Een handige samenvatting over het Hoofdstuk 20 Planten uit de methode Nectar 6vwo. In deze samenvatting worden alle 5 de paragrafen duidelijk en stap voor stap uitgelegd. Perfect voor jouw komende toets!
Klassiek veredelen: veredelen van planten met behulp van selecteren en kruisen. Hierdoor
worden door goede plantenrassen een nieuw ras en kruisingen gemaakt.
- Knippen van bloemblaadjes en meeldraden zodat moederplant overblijft.
- Aanbrengen van stuifmeel van de gewenste vaderplant met een penseel op de
stempel van de stampers
- Na bevruchting er groeit een rozenbottel (schijnvrucht met daarin kleine vruchtjes
met 1 zaad) uit vruchtbeginsel en bloembodem
- Uit de zaden van de rozenbottel kunnen nieuwe rozenplanten groeien.
- Dit levert nieuwe combinaties van allelen bij nakomelingen: nieuw rozenras.
Door herhaald selecteren kan het zo zijn dat bepaalde kenmerken verdwijnen.
Genenpool: de variatie van genen binnen een populatie.
Geslachtelijke voortplanting: er komt stuifmeel uit de meeldraden op de stempel: dit is de
bestuiving. Insecten en de wind zorgen voor de bevruchting. De gameten (geslachtscellen)
gaan via stuifmeelbuizen naar het vruchtbeginsel op of in de bloembodem groeien. Daar
versmelten ze met de gameten in de zaadbeginsels.
Ongeslachtelijke voortplanting: het vermeerderen van een goed ras. De nakomelingen zijn
genetisch identiek aan de ouderplant.
Enting:
- Het oog van de plant wordt eruit gesneden en kan na te zijn geënt op een onderstam
nieuwe rozentakken groeien
- Bij succesvolle enting loopt het oog uit en groeit verder tot een tak met dezelfde
eigenschappen van de afkomstige plant. Deze techniek kost veel tijd
Planten worden vaak aangetast door schimmels. De schimmels worden snel resistent tegen
schimmelbestrijdingsmiddelen (fungiciden).
- Er komt een spoor van een grauwe schimmel op een blad of vrucht dan kiemt hij en
groeit de plant in
- Dit levert haploïde cellen die de plant binnendringen en daar een netwerk van
schimmeldraden vormen, het mycelium, dit groeit door de hele plant
- De plantendelen kleuren bruin en verrotten doordat de plantencellen afsterven.
- De grauwe schimmel vormt een grauwgrijs pluis: de sporendragers. De nieuwe
sporten verspreiden zich daarin
Er zijn DNA resistentiegenen tegen grauwe schimmel. Door de kennis, genomics, kunnen
veredelaars deze genen in verschillende rassen kweken. In de buurt van het gewenste gen,
zoeken de naar een makkelijk zichtbaar te maken stukje DNA om te gebruiken als
herkenningspunt: DNA-marker. Zo kunnen ze controleren of het ras resistent is. Dit is een
versie van selectie op DNA-niveau.
, Genetische modificatie
Je kan resistentiegenen van tomaten bij planten inbrengen nieuwe rozen die coderen voor
nieuwe eigenschap: gmo-planten. De rozen zijn transgeen.
Cisgene planten: hebben genen ingebouwd van dezelfde soort.
Hoe werkt het:
- Isolatie gewenste gen uit cel donororganisme
- Kiest een geschikt bacteriesoort om gen over te brengen naar ontvangende plant
- Het gen wordt in het plasmide (vector) van de bacterie geplaatst
- De plasmide wordt in een andere bacterie van dezelfde soort geplaatst
- De bacterie deelt tot kloon bacterien
- Kloon samen met losse niet-gedifferentieerde plantencellen gekweekt
- Bij een aantal plantencellen zal de plasmide binnendringen
- Enzymen bouwen het gen in het DNA
- Door de markergen kan je zien welke cellen het gen hebben ontvangen
- Door antibiotica gaan de overige cellen dood
- De overlevende cellen gaan op weefselkweek: er ontstaat uit de cellen een plant
Polyploid: van de chromosomen meerdere sets hebben
Paragraaf 2: Opname en transport van water
Verzilting: toename van zoutgehalte in bodem
Wateropname
- Planten nemen water met opgeloste mineralen op via de wortelharen.
- Na opname gaan water en zouten richting het midden van de wortel (centrale
cilinder) via twee routes:
Apoplast-route: via celwanden
Symplast-route: via celmembranen en grondplasma
- Om de centrale cilinder ligt de endodermis
- Om de endodermiscellen heen liggen de bandjes van caspari. Dat is en laag suberine.
- De apoplast-route kan hier dan niet meer verder, alleen door het celmembraan
- Als het water van de symplast-route is aangekomen gaat het water en zouten verder
in houtvaten
- Zuurstofgehalte en temperatuur van bodem hebben invloed op zout en
wateropname
- Dit geeft aan dat er actieve processen zijn in het gedeelte van de celmembranen aan
de binnen en buitenzijde van endodermiscellen
- Selectief opgenomen zouten gaan tegen het concentratieverschil in naar de centrale
cilinder. Dit is actief transport
- Hierdoor stijgt de concentratie zouten in de centrale cilinder
- Door osmose volgen de watermoleculen lichte overdruk
- De lichte overdruk perst het water via de houtvaten naar boven: worteldruk
- Guttatie: worteldruk perst waterdruppels via poriën uit blad
Transport water en zouten
Houtvaten: zitten in de wortels en lopen door de stengels en bladeren.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper rosalieijmker20. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
