Samenvatting Personenschade
Week 1
Werkgeversaansprakelijkheid
Art 7:658 BW Art. 7:611 BW (I) Art. 7:611 BW (II)
Verzekeringsplicht voor
werknemers in het
verkeer
Klassieke Verkeersongeval Op de grens van
arbeidsongevalle len werk en privé:
n van de eigen bedrijfsuitjes.
werknemer op Risicoaansprak
de klassieke elijkheid Schuldaansprak
arbeidsplaats. Schending plicht elijkheid
Beroepsziekten behoorlijke Tekortkoming
Flexibele verzekering af te zorg veiligheid
arbeidskrachten sluiten Buiten
(lid 4) In de uitoefening uitoefening van
van het werk het werk
Schuldaansprak (woon- Gewone regels
elijkheid werkverkeer valt stelplicht,
Tekortkoming hier buiten!) bewijslast & ES
zorg veiligheid Onduidelijkheid Volledige
In de uitoefening stelplicht, vergoeding
van het werk bewijslast & ES
Bijzondere regels Vergoeding op Werknemer moet
stelplicht, niveau aantonen dat de
bewijslast & ES behoorlijke werkgever fout zit.
Volledige verzekering Elke onvoorzichtigheid
vergoeding voelt de werknemer in
De werknemer moet de portemonnee.
De werkgever moet aantonen dat de
aantonen dat hem werkgever een
geen verwijt treft: hij verzekering had
moet alles hebben kunnen afsluiten. De
gedaan om het schade is het
ongeluk te voorkomen. missen van de
verzekeringsuitkeri
Opzet & bewuste ng. Hoe veel je krijgt
roekeloosheid hangt af hoeveel een
Hoge drempel voor verzekering had
opzet en bewuste gedekt, als die
roekeloosheid, die de verzekering er was
werkgever dient aan te geweest.
tonen.
Art. 7:658 BW
Klassieke arbeidsongevallen
,Er geldt een verzwaarde aansprakelijkheid van de werkgever t.o.v. de
werknemer. De werkgever heeft zeggenschap over de werkplek en kan
dus maatregelen en instructies geven. Het ervaringsfeit dat dagelijks
verkeren in dezelfde arbeidsomstandigheden brengt het risico van
verminderde oplettendheid met zich. De werkgever dient te
anticiperen op dat ‘ervaringsfeit’. Technische maatregelen gaan boven
instructies.
Structuur
Werknemer moet aantonen dat hij schade heeft geleden in de
uitoefening van zijn werkzaamheden;
Drie pijlers
Werkgever is voor die schade - In de
aansprakelijk, tenzij hij aantoont: uitoefening
o Naleving zorgplicht; van
werkzaamhed
o Opzet of bewuste roekeloosheid van en
de werknemer - Zorgplicht
- Opzet of
Uitglijden caissière
Caissière Aldi komt ten val bij afrekenen van boodschappen na
sluitingstijd.
“De handelingen staan zo nauw in relatie tot het dienstverband van
de caissière en de uitoefening van haar werkzaamheden op de werkplek,
welke werkplek zij die dag nog niet had verlaten, dat het ongeval dat
haar is overkomen heeft te gelden als een ongeval in de uitoefening van
haar werkzaamheden.
Aldi heeft niet bewezen dat zij toereikende maatregelen toegespitst op
de aard van het ongeval heeft genomen: schending zorgplicht. ”
Ruime uitleg als uitgangspunt
De functionele samenhang met het werk is snel gegeven:
HR 12 december 2009, NJ 2009, 332 (Maatzorg)
o Een werkgever is niet verplicht ex art. 7:611 BW om een
verzekering af te sluiten die betrekking heeft op de schade
die de werknemer heeft opgelopen bij een eenzijdig ongeval
en dan ook nog eens te voet.
HR 11 november 2011, NJ 2011, 597 (Postbezorger)
o De werkgever is niet verzekeringsplichtig voor een eenzijdig
voetgangersongeval van de werknemer op de openbare
weg. Het struikelen of uitglijden van een werknemer kan niet
als bijzonder worden gezien. Tevens kan het struikelen of
uitglijden van een werknemer worden gezien als een risico
dat is verbonden aan het wegverkeer. Er bestaat in het
algemeen geen goede grond voor een verdergaande
bescherming van de werknemer dan bij struikelen of
uitglijden op de arbeidsplaats zelf.
HR 15 december 2000, NJ 2001, 198 (Van Uitert/Lasschuijt)
o Bij de beantwoording van de vraag of schade is geleden in
de uitoefening van de werkzaamheden, is niet bepalend of
hij van de werkgever opdracht heeft gekregen
, werkzaamheden te verrichten, dan wel, bij gebreke van een
expliciete opdracht, of hij redelijkerwijs mocht aannemen dat
het werk dat hij aan dat dak uitvoerde, behoorde tot zijn
werkzaamheden.”
‘Een tijdens diensttijd op de werkplek eigenmachtig of in strijd met
instructies van zijn werkgever handelende werknemer, plaatst zichzelf
niet buiten de werkingssfeer van art. 7:658 BW.’
Algemene gezichtspunten
Aard van het ongeval, tijdstip, locatie, betrokken hulpmiddelen?
Zeggenschap?
Hebben de werkzaamheden de gelegenheid geschapen?
Soms vangnet van art. 7:611 (II) BW.
Grensgevallen
Flauwvallen of een beroerte op werk. Als de werkplek de toevallige
plek is waar dit gebeurd, is er geen sprake van uitoefening van
werkzaamheden. Er is enkel sprake van dat het gebeurt op het
werk.
De werknemer hoeft de toedracht van het ongeval niet te bewijzen!
Fransen/Pasteurziekenhuis: de werknemer hoeft alleen aan te
tonen dat hij schade heeft geleden in de uitoefening van zijn
werkzaamheden.
Onduidelijkheid omtrent de toedracht leidt tot een ruimere
bewijslast / een groter bewijsrisico voor de werkgever.
Zorgplicht
Geen absolute waarborg; Onderscheid:
Onderzoeksplicht
Maatregelen die redelijkerwijs nodig zijn
Omstandigheden van het geval Plicht tot treffen van
Niet voor alles hoeft te worden (fysieke)
gewaarschuwd, er dient zelf ook een veiligheidsmaatregelen
zekere mate van oplettendheid te worden
betracht. Instructie- en
De werkgever dient rekening te houden waarschuwingsplicht
met het ervaringsfeit dat de dagelijkse Houden van toezicht
omgang met een machine van de gebruiker niet alle
voorzichtigheid kan worden verwacht.
De werkgever is ook aansprakelijk voor gevaren veroorzaakt door
de inrichting van de werkomgeving en gebruikte werktuigen
Confettikanon: schade in de uitoefening van de werkzaamheden.
Verweren van de werkgever slagen niet.
Verschil tussen werknemer en klant wat betreft de oplettendheid
en het lezen van een gebruiksaanwijzing.
Enkel een mondelinge instructie is onvoldoende, a.d.h.v.
schriftelijke aanwijzingen (pictogrammen) moeten er instructies
worden gegeven.
, Waarschuwingsplicht
Of een waarschuwing kan worden beschouwd als een afdoende
maatregel m.h.o. bescherming tegen een bepaald gevaar, is van
doorslaggevende betekenis of te verwachten valt dat deze
waarschuwing zal leiden tot een handelen of nalaten waardoor dit
gevaar wordt vermeden.
Plaats van werkzaamheden
Ook wanneer de werknemer zich in de uitoefening van zijn
werkzaamheden op andere plaatse bevindt, kan de zorgplicht
meebrengen dat de werkgever t.a.v. de uitoefening aldaar van de
werkzaamheden maatregelen treft…
Bayar/Wijnen
Nemen van veiligheidsmaatregelen na het ongeval
Hoge Raad: “Het is een ervaringsfeit dat routine onvoorzichtigheid met
zich meebrengt. De werkgever dient steeds eerst afdoende preventieve
maatregelen te onderzoeken. Kan dit niet, dan (pas) effectief
waarschuwen. Onvoorzienbaarheid is niet beslissend. Als de werkgever
achteraf een maatregel treft, is dit een indicatie voor schending
zorgplicht (waarom niet vooraf?).
Lossen in Spanje
“De in art. 7:658 lid 1 BW bedoelde zorgplicht verplicht de werkgever
niet alleen om aanwijzingen te verstrekken om zoveel mogelijk te
voorkomen dat de werknemer schade lijdt, maar ook om daartoe de
geëigende veiligheidsmaatregelen te treffen. Indien de plaats waar
de werkzaamheden worden verricht eraan in de weg staat dat de
werkgever direct toezicht houdt op de naleving van de door hem
gegeven instructies, dient deze zo nodig aanvullende
veiligheidsmaatregelen te treffen. Welke maatregelen de werkgever
dient te treffen, is afhankelijk van de omstandigheden van het geval.
Bovendien dient de werkgever ermee rekening te houden dat
werknemers wel eens nalaten de voorzichtigheid in acht te nemen die
ter voorkoming van ongelukken geraden is.”
Uitglijden wasserette
“Art. 7:658 lid 1 BW vereist een hoog veiligheidsniveau van de
betrokken werkruimte, werktuigen en gereedschappen, alsmede van de
organisatie van de betrokken werkzaamheden. De werkgever dient het
in de omstandigheden van het geval toegesneden toezicht te houden op
de naleving van de door hem gegeven instructies, en op behoorlijk
onderhoud van werkruimten en materialen.”
Tankende chauffeur
“Op de werkgever kan ook de zorgplicht rusten t.o.v. de werknemer voor
zover deze in de uitoefening van zijn werkzaamheden op plaatsen komt
die niet kunnen worden aangemerkt als arbeidsplaats (= iedere plaats