Samenvatting
Samenvatting Boek Psychologie: een inleiding
- Instelling
- Vrije Universiteit Amsterdam (VU)
Hele boek: Psychologie Een inleiding 9 gehaald hiermee!
[Meer zien]Voorbeeld 4 van de 73 pagina's
Voorbeeld 4 van de 73 pagina's
In winkelwagengesponsord bericht van onze partner
Gekoppeld boek
Titel boek:
Auteur(s):
- Uitgave:
- ISBN:
- Druk:
Verkoper
VolgenVoorbeeld van de inhoud
Hoofdstuk 1: Geest, gedrag en psychologische wetenschapCentrale vraag: Hoe zou je de bewering testen dat suiker kinderen hyperactief maakt?
Kernvraag 1.1: Wat is psychologie en wat is het niet?
‘Psyche’ betekent ‘geest’, ‘-ologie’ betekent ‘gebied van studie. Psychologie is dus de studie
van de geest. Tegenwoordig wordt echter een breder begrip gebruikt:
Kernconcept 1.1 ‘’Psychologie is een breed veld, met vele specialismen, maar in wezen is
psychologie de wetenschap van gedrag en geestelijke processen.’’
1. Het beslaat dus zowel interne geestelijke processen, als externe waarneembare
gedragingen.
2. Wetenschappelijk onderdeel: objectief, verifieerbaar.
Drie soorten psychologen:
1. Experimenteel psychologen – experimenten, nieuwe kennis
2. Docenten psychologen - lesgeven
3. Toegepast psychologen – gebruiken de kennis (experimenteel) om problemen bij
mensen op te lossen
Soorten toegepaste psychologen:
- Arbeids- en organisatiepsychologen (werkvloer)
- Sportpsychologen (prestaties verbeteren)
- Schoolpsychologen (leren, leer- en gedragsproblemen)
- Klinisch psychologen of counselors (sociaal- & emotioneel gebied, bv keuzes maken)
- Forensisch psychologen (rechtspsycholoog, verklaringen en toestand dader en
slachtoffer)
- Omgevingspsychologen (interactie met omgeving bv. Duurzaamheid)
- Gerontopsychologen (welzijn en gezondheid ouderen)
Pseudopsychologie = niet-onderbouwde psychologische aannamen die als
wetenschappelijke waarheden worden gepresenteerd (horoscopen).
Kritisch nadenken. Maar hoe? Met de volgende 6 stappen:
1. Wat is de bron?
- Heeft diegene gewin?
2. Is de bewering redelijk of extreem?
3. Wat is het bewijsmateriaal?
- Anekdotische bewijsmateriaal: slechts getest enkele mensen
- Wetenschappelijk bewijsmateriaal
4. Kan de conclusie zijn beïnvloed door bias? (vooroordeel)
- Emotionele bias: bv door angst iets geloven
- Confirmation bias (bevestigingsbias): je onthoudt de keren dat het zo was (je
horoscoop klopte)
5. Worden veel voorkomende denkfouten vermeden?
- ‘Gezond verstand’ – klopt vaak niet
- Correlatie – causaliteit – denkfout (moorden & ijs)
6. Zijn voor het oplossen van het probleem verschillende invalshoeken nodig?
, - Vaak complexe oplossing als een probleem uit meerdere facetten bestaat
Kernvraag 1.2: Wat zijn de zes belangrijkste perspectieven van de psychologie?
De moderne psychologie is vorm gegeven door:
- Griekse filosofen: waarnemingen zijn slechts interpretaties van de ons omringende
wereld
- Azië: yoga en boeddhisme
- Afrika: spirituele opvattingen (‘sjamanen’ ontstonden, ook wel ‘genezers’)
- Middeleeuws Europa: rooms-katholiek geest en ziel
Kernconcept 1.2: ‘’Zes belangrijke perspectieven domineren het snel veranderde veld van de
moderne psychologie: het biologische, cognitieve, behavioristische, whole-person-,
ontwikkelings- en socioculturele perspectief. Alle kwamen ze voort uit radicaal nieuwe
ideeën over geest en gedrag.’’
Scheiding van lichaam en geest en het moderne biologische perspectief
Descartes: een scheiding tussen de spirituele geest en het fysieke lichaam. De ontdekking
kwam dat zintuigen stimulatie omzetten in zenuwimpulsen en spierreacties. Descartes
hoorde bij het rationalisme: het denken is de het enige middel om aan wetenschap en
filosofie te doen. Hier tegenover stond empirisme. Zij geloofde niet in het denken en vonden
dat enkel waarnemingen, ervaringen en experimenten bronnen van kennis waren.
Locke: tabula rasa
Bacon: ‘het denken vertroebelt de waarneming’.
Het moderne biologische perspectief: gebaseerd op Descartes perspectief. Lichaam en geest
worden samengevoegd. De geest wordt beschouwd als een product van de hersenen.
Persoonlijkheid etc. vloeit voort uit onze lichamelijke eigenschappen.
Neurowetenschap: het vakgebied dat zich richt op begrip van hoe de hersenen
gedachten, gevoelens, motieven, bewustzijn, herinneringen en andere mentale
processen creëren.
Evolutionaire psychologie: een relatief nieuw specialisme in de psychologie dat
gedrag en mentale processen beschouwt op basis van hun genetische aanpassingen
aan overleving en voortplanting. Darwin noemde het ‘natuurlijke selectie’.
Het begin van de wetenschappelijke psychologie en het moderne cognitieve perspectief
Wetenschappers ontdekten patronen in de eigenschappen van de chemische elementen en
brachten alle elementen onder in een ‘periodiek systeem’. Wundt ontdekte dat de
wetenschappelijke methoden, zoals die in de schei- en natuurkunde werden toegepast,
gebruikt konden worden om zowel de geest als het lichaam te bestuderen. Een techniek die
introspectie werd genoemd (beschrijving van je eigen innerlijke, bewuste ervaringen).
Deze techniek verplaatste door Titchener naar Amerika waar het structuralisme werd
genoemd: ‘historische stroming binnen de psychologie die de basisstructuren van de geest
en de gedachten trachtte te ontrafelen. Structuralisten zochten de ‘elementen’ van de
bewuste ervaring.
Gestaltspsycholgie: het geheel is meer dan de som van de delen (je ziet enkel lijnen maar dit
vormt de vorm van een beer).
,James: functionalisme: historische stroming binnen de psychologie die meende dat
psychische processen het beste begrepen kunnen worden in het licht van hun adaptieve nut
en functie. Dit was het begin van de toegepaste psychologie. James schreef over de
ontwikkelingen van aangeleerde gewoonten.
Zijn navolger Dewey was de grondlegger van ‘het nieuwe leren (progressive education):
leren door doen.
Het moderne cognitieve perspectief
Het cognitieve perspectief ontstond door de ontwikkeling van de computer. Het was ook
gericht op cognitie: geestelijke activiteiten (bv. Waarnemingen).
Betekenis cognitieve perspectief: ‘een van de belangrijkste psychologische perspectieven,
waarbij de nadruk ligt op mentale processen, zoals leren geheugen, perceptie en denken als
vormen van informatieverwerking’.
Wetenschappers kunnen tegenwoordig gebruikmaken van ‘brain imaging-technieken’
waarbij ze mentale processen kunnen bestuderen.
Het behavioristische perspectief: nadruk op waarneembaar gedrag
Vanaf 1900: mens wordt geboren met tabula rasa. Het bestuderen van de geest hoort
volgens hen niet bij de psychologie. Zij wilden zich bezig houden met fysieke stimuli vanuit
de omgeving en de waarneembare reacties van het organisme daarop.
Het behaviorisme van Watson is de wetenschap van het gedrag en van de meetbare
omstandigheden in de omgeving die dit gedrag beïnvloeden.
Iemands gedachten en emoties waren irrelevant. Het behavioristische perspectief vroeg
aandacht voor de manier waarop ons handelen wordt gevormd door de consequenties
ervan.
De perspectieven vanuit de gehele persoon: psychodynamisch, humanistisch, en
karaktertrekken en temperament
Freud: persoonlijkheid en psychische stoornissen ontstaan voornamelijk uit processen in de
onbewuste geest, en niet in het bewustzijn. Het was revolutionair. Het was zijn doel elk
aspect van de geest in één enkele grootse theorie te verklaren.
Psychodynamische psychologie
Freud: psychodynamische psychologie: ‘een benadering die de nadruk legt op het begrijpen
van het menselijk functioneren in termen van onbewuste behoeften, verlangens,
herinneringen en conflicten.
Psychoanalyse: een benadering van de psychologie die is gebaseerd op de
veronderstellingen van Freud, die de nadruk legt op onbewuste processen. De term verwijst
zowel naar Freuds psychoanalytische theorie als naar zijn psychoanalytische
behandelmethode.
Perspectieven vanuit de gehele persoon, ‘whole person’: een aantal psychologische
perspectieven die draaien om een globaal inzicht in de persoonlijkheid, waaronder de
psychodynamische psyhologie, humanistische psychologie, psychologie van karaktertrekken
en temperament.
, Humanistische psychologie: Rogers en Maslow, een klinische benadering die de nadruk legt
op de mogelijkheden, groei, potentie en vrije wil van de mens.
Psychologie van karaktertrekken en temperament: een psychologisch perspectief dat gedrag
en persoonlijkheid ziet als de producten van fundamentele psychologische kenmerken (bv
extravert en introvert).
Het ontwikkelingsperspectief: verandering die ontstaan door nature en nurture
Een interactie tussen erfelijke eigenschappen en invloed van onze omgeving. Ook de
voorspelbare wijze van verandering van de mens tijdens hun leven.
Het socioculturele perspectief: het individu in context
Legt de nadruk op het belang van sociale interactie, sociaal leren en een cultureel
perspectief.
Crosscultureel psychologen: verschillen in processen tussen mensen van verschillende
culturen.
Holisme: visie die totaliteit altijd belangrijker vindt dan de som der delen. Samenhang van de
zes perspectieven.
SAMENVATTING VAN DE 6 PERSPECTIEVEN:
- Biologisch perspectief richt zich op:
Zenuwstelsel
Hormoonstelsel
Genetica
Fysieke kenmerken
- Behavioristisch perspectief richt zich op:
Leren
Beheersing van gedrag door de omgeving
Stimuli en responsen - maar niet op mentale processen
- Ontwikkelingsperspectief richt zich op:
Veranderingen in psychologisch functioneren tijdens het leven
Erfelijkheid en omgeving
- Cognitieve perspectief richt zich op:
Mentale processen zoals gedachten, leren, geheugen en perceptie
De geest als een computerachtige ‘machine’
Hoe emotie en motivatie gedachten en perceptie beïnvloeden
- Whole-personperspectief richt zich op:
Het psychodynamische perspectief, dat zich richt op onbewuste motivatie en
psychische stoornissen
Het humanistische perspectief, dat zich toelegt op geestelijke gezondheid en
menselijk potentieel
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper sabinekapitein. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €7,49. Je zit daarna nergens aan vast.
Is Stuvia te vertrouwen?
4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)
Afgelopen 30 dagen zijn er 53249 samenvattingen verkocht
Opgericht in 2010, al 14 jaar dé plek om samenvattingen te kopen