Samenvatting
Samenvatting Verlichting ook even verlicht voor je!
- Vak
- Geschiedenis
- Niveau
- VWO / Gymnasium
Een samenvatting van het hoofdstuk Verlichting uit het boek Historische Contexten, met ook plaatjes van belangrijke verlichters.
[Meer zien]Voorbeeld 2 van de 11 pagina's
Voorbeeld 2 van de 11 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Voorbeeld van de inhoud
HC Verlichting 1650-1900In de ME werd er door gelovigen alleen zaken en onderzoek op het geloof gebaseerd, In de
Renaissance kwamen er geleerden die niet gelovig waren en dus ook andere onderwerpen gingen
onderzoeken -> Periode van uitvindingen als gevolg (WR).
(17e eeuw) Wetenschappelijke Revolutie
- Oorzaak 1: Ontdekkingsreizen zorgden voor breder wereldbeeld.
- Oorzaak 2: Ambachtelijke technieken vanwege de kennis van de ambachtslieden.
- Oorzaak 3: Humanistische tekstanalyse -> werken/onderzoek van de G&R bestuderen,
nadruk op zelfstandig denken.
- Oorzaak 4: Rationalisme van Descartes -> ‘’Kennis vanuit logisch denken niet de Bijbel of het
geloof’’
- Oorzaak 5: Empirisme van Locke -> ‘’Kennis gebaseerd op waarneming en ervaring”.
Kenmerk 1: Nieuw onderzoek (observeren, experimenteren en redeneren)
Kenmerk 2: Leven mensen vooruitgang -> Zorg/Elektriciteit/Spierkracht
Kenmerk 3: Verzet Kerk/Overheid/Bevolkingsgroepen, vaak met geweld
Nieuwe ontdekkingen als gevolg van de oorzaken:
Gevolg 1: Isaac Newton met natuurwetten (zwaartekracht)
Gevolg 2: Bijbelse wonderen konden niet met het menselijk verstand verklaard
worden.
Gevolg 3: Ontdekkingsreizen zorgden voor contact met andere geloven en culturen.
Gevolg 4: Humanistische tekstanalyse droeg bij aan de kritiek op de kerk.
Gevolg van de gevolgen: kritiek -> 1. ‘geloof moest van het individu zijn en
niet van de staat, 2. Vorsten lieten maar 1 geloof in een staat toe, 3. Kerk
werd in twijfel getrokken.
Steeds minder vertrouwen in de kerk en meer in het eigen verstand, ook wilden steeds meer
mensen wetenschappelijke methoden toepassen op de samenleving, ze wilden mensen als het ware
‘verlichten’ uit de duisternis van het bijgeloof etc.:
(18e eeuw) De Verlichting: een nieuwe stroming in het denken. Ze wilden een
aantal gebieden op de criteria van de redelijkheid toetsen:
Traditie -> Het gezag werd in twijfel getrokken, bijgeloof moest weg en een
scheiding van de Kerk en staat.
Religieuze praktijken -> Godsdienstige moesten verdraagzaam tegenover
andersdenkenden zijn.
Gezagsverhoudingen -> Volkssoevereiniteit (verantwoording aan volk schuldig),
Sociaal contract (voorkomt oorlog tussen burgers onderling of vorst), Scheiding van
de machten in een staat.
Opvoeding -> “Kinderen moeten als kind nieuwe dingen kunnen ontdekken en
leren’’, een kind moet als kind worden opgevoed. -> Jean-Jacques Rousseau.
Onderwijs -> ‘’Alle kinderen zijn vanaf de geboorte gelijk, arm of rijk’’.
De verbreiding van kennis -> Onderzoekers wisselen resultaten uit en boeken zoals
de Encyclopedie (Denis Diderot).
, Toekomstbeeld werd hierdoor optimistischer en er kwam maatschappelijke vooruitgang (medisch en
mijnwerk). -> Immanuel Kant: ‘’we kennen de werkelijkheid niet om de reden dat we deze zelf vorm
geven in hoe wij het ervaren’’.
Belangrijkste Verlichters en de invloed daarvan:
Zowel Locke als Rousseau gingen uit van de natuurrechten: rechten door de natuur gegeven dus
vanzelfsprekend en van het sociaal contract dus het maatschappelijk verdrag om de natuurrechten
te beschermen (Volk mag de regering omverwerpen bij de schending ervan).
John Locke (1632-1704): ‘’Alle mensen hebben natuurlijke rechten op
leven, vrijheid en bezit’’
(1670) Two treaties of government -> boek over dat de
overheid via wetgeving de rechten van de burgers moet
waarborgen.
o Beleid baseren op gelijke wetten voor ieder.
o Belastingen alleen met toestemming van volk.
o Geen dwang op geloof leggen.
o Godsdiensten moeten gelijk behandeld worden door staat.
o Het wetgevend lichaam kan de taak niet overdragen.
Jean-Jacques Rousseau (1712-1778):
Ideeën aan het sociale contract en natuurrechten koppelen
over gelijkheid
o (1762) Du contrat social ou principes du droit politique -> Vrijheid en
gelijkheid van armen en slaven: ‘’Natuurlijk recht op leven, gezondheid,
vrijheid en bezit.’’
o De Algemene Wil als belofte van het sociale cntract -> ‘’Iedereen zal doen
wat goed is voor het volk en wat goed is voor het volk is goed voor
iedereen’’ -> vrij.
Charles-Louis Montesquieu (1689-1755):
De scheiding der machten (trias politica) -> ‘’De l’esprit des
lois (1748)” -> rechtsprekende/wetgevende/uitvoerende macht
om de balans in macht te houden, zodat niemand misbruik kan maken en
teveel macht in handen heeft.
‘’Alles is verloren als de drie machten in één hand zijn!!!”
Adam Smith (1723-1790):
Herwaardering van de verhoudingen tussen overheid
en economie:
o Mercantilisme
(regeringsmaatregelen om uitvoer +
en invoer -) in
vrijemarkteconomie, vrijhandel
met het zo weinig mogelijk ingrijpen van de overheid.
Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:
Bewezen kwaliteit door reviews
Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!
In een paar klikken geregeld
Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.
Direct to-the-point
Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper joyceravensbergen. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €6,29. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 67479 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen