Hoorcollege aantekeningen van het vak Wetenschappelijk en Statistisch Redeneren en Testontwikkeling (WSRT) deeltentamen 3. De stof bevat verschillende artikelen en statistiek uit het boek Discovering Statistics Using IBM SPSS Statistics.
Meetpretenties: is je test geschikt voor de huidige situatie? Denk aan eigenschappen zoals:
o Waarnemingsmethode: vragenlijst, diagnostisch interview; doelgroep; theoretisch kader en
begripanalyse; betrouwbaarheid: welke soort, passend?; validiteit: welke soort, passend?;
kosten; utiliteit; normtabellen beschikbaar
Meetkwaliteiten: validiteit en betrouwbaarheid
o Indruksvaliditeit (face validity)
o Begripsvaliditeit (constructvaliditeit)
o Criteriumvaliditeit
o Interne betrouwbaarheid/consistentie/homogeniteit
Paradox in meetkwaliteiten: niet mogelijk alle meetkwaliteiten tegelijk te optimaliseren > keuze
maken: afhankelijk van doel instrument (voorspellen, meten, etc)
Taken respondent bij beantwoorden vraag: vraag begrijpen, informatie ophalen uit geheugen,
mening vormen, mening matchen aan antwoordcategorieën, antwoord niet achteraf aanpassen
Negatieve schaal wordt anders gemaakt dan positieve schaal: negatieve getallen zijn minder
aantrekkelijk
Vertekening antwoorden bij vraag begrijpen: contexteffecten
o Framing: bijv negatieve schaal
o Effect volgorde vragen
o Effect antwoordcategorieën: schaal > mensen nemen de schaal als ‘wat normaal is’ en
zullen vaak rond het middelpunt zitten > extreme waardes is dan abnormaal
o Mensen kiezen vaak voor positieve antwoorden
Vertekeningen bij informatie ophalen uit geheugen, mening vormen, mening matchen aan
antwoordcategorieën, en antwoord niet achteraf aanpassen:
o Toegankelijkheid informatie: beïnvloed door interpretatie vraag en eerdere vragen
o Mening vormen: op basis van beschikbare informatie (availability bias) en effect sturende
vragen
o Motivatie
o Effect volgorde antwoordcategorieën
o Antwoordneigingen: bijv bevestigend/ontkennend/extreem/sociaal wenselijk > sterker bij
vragen waar respondent geen duidelijke mening over heeft vooraf & wanneer vragen angst
op roepen (inhoud/ doel test)
Neiging positief presenteren: oplossingen
o Openheid geven over doel onderzoek
o Belang van eerslijk antwoorden benadrukken
o Veiligheid bieden: antwoorden anoniem en vertrouwelijk
o Response bias inschatten door schalen opnemen voor sociale wenselijkheid en vragenlijst
vanuit twee rollen laten invullen (sociaal wenselijk versus eerlijk)
Begripsvaliditeit: ongeveer hetzelfde als constructvaliditeit > kijken of jouw test in lijn in met
eerdere bevindingen
o Interne structuur van je test is in lijn met dimensionaliteit van je begrip (bijv componenten
begrip apart meten)
o PCA = principale componentenanalyse
o Output PCA: aantal componenten (aantal schalen vragenlijst) & welke vragen laden op welk
component
Je test dekt het inhoudsdomein
o Testscores in lijn met theorie/eerder onderzoek
o Convergentie: samenhang van meting van dezelfde of aanverwant construct? (Bijv
positieve samenhang met gouden-stanaardvragenlijst?)
o Divergentie: geen samenhang met metingen van niet-verwant construct?
o Bepalen met multitrait/multimethodmatrix
Samenhang tussen jouw test en andere metingen is in lijn met nomologisch netwerk:
hypothetische relaties tussen begrippen (op basis van theorie & empirie) > validatie aan de hand
van gouden standaard (vragenlijst die een begrip goed kan meten (is bewezen))
1
, Hoorcollege 26 – Meettheorie en Statistiek > (Lord 1953)
Vragen die knagen:
Je leest vaak dat bijv een t toets een bepaald meetniveau aanneemt
Vaak wordt gezegd dat een interniveau vereist is
Maar wat betekend dat eigenlijk? Waarom zou je geen t toets kunnen doen op ordinale of
nominale data?
Deze vraag verwijst naar de relatie tussen meten en statistiek > zeer moeilijk huwelijk
Francis Galton: eerste die mensen ging meten, ook correlatie uitgevonden
Charles Spearman: de ‘positive manifold’ > ging correlatie toepassen op allemaal intelligentie testjes >
waren allemaal positief (als je goed bent op de ene test, zal je ook goed zijn op de andere test.
Dit komt door een hogere ‘general intelligence’ > toen intelligentie test gemaakt
Resultaat: psychologen beginnen allerlei testscores aan te duiden als ‘metingen’
Bijv hoeveel IQ vragen een persoon correct beantwoordt en ziet dat getal als meting van
intelligentie
Sommigen nemen het standpunt in de psychologie in exactheid niet hoeft onder te doen voor de
natuurwetenschap
Vooral de zogenaamde ‘psychofysici’ die natuurkundige grootheden als amplitude van
geluidsgolven koppelen aan subjectieve gewaarwordingen spreken veel en graag van meten
o Dus er werd gezegd: geen verschil tussen meten psychologie en natuurkunde
Campbell: de natuurkundigen gaan zich ermee bemoeien > beschrijft als eerst filosofisch wat
meten is
Balans schaal: kwalitatieve relaties vaststellen (wat is zwaarder) > niet kwantitatief
Kwantitatief maken: twee bolletjes klei met een weegschaal laten zien dat ze gelijk zijn > bijzonder
want je gebruikt geen meetschaal
Meten is het toekennen van getallen aan objecten op zo’n manier dat:
o Ieder object één getal krijgt dat dat object representeert
o De optelsom van getallen het resultaat van een empirische combinatie van objecten
representeert (bijv 2 en 3 kilo aan één kant en 5 aan de andere kant)
Concateneren: twee dingen bij elkaar optellen/samenvoegen (kan je niet doen in de psychologie
Kwantitatief: gedraagt zich zo dat je hem kan voorspellen in een getallen systeem
o In de psychologie heel erg moeilijk
o Standaardsequentie: volgorde van gewichten met elke keer iets meer > de getallen zijn
zodanig toegekend dat de relaties tussen de toegekende getallen als het ware de relaties
tussen objecten ‘weerspiegelen’
o Numerieke en empirische relaties zijn hetzelfde (empirisch is bolletjes klei vergelijken,
numeriek is 2+3=5)
Mag je de toegekende getallen zomaar transformeren? Ja maar geen kwadraat > het mag niet
wanneer numerieke en empirische relaties niet meer hetzelfde zijn
Campbell claimde dat men niet kon meten zonder een concatenatie-operatie
Men kon dus ook in de psychologie niet meten (we kunnen immers niet twee intelligenties of
subjectieve gewaarwordingen concateneren!) > hiervoor helemaal een commissie opgesteld die
erover ging debatteren
Stevens: schaaltypes > hij merkt op dat:
o Meten inderdaad het toekennen van getallen aan objecten volgens de regels is,
o waarbij belangrijke relaties tussen die objecten ‘gespiegeld worden’ in de getallen,
o maar dat het hierbij niet altijd noodzakelijkerwijs om dezelfde relaties gaat,
o en dat daardoor in de psychologie wel gemeten wordt, maar op een ander schaalniveau
Schaalniveaus:
o Nominaal: de enige relatie tussen objecten die in de getallen gerepresenteerd wordt is ‘A
is hetzelfde als B’ (bijv haarkleur)
o Ordinaal: de enige relatie tussen objecten die gerepresenteerd wordt is ‘Ais
beter/groter/etc dan B’ (bijv klassement tour de france)
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper maximeklingers. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
