Leerdoelen Staat & Recht
Week 1:
1. uitleggen welke functies het recht heeft in de samenleving.
In de samenleving heeft het recht de taak om conflicten te voorkomen en
bestaande conflicten op te lossen. Het recht tracht de vrede in de
samenleving te bewaren door de belangen van de gemeenschap en de
belangen van de individuele leden van de samenleving te beschermen. Het
recht ordent menselijk gedrag door het stellen van regels. Daarnaast zorgt het
recht dat die regels worden gehandhaafd door geschilbeslechting.
2. beschrijven wat het begrip ‘staat’ inhoudt, aan de hand van de
kenmerken van een staat.
We spreken van een staat als er een gemeenschap is van mensen op een
bepaald grondgebied, waarover een organisatie het hoogste gezag uitoefent.
Kenmerken van een staat:
- Grondgebied. Grenzen die met buurlanden zijn vastgelegd.
- Gemeenschap. De gemeenschap wordt gevormd door mensen die
daartoe behoren vanwege hun afstamming of die op eigen verzoek de
nationaliteit van de staat hebben gekregen.
- Gezag. Het hoogste gezag van de staat is gericht op het scheppen
en handhaven van orde en recht.
- Erkenning. Erkenning van de staat door andere staten.
3. De verschillen tussen de gecentraliseerde eenheidsstaat,
gedecentraliseerde eenheidsstaat, federatie en confederatie beschrijven.
‘Gecentraliseerde eenheidsstaat’: Dit concept legt de nadruk op de eenheid
van de staat en op het belang van een sterk centraal gezag in de staat.
‘Gedecentraliseerde eenheidsstaat’: In een gedecentraliseerde
eenheidsstaat is het overheidsgezag niet meer opgedragen aan één centraal
overheidsverband, maar verdeeld over meerdere overheidsverbanden. De
centrale overheid van een gedecentraliseerde eenheidsstaat heeft uitgebreide
bevoegdheden om toezicht te houden op de decentrale overheden.
‘Federatie (bondsstaat)’: Federalisme legt de nadruk op de verdeling van de
staat in zelfstandige deelgebieden, die samenwerken in een groter
overheidsverband. De federale staat is meestal een uit deelstaten
samengestelde staat. De deelstaten bezitten een eigen grondwet, waarin de
overheidsorganisatie van de deelstaat is verankerd. Eigen parlement en
regering.
‘Confederatie (statenbond)’: Is een samenwerkingsverband van staten,
echter geen staatsrechtelijke verbinding van deelstaten op basis van een
grondwet. In een confederatie werken soevereine staten op basis van een
verdrag samen en dragen een of meer te behartigen taken op aan een
gezamenlijk orgaan.
4. beschrijven hoe het Koninkrijk der Nederlanden is georganiseerd.
Het Koninkrijk der Nederlanden is een Statuut. Het Statuur is te beschouwen
als de federale constitutie. Deze constitutie van het Koninkrijk stelt de federale
ambten, de Koninkrijksorganen in en legt de bevoegdheidsverdeling vast
tussen de Koninkrijksorganen en de landen in het Koninkrijk. De
bevoegdheden van het Koninkrijk betreffen de buitenlandse betrekkingen, de
verdediging en de nationaliteit.
, Week 2:
1. uitleggen wat de begrippen ‘directe’ en ‘indirecte democratie’ inhouden.
‘Directe democratie’: In een directe democratie worden de beslissingen
rechtstreeks door de burgers genomen.
‘Indirecte democratie’: In een indirecte democratie worden de beslissingen
tot stand gebracht door daartoe bij de Grondwet aangewezen en vervolgens
door de bevolking gekozen organen.
2. uitleggen wat het verschil is tussen het meerderheidsstelsel met
kiesdistricten en het stelsel van evenredige vertegenwoordiging.
‘Evenredige vertegenwoordiging’: Bij evenredige vertegenwoordiging
worden de zetels aan een politieke partij toebedeeld in evenredigheid met het
aantal op die partij uitgebrachte stemmen.
‘Kiesdistricten’: Per district is daar één zetel voor het parlement beschikbaar
waardoor de kandidaat met de meeste stemmen wordt afgevaardigd in het
parlement.
3. uitleggen wat een rechtsstaat is aan de hand van de beginselen van de
rechtsstaat.
Het beginsel van de rechtstaat houdt in dat elk optreden van de overheid is
onderworpen aan de regels van het recht. De overheid is verplicht zich aan
het recht te houden.
Beginselen rechtsstaat:
- Legaliteitsbeginsel. Een feit is strafbaar op grond van een wettelijke
bepaling.
- Onafhankelijke rechter. Voor het leven benoemd.
- Machtenscheiding. 3 machten gescheiden over 3 verschillende
organen die elkaar controleren.
- Grondrechten. Klassieke en sociale grondrechten.
4. uitleggen hoe het parlementaire stelsel in Nederland vorm heeft
gekregen.
In het parlementaire stelsel gaat het om de betrekking tussen regering en
parlement. De vertrouwensregels houdt in dat de regering steun moet hebben
van het parlement om te kunnen regeren.
Parlementaire democratie:
- Volksvertegenwoordiging. Burgers hebben de bevoegdheid om
zelf hun vertegenwoordigers in de belangrijkste staatsorganen te
kiezen.
- Rechtsstaat. Elk optreden van de overheid is onderwerpen aan
regels van het recht. De overheid is verplicht zich aan het recht te
houden.
- Parlementair stelsel. Betrekking tussen regering en parlement. De
regering moet steun hebben van het parlement om te kunnen regeren
= vertrouwensregel.
- Grondrechten. Beperken de staatsmacht ter wille van de
menselijke vrijheid en waardigheid.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ljr. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.