Bestrijding van parasieten en preventie van parasitaire infecties....................................................................13
Les 1b: Bloedprotozoa................................................................................................................................. 13
Les 2a: Bloed een weefselprotozoa.............................................................................................................. 18
Toxoplamsa gondii.............................................................................................................................................18
Leishmania donovani, tropica, brasiliensis........................................................................................................20
Tryponasoma brucei..........................................................................................................................................21
Les 2b: Darm en urogenitale protozoa......................................................................................................... 24
Entamoeba Histolytica.......................................................................................................................................25
Giardia lamblia, intestinales, duodenalis...........................................................................................................27
Darm-protozoa (eencelligen): Dientamoeba.....................................................................................................28
Darm-protozoa (eencelligen): Cryptosporidium................................................................................................29
Urogenitale protozoa (eencelligen): Trichomonas............................................................................................30
Les 3: Nematoden....................................................................................................................................... 31
Strongyloides stercoralis....................................................................................................................................32
Ascaris lumbricoides (spoelworm).....................................................................................................................33
Toxocara spp. (spoelworm)................................................................................................................................34
Mijnwormen.......................................................................................................................................................34
Ancylostoma brasiliense (mijnworm van hond of kat)......................................................................................35
Trichuris trichiura (zweepworm).......................................................................................................................35
Enterobius vermiculairs (priemworm of aarsmade)..........................................................................................36
(feces)diagnostiek..............................................................................................................................................37
Les 1a: Parasieten algemeen
Inleiding
Tabel 1: Een aantal termen die gebruikt worden bij parasitaire infecties.
Term Uitleg
Parasitologie De kennis over (de leer van) parasieten en parasitaire infecties.
Gastheer De gastheer is het organisme waarin of waarop de parasiet leeft. De parasiet kan tijdens
zijn levenscyclus van gastheer wisselen. Er wordt onderscheid gemaakt tussen parasieten
die maar één gastheersoort parasiteren (monoxeen) en parasieten die van gastheersoort
kunnen wisselen (heteroxeen, bijvoorbeeld de lintworm Taenia saginata die voor de
levenscyclus afhankelijk is van zowel de mens als het rund). Daarnaast wordt er een
onderscheid gemaakt tussen gastheren waarin de ongeslachtelijke vermenigvuldiging van
de parasiet plaats vindt (tussengastheer) en gastheren waarin de geslachtelijke
vermenigvuldiging/ontwikkeling van de parasiet plaats vindt (eindgastheer).
Een groot aantal parasieten, die de mens infecteren worden ook aangetroffen in andere
dieren. Deze dieren (gastheren) kunnen daarom optreden als infectiebron voor de mens;
we spreken dan van reservoir gastheren.
Transmissie Overdracht (transmissie) van parasieten van de ene gastheer naar de andere kan op
verschillende manieren plaatsvinden. Bijvoorbeeld door direct (lichaam)contact tussen
de gastheren (bijvoorbeeld bij vlooien, mijten, luizen), door het eten van vlees
(bijvoorbeeld lintwormen) of vruchten (bijvoorbeeld vossenlintworm) die parasieten,
larven of eieren van parasieten bevatten, door contacten met huisideren (bijvoorbeeld
Taxoplasma). Een aantal parasieten, voornamelijk protozoën maar ook wormen, worden
overgebracht door ongewervelde dieren, zoals muggen, vliegen en teken. Deze worden
de vectoren
van de parasiet genoemd.
Vectoren Ongewervelde organismen zoals muggen, vliegen en teken, die zorgdragen voor de
overdracht (transmissie) van de parasiet van de ene mens naar de andere.
Levenscyclus De hele cyclus van vermingvuldiging en (a)seksuele voortplanting van de
parasiet in de verschillende gastheren en de transmissie tussen deze gastheren.
Prepatente De prepatente periode van een infectie is de tijd dat een parasiet aanwezig is in de
periode gastheer, voordat een parasiologisch bewijs van de aanwezigheid van de parasiet
gegeven kan worden. Dit is bijvoorbeeld de periode tussen het infectiemoment en het
tijdstip dat wormeieren in de ontlasting verschijnen of dat parasieten in het bloed
worden gevonden.
Zoönose Een parasitaire infectie van zoogdieren, waarbij de mens als gastheer kan optreden.
Zoogdieren vormen het reservoir van waaruit de mens geïnfecteerd
raakt.
Commensaal Een parasiet waarvan de gastheer geen (aantoonbaar) nadeel van ondervindt.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lindecox. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,99. Je zit daarna nergens aan vast.