Afkorting Betekenis
ABC Antecedents, Behaviour, Consequences
ACT Acceptance and Commitment Therapy
BMI Body Mass Index
CAW Centrum voor Algemeen Welzijnswerk
CVA Cerebrovasculair Accident.
Beter bekend als een beroerte of ‘attack, is een verstoring van de doorbloeding van
de hersenen. Dat gebeurt door een bloeding of door een infarct (zuurstoftekort door
afsluiting van een bloedvat). CVA is een niet aangeboren hersenaandoening.
DPO Data Protection Officer, in kader van GDPR
ERK Europees Referentiekader. Hier vind je per taalniveau terug hoever iemand staat in
die taal.
GGGGG Of 5G: gebeurtenis, gedachten, gevoelens, gedrag, gevolg. (Hoofdstuk ACT)
GDPR General Data Protection Regulation!
GDS-15 Geriatric Depression Scale. Een psychologische test die gebruikt kan worden door
een arts om depressie vast te stellen.
KBS Koning Boudewijnstichting: samen werken aan een betere samenleving in kader van
armoede, gezondheid, filantropie (liefde voor de mensheid, verbeteren van
levenskwaliteit of het ontwikkelingspotentieel van mensen), erfgoed,….
KCE Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg
KWS Online patiëntendossier, Klinisch WerkStation
KT Korte termijn
LT Lange termijn
MA Maatschappelijk assistent, sociaal werker
MNA Mini Nutritional Assessment
OCD Obsessive Compulsive Disorder, dwangstoornis
OMB Oudermisbehandeling
PPT PowerPoint
RITI Risicotaxatieinstrument oudermis(be)handeling
SFZ Sint-Franciscusziekenhuis Heusden-Zolder
SGA Subjective Global Assemsment
VLOCO Vlaams Ondersteuningscentrum Oudermisbehandeling
WTF What’s The Function? Waarom stel je het gedrag? Wat levert het je op?
WZC Woonzorgcentrum, woonzorgcentra
ZH Ziekenhuis, ziekenhuizen
Les 1:
1
, II. Situering ouderenzorg
Gerontologie
= de wetenschap die de veroudering bestudeert in al haar vormen van volgroeide levende wezens en
de individuele en sociale gevolgen
Biologische gerontologie: biologische veroudering (= celbiologische en fysiologische
aspecten)
Psychologische gerontologie: psychologische aspecten (bv. in een ziekenhuis)
Sociale gerontologie: veroudering als maatschappelijk verschijnsel
Geriatrie
= een vorm van geneeskunde, gericht op preventie, diagnostiek en behandeling van ziekte die wat
betreft hun oorzaak samenhangen met veroudering of in sterke mare worden beïnvloed door
veroudering van de patiënt.
(= verschil tussen geriatrie en gerontologie)
Diagnose en de behandeling van oudere patiënten met voornamelijk polypathologie (= verschillende
ziektebeelden)
ZH-afdelingen: acute geriatrie (plotselings), psychogeriatrie (dementie) en orthogeriatrie (breuken)
Meer gericht op kwaliteit van leven dan kwantitatieve verlenging van levensduur
Empowerment vanuit de kracht van de oudere, stimuleert zelfzorg
Niet enkel gericht op beperkingen
Streven naar optimale functionaliteit
Fout Goed
Rusthuis, bejaardenhuis Woonzorgcentrum (WCZ)
Dementen in het rusthuis Personen met dementie in een WZC
Bejaarden Ouderen (65+)
Bewoners wonen in een WZC, patiënten verblijven in een ziekenhuis
Kijk op veroudering
Deficitmodel
Kijken naar het ouder worden:
Aftakeling, lelijk worden, enkel slapen, nergens meer goed voor
Voortdurende economische, psychologische en andere verliezen die een verhoogde graad van
individuele afhankelijkheid veroorzaken.
Competentiemodel
Kijken naar het ouder worden:
Mogelijkheden, competenties, eigen wensen, eigen omgeving, minder verplichtingen
Levenservaring en kennis accumuleren en mogelijkheden op intellectuele en andere bevrijding
voortdurend vergroten.
III. Elderspeak (uit een casus herkennen)
= wanneer we met ouderen praten, hervallen we in een spraakpatroon: traag spreken, overdreven
intonatie, hoger stemvolume, herhalingen en simpelere woorden
2
,Zorgverleners verwachten de coöperatie (=samenwerking) te maximaliseren want elderspeak kan
resulteren in sociale en psychologische problemen bij chronische zorgvragers op langere termijn Het
infantiliseren (= verkleutering) kan je onder psychisch lijden plaatsen in termen van
oudermisbehandeling
Elk woonzorgcentrum in Vlaanderen
missie en visie in kader van erkenning, kwaliteitstoetsing en als voorwaarde voor financiering.
Vaak voorkomend hierin:
• Zelfredzaamheid
• Individuele mogelijkheden
• Menswaardigheid
• Persoonlijke vrijheid
• Stimuleren van zelfstandigheid
• Onafhankelijkheid.
Elderspeak staat hier haaks op
Daling van elderspeak
• vermindert agressie, uitbarstingen, doolgedrag, medicatiegebruik en depressies
• bevordert sociale interacties en coöperatief gedrag
• kwaliteit van de zorg en van het leven stijgt
• positiever in het leven
• zelfbeeld vergroot door een groter bekwaamheidsgevoel
• levensduur verlengt
Ageism
= een sociale constructie die de ouderen systematisch op een stereotype en negatieve manier
portretteert (Beeld van algemene en collectieve aftakeling)
Gemeenschappelijke kenmerken:
allen boven een bepaalde leeftijd
levenservaring
hoger risico op chronische aandoeningen
toch blijft elke 65-plusser een uniek persoon.
Voorbeeld: Moeten 65-plussers coronataks betalen? Blijven ze niet beter binnen zodat jonge mensen
de economie kunnen doen draaien? Ouderen hebben beperkingen, dat kost geld. Oud is lelijk. WZC
zijn slecht.
Voorbeeld: Coronacrisis: leeftijd was plots criterium voor triage (in ziekenhuis, wie wordt eerst
geholpen)
Voor een kentering(= verandering): ouderen zichtbaar maken op een realistische manier. Ze droegen
bij aan onze samenleving verdienen meer respect
Herstelgericht: Als mens ben je meer dan wat je beperkt. Focus op sterktes, wat men wel kan,
plannen of doelen die de men nog stelt, persoonlijke ontwikkeling, relaties die belangrijk voor hen
zijn.
Presentiebenadering: ‘Wat kan ik voor jou doen?’, maar ook ‘Wie kan ik voor je zijn?’
vertrouwensband met respect, waardering en erkenning voor de bewoner als mens, empathie en
geduld, een oplossing op maat zoeken.
3
, IV. Wetgevend kader
Bescherming van de persoonlijke levenssfeer
Vastgelegd in 4 wetten:
1. Privacywet (GDPR)
2. Patiëntenwet
3. Beroepsgeheim
4. Discretieplicht
Gezondheidsgegevens zijn een bijzondere en gevoelige categorie van persoonsgegevens en mogen
niet opgeslagen, doorgegeven en verwerkt worden.
Als je een therapeutische of zorgrelatie hebt met de patiënt mag je die gegevens wel verwerken
onder bepaalde voorwaarden.
General data protection regulation (GDPR)!
25 mei 2018 heel Europa nieuwe privacywet voor organisaties die persoonsgegevens verwerken om
burgers die zich op Europees grondgebied bevinden te beschermen
V. Patiëntenwet 22/08/2002
7 patiëntenrechten:
1. Ontvangen van een kwaliteitsvolle dienstverlening
2. Vrij kiezen van de beroepsbeoefenaar
3. Geïnformeerd worden over de gezondheidstoestand
4. Vrij toestemmen in een tussenkomst met voorgaande informatie
5. Kunnen rekenen op een zorgvuldige manier bijgehouden patiëntendossier met mogelijkheid
tot inzage en afschrift
6. Verzekerd zijn van de bescherming van zijn persoonlijke levenssfeer
7. Neerleggen van een klacht bij een ombudsdienst
VI. Beroepsgeheim en discretieplicht
Beroepsgeheim
= Geheimhoudingsplicht/zwijgplicht o.w.v. de vertrouwensrelatie als beroepsbeoefenaar
Wie valt hieronder:
Zorgverstrekkers uit art. 458 van het strafwetboek
Geneesheren
heelkundigen (verpleegkundige, verzorgenden)
officieren van gezondheid (arts leger)
apothekers en vroedvrouwen
Bestraft met een geldboete van 100 tot 1500 euro en gevangenisstraf van 8 dagen tot 6 maanden.
MA valt hier niet onder, we vallen niet onder het artikel. Enkel toegang tot medische dossiers als je
een therapeutische- of zorgrelatie met de patiënt hebt.
Gedeeld beroepsgeheim kan enkel indien:
• allen gebonden zijn door beroepsgeheim
• allen betrokken bij de hulpverlening
• enkel informatie voor de continuïteit of de kwaliteit van de hulpverlening
• ‘need to know’ niet ‘nice to know’
• in het belang van de cliënt
• op voorhand toestemming van de cliënt
Indien niet mogelijk, ten minste geïnformeerd worden over het voornemen bepaalde informatie door te
geven of te bespreken met een derde
Beroepsgeheim geldt ook tov leidinggevenden en naastbestaanden of vertrouwenspersonen
4
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper roosvanderzande. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.