1.1 De dominantie van taal
• Hoe jonger het kind, des te vreemder de communicatie met volwassenen vaak voor
hem of haar is
• Een baby weet abstractie te maken van verschillende klanken die tot hetzelfde
klanksysteem behoren
• De taalontwikkeling bij jongens verloopt vaak trager
• Kinderen zijn bijzonder sensitief ingesteld op hun omgeving en begrijpen situaties
van daaruit, lang voordat er woorden bij horen.
• Sensitieve periode: periode waarin het kind op taal gericht is en waarin het deze
taal vloeiend leert beheersen
o Geboorte tot 7 jaar oud
• De capaciteit tot het leren communiceren met behulp van taal is enorm groot, maar
er moet wel de gelegenheid voor gekregen worden om ontwikkeld te worden.
• Repeteervragen stellen
o Herhalen van dezelfde vraag
o Kinderen imiteren vragen in de hoop het gewenst antwoord te krijgen
• Het begrijpen van taal loopt ver voor op de productie
• Actieve woordenschat • Passieve woordenschat
o Het aantal woorden dat het o Het aantal woorden dat het
kind gebruikt kind kent en begrijpt
• Driftbuien nemen af zodra een kind zich enigszins talig verstaanbaar kan maken
1.2 Leercapaciteit en leerbereidheid van kinderen
• Leerbereidheid en leercapaciteit is bij kinderen erg groot
• Normalisatie: het gevoel weer helemaal tot zichzelf te komen
o Treedt op bij beheersing
• Jonge kinderen nemen vooral waar met hun zintuigen
o Geurzin
o Tastzin
• Je wordt geboren met een fontanel
o Rijpingsproces → sluiten van fontanel
o Linker en rechter hersenhelft functioneren tot 7 jaar bijv. nog sterk los van
elkaar
• Kind gaat zich meer talig uitdrukken, als de volwassene dat van hem of haar vragen
o Taal is niet uitsluitend een communicatiemiddel → instrument om te ordenen
,1.3 Betrouwbaarheid en suggestibiliteit
• Betrouwbaarheid bij kinderen → kinderen zijn beïnvloedbaar
• Suggestibiliteit: is de mate waarin iemand erdoor een ander toe gebracht kan
worden tot geloven dat iets is gebeurd of iemand eruit ziet op
een wijze die niet in overeenstemming is met de werkelijkheid
en met de herinnering
o Er is een samenhang tussen de mate van suggestibiliteit en het niveau van
morele ontwikkeling
➢ Kinderen zijn minder bevooroordeeld
o Vooral in reacties op volwassene en gaat vooral om invloedssfeer van de
volwassene
➢ Niet zozeer om beïnvloedbaarheid en gebrekkige geheugenfunctie
• Kinderen kunnen fantasie en werkelijkheid niet goed onderscheiden
o 1 gaat de brug over (beslist) de rest volgt
• Kinderen besteden de meeste aandacht aan de hoofdlijnen van een gebeurentis
o Beïnvloedbaar als het om details gaat
• Suggestieve vragen
o Belangrijke rol bij het construeren van vragenlijsten
o ‘Heb jij gisteren een por gekregen én van wie dan?’
o Het gaat om de intentie van de spreker te verdoezelen
• Reden voor betrouwbaarheid van kinderen (5á6 jaar)
1. Het kind wordt minder bepaald en beperkt tot taal
o Kan zich goed uitdrukken in taal
2. Het kind heeft meer zelfvertrouwen, dan 1 of 2 jaar later
o Later wordt het kind onzeker
3. De integratie van hersenen van het kind zorgen ervoor dat vanaf 7 jaar
gebeurtenissen meer in een samenhangende context kunnen geplaatst
worden
o Ze vormen bevooroordeelde schema’s
• Het geheugen kan uitgedrukt worden in:
o Herkennen van gebeurtenissen
o Herinneren van gebeurtenissen
➢ Zodra het verbalen aspect minder aandacht krijgt → functioneren
kinderen goed in herinneren
➢ Herinnering aan een gebeurtenis is dynamisch en kan steeds worden
bijgewerkt
,1.4 Fantasie en werkelijkheid
• Kinderen maken geen onderscheid tussen fantasie en werkelijkheid
o Hebben neiging naar fantasie
o Fantasie zit het zich eigen maken van de wereld in de weg en beperkt de
cognitieve ontwikkeling
• Kinderen maken wel onderscheid tussen fantasie en werkelijkheid
o Kinderen zwijgen voor hun ouders → loyaal
o Verschillen tussen volwassene en kinderen in omgang met fantasie
1. De capaciteit tot fantasie van kinderen is groter dan volwassene
o Kinderen kunnen door fantaseren
2. Kinderen hebben de neiging het waarheidsgehalte van een
uitspraak te communiceren niet groot is
o Maakt het zo moeilijk om te achterhalen of een kind wel of
geen onderscheid kan maken
o Kinderen denken dat volwassene alwetend zijn
• Metafysische begrippen en de wijze waarop volwassene daar vaag over blijven
o Geven aanleiding bij kinderen tot eigen fantasieën en vaak schrikbeelden
• De terugkoppeling van fantasie is bij kinderen gebrekkig
1.5 Verschillen tussen jongens en meisjes
Jongen Meisje
• Na geboorte richten op voorwerpen\ • Na geboorte richten op gezichten
• Rijpen langzamer • Rijpen sneller
• Meer ontwikkelingsproblemen • Minder ontwikkelingsproblemen
• Probleemoplossend gedrag • Veiligheid en steun zoekend gedrag
• Externaliseren → actief, aggresief • Internaliseren → passief, verlegen
• Lastig voor omgeving • Lastig voor zichzelf
• Minder talig gericht • Talig gericht
• Minder geneigd zich uitgebreid • Meer geneigd zich uitgebreid
innerlijk te bespreken innerlijk te bespreken
• Bij een moeilijk gesprek →
bewegelijk praten (wandelen)
, 1.6 Vraaggericht werken
• Open vraaggesprekken en interviews → basis van actief luisteren → doorvragen
o Rekening houden met de beleving en behoeften van een ander
o Passief observeren en luisteren
➢ Verwacht → Eigen diagnose stellen
Zelf hulpverlenings- of leerplannen maken
o Open vraaggesprek → vragen naar hun mening en gevoelens met betrekking
tot bepaalde onderwerpen
o Orde brengen in de chaos
o Luisteren = meest effectieve en vruchtbare hulpverleningsstrategie
• Thomas Gordon
1. Actief luisteren 2. Ik-boodschap
o Acceptatie = basisprincipe
o Bij wie ligt het probleem? → ik-boodschappen ‘Ik wil dat je daarmee ophoudt’
➢ Dichtbij je eigen gevolgen
• Egocentrisme
o Volwassenen zijn door egocentrisme niet op de hoogte van wat er in hen
omgaat
➢ Beperkte ik-anderdifferentie: het verschil tussen ik en niet-ik
wordt onvoldoende gemaakt
➢ Autisten hebben een traag ontwikkeld ik-anderdifferentiatie
• Vinden het makkelijk om zelf gedrag te volgen en te dirigeren
dan om de aandacht van een ander te volgen
1.7 Het gesprekskader
• De kwaliteit van de gespreksvoering met kinderen is erg afhankelijk van de kennis die
het kind heeft over de aard van het gesprek
• Duidelijk is belangrijk voor de kwaliteit van de gespreksvoering met jonge kinderen
o Kinderen zijn gewend om door volwassenen geholpen te worden
• Kind wordt geacht sociale regels te kennen
o Corrigerende of bestraffende zin → terwijl de regels eenzijdig zijn uitgelegd
o Subtiele regels → ervaring opdoen in communicatie
• Communicatieprincipes → toonvraag, pseudo-vraag of displayvraag
o Vraag die door de leerkracht wordt gesteld waarop hijzelf het antwoord al
weet, maar die uitsluitend gesteld wordt om de kennis van het kind te
toetsen, het kind de kans te geven zijn of haar kennis te tonen
▪ Op school minder initiatieven tot gesprek
• 4 vormen van opheldering
1. Vraagherhaling 3. Vraag om bevestiging
2. Specifiek en niet- 4. Vraag om specificering
specifiek
o Geen verduidelijking vragen → weinig verantwoordelijkheidsgevoel voor het
gesprek
➢ Op school niet willen vragen, maar thuis wel
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Doortje19s. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.