Samenvatting boek grondtrekken van het Nederlandse strafrecht.
Jaar 1 HBO-rechten.
De hoofdstukken staan op volgorde hoe de colleges zijn gegeven op school.
Betreft de volgende hoofdstukken:
- Hoofdstuk 1 en 2
- Hoofdstuk 7 en 8
- Hoofdstuk 9 en 10
- Hoofdstuk 3 en 5
- Hoofdstuk 4
...
Hoofdstuk 1 Inleiding
De enige die een verdachte voor de rechter kan brengen in de officier van justitie.
Publiekrecht
Burger staat
Doelen strafrecht
1. Vergelding = als jou leed is aangedaan moet de ander daarvoor boeten.
2. Preventie =
- Speciale preventie = voorkomen dat de dader opnieuw in de fout
gaat.
- Generale preventie = voorkomt dat anderen het strafbaar feit zullen
begaan.
Materieel vs. Formeel strafrecht
Materieel strafrecht
Bepaalt welk gedrag niet toegestaan is en welke personen daarvoor kunnen worden
gestraft.
Het gaat dus om strafbepalingen, maar ook uitsluiting van strafbaarheid (bijv.
noodweer) en uitbereiding van strafbaarheid (bijv. poging).
Wetboek van strafrecht
Formeel strafrecht
Bepaalt welke regels moeten worden gevolgd wanneer een norm van het materiele
strafrecht is overtreden (bijv. de bevoegdheden voor politie, inhoud dagvaardingen,
instellen hoger beroep etc.).
Wetboek van strafvordering
Sanctierecht
Heeft betrekking op de voorwaarden waaronder bepaalde straffen mogen worden
opgelegd en ten uitvoer gelegd (bijv. mag een taakstraf worden opgelegd).
Legaliteitsbeginsel
Een gedraging is pas strafbaar als dit in de wet staat.
Art. 1 Sr
Art. 1 Sv
Opportuniteitsbeginsel/monopolie
Art. 167 Sv
Het OM mag alleen vervolgen. Geen andere instantie.
Commune strafrecht = algemene strafrecht, wetboek van strafrecht en wetboek van
strafvordering.
,Bijzonder strafrecht = wegenverkeerswet, wet wapen en munitie, Opiumwet.
De bepalingen uit boek 1 Sr zijn ook van toepassing op de bijzondere wetten die
strafbaar zijn gesteld art. 91 Sr
Hoofdstuk 2 Inleiding materieel strafrecht
Het materieel strafrecht: bepaalt welk gedrag strafbaar is.
De wet.
De inhoud van die wettelijke verbodsbepalingen wordt soms verder ingevuld door de
rechtspraak.
Strafbepaling:
- Delictsomschrijving: welke ongewenste gedraging de wetgever
strafbaar heeft willen stellen. Dus: wat is strafbaar?
- Kwalificatie: hoe dit juridisch gezien mag worden.
- Strafbedreiging: welke soort straf mag worden opgelegd en wat
het maximum daarbij is.
Voorbeeld:
Art. 225 lid 1 Sr:
“Hij die een geschrift dat bestemd is om tot bewijs van enig feit te dienen, valselijk
opmaakt of vervalst, met het oogmerk om het als echt en onvervalst te gebruiken of
door anderen te doen gebruiken, wordt als schuldig aan valsheid in geschrift gestraft,
met gevangenisstraf van ten hoogste zes jaren of geldboete van de vijfde categorie.”
Niet alle strafbepalingen kennen een dergelijke duidelijke omschrijving van het
strafbare gedrag en een kwalificatie-aanduiding, deze wordt in sommige bepalingen
al geacht in de delictsomschrijving te liggen.
Opbouw strafbare feiten
Menselijke gedraging (MG)
Delictsomschrijving (DO)
Wederrechtelijkheid (W)
Schuld (als Verwijtbaarheid, dus V)
,‘Het vierlagen model’
1. Menselijke gedraging
De gedraging moet zijn verricht door een mens.
Kan ook door een rechtspersoon bv’s, stichtingen en gemeente bijv.
Gedraging: er moet sprake zijn van een handelen of nalaten.
Het hebben van gedachten vallen hier niet onder, tenzij je deze uitvoert.
2. Delictsomschrijving
Gedragingen zijn pas strafbaar als ze in de strafwet terug te vinden zijn.
Hangt samen met het legaliteitsbeginsel.
3. Wederrechtelijkheid
In strijd met het recht
Sommige gedragingen kunnen in bepaalde omstandigheden niet als wederrechtelijk
worden aangenomen, dan is er sprake van een rechtvaardigingsgrond bijv.
noodweer.
4. Schuld
Niemand kan gestraft worden zonder dat hij schuld heeft.
Sprake zijn van verwijtbaarheid
Als de verwijtbaarheid ontbreekt is er sprake van een schulduitsluitingsgrond
(bijv. ontoerekeningsvatbaarheid).
Het is aan de rechter om te onderzoeken of de verdachte hetgeen in de
tenlastelegging staat ook daadwerkelijk heeft gedaan.
Art. 350 Sv schrijft voor dat de rechter zich buigt over de vraag of het
tenlastegelegde feit bewezen kan worden verklaard.
Legaliteit en interpretatie
Strafbepalingen moeten altijd in het geschreven recht terug te vinden zijn.
legaliteitsbeginsel, art. 1 Sr
Dit kan ook in apv’s staan
Meeste apv’s staat dat wildplassen strafbaar is
gesteld.
, Een gedraging is pas strafbaar als het ten tijde van het begaan van het feit in de wet
strafbaar is gesteld verbod van terugwerkende kracht
Alleen gedragingen verricht na de invoering van de strafbepaling zijn strafbaar, niet
daarvoor.
Omdat de wet algemene regels moet geven, is zij wat vaag. In individuele zaken zal
de rechter moeten uitmaken of het concrete gedrag van een verdachte onder een
delictsomschrijving te brengen valt. In moeilijke gevallen moet hij de wet
interpreteren.
Voor het interpreteren van wetstermen bestaat een aantal methoden.
De belangrijkste zijn:
- Wethistorische interpretatie
Er wordt gekeken naar de totstandkomingsgeschiedenis van de
bepaling in kwestie. Bijv. kamerstukken
- Grammaticale interpretatie
De inhoud van de wet wordt bepaald aan de hand van taalkundige
betekenis van de woorden in de bepaling.
- Systematische interpretatie
De wet wordt uitgelegd aan de hand van de wet.
- Theologische interpretatie
Er wordt gekeken naar het doel van de wet(gever).
Onderscheid ‘bestanddelen’ en ‘elementen’
Bestanddelen = de onderdelen waaruit de delictsomschrijving is opgebouwd (= de
delictsomschrijving).
Geen bewijs = vrijspraak!
Elementen = de niet in de wet opgenomen voorwaarden voor strafbaarheid (=
wederrechtelijk en schuld/verwijtbaarheid).
Bestanddelen vindt men dus in de wettekst, terwijl elementen de niet in de wet
opgenomen voorwaarden voor strafbaarheid zijn.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper Emmavandermeulen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,48. Je zit daarna nergens aan vast.
