Samenvatting

Samenvatting - Gezondheidspsychologie 3BA, Jolan Kegelaers

Name: Samenvatting - Gezondheidspsychologie 3BA, Jolan Kegelaers
SKU: doc_4641732
Rating: 4.25 (8 reviews)
Author: dripdrop

8 beoordelingen

42 keer verkocht

Vak
Gezondheidpsychologie

Instelling
Vrije Universiteit Brussel (VUB)

Uitgebreide samenvatting van het vak gezondheidspsychologie. Na elke les zal er een update komen. Samenvatting bevat de powerpoint van de professor en mijn notities (geïntegreerd in de samenvatting). Samenvatting is vervolledigd

[Meer zien]

Laatste update van het document: 8 maanden geleden

Voorbeeld 10 van de 104 pagina's

Bekijk voorbeeld

Geupload op 1 maart 2024
Bestand laatst geupdate op 25 mei 2024
Aantal pagina's 104
Geschreven in 2023/2024
Type Samenvatting

gezondheid
gezondheidspsychologie
psychologie
roken
verslaving
gedrag
modellen
ziekte
kegelaers
vub

Instelling
Vrije Universiteit Brussel (VUB)
Studie
Psychologie
Vak
Gezondheidpsychologie

8 beoordelingen

Door: luluspice • 1 maand geleden

Om te beginnen zijn er heel wat delen veranderd in vgl met vorig jaar dus betekent dit dat er delen weg vallen en delen toegevoegd moeten worden dat niet op de sv staan. Daarbij staan de teksten niet in volgorde wat voor frustratie zorgt tijdens het studeren. De sv is dus in het algemeen verouderd en is de prijs niet waard.

Door: dripdrop • 1 maand geleden

Hey lulu, jammer genoeg kan ik niet veel doen aan het feit dat leerstof veranderd is. Ik kan er ook weinig aan doen dat de prof zijn volgorde veranderd heeft. Hopelijk heeft het je toch wat kunnen ondersteunen tijdens studeren en heb je er 'iets' aan gehad.

Door: zainebbenaissati • 8 maanden geleden

Door: dripdrop • 7 maanden geleden

Bedankt voor je beoordeling en fijne vakantie nog!⋆˙⟡♡

Door: emmahiel • 8 maanden geleden

Door: dripdrop • 7 maanden geleden

Bedankt voor je beoordeling en fijne vakantie nog! ⋆｡

Door: EDC03 • 8 maanden geleden

Door: clarakarao • 8 maanden geleden

Door: dripdrop • 7 maanden geleden

Bedankt voor je beoordeling en fijne vakantie nog! ⋆⭒˚.⋆

Door: imaneriani • 10 maanden geleden

Door: dripdrop • 9 maanden geleden

Bedankt voor je beoordeling en nog succes met je examens!⋆˚

Door: luaboas • 9 maanden geleden

Door: dripdrop • 9 maanden geleden

Bedankt voor je beoordeling en nog succes met je examens! ˚₊‧꒰ა

Bekijk meer beoordelingen

Volgen

dripdrop

Lid sinds 2 jaar 243 documenten verkocht

€8,39

Ook beschikbaar in voordeelbundel v.a. €21,29

In winkelwagen

Op verlanglijstje

100% tevredenheidsgarantie
Direct beschikbaar na je betaling
Lees online óf als PDF
Geen vaste maandelijkse kosten

Ook beschikbaar in voordeelbundel (1)

Samenvatting & Schema Samenvatting 3BA (2023-2024)

€ 32,80 € 21,29 4 items

1. Samenvatting - Samenvatting - gezondheidspsychologie 3ba, jolan kegelaers
2. Samenvatting - Samenvatting - statistiek 4 mda 3ba, olivier mairesse
3. Samenvatting - Data analyse schema's - omt iii 3ba, nico de witte
4. Samenvatting - Schema samenvatting - gezondheidspsychologie 3ba, jolan kegelaers 2023-2024
Meer zien

Jolan Kegelaers 2023 – 2024
Damla Akgöl 3BA

Gezondheidspsychologie

Table of Contents
H1: Introductie gezondheidspsychologie ............................................................... 7
Wat is gezondheid .........................................................................................................7
Gezondheid is… ............................................................................................................................... 7
Lekentheorie van gezondheid ........................................................................................................... 7

Historische perspectieven ............................................................................................7
Biomedisch ziektemodel .................................................................................................................. 8
Biopsychosociaal perspectief .......................................................................................................... 8
Positieve gezondheid ...................................................................................................................... 10

Wat is gezondheidspsychologie? ................................................................................. 10
Epidemiologisch onderzoek ........................................................................................................... 10
Kwalitatief onderzoek ..................................................................................................................... 11
Gerelateerde domeinen ................................................................................................................. 11

H3 + H4: Gezondheidsgedrag ............................................................................... 13
Wat is gezondheidsgedrag ........................................................................................... 13
Gezondheidsgedrag ........................................................................................................................ 13
Alameda County onderzoek ........................................................................................................... 14

Gedragsmatige pathogenen ........................................................................................ 14
Roken ............................................................................................................................................. 14
Alcoholgebruik ............................................................................................................................... 15
Verslaving....................................................................................................................................... 17
Overgewicht ................................................................................................................................... 18
Cholesterol .................................................................................................................................... 19

Gedragsmatige immunogenen (positieve factoren) ...................................................... 19
Lichaamsbeweging (WHO aanbevelingen)...................................................................................... 19
Therapietrouw ................................................................................................................................ 20
Gezondheidsscreening ................................................................................................................... 21
Vaccinaties .................................................................................................................................... 22

H5: Gedragsmodellen (+ opdracht) ....................................................................... 23
Invloeden op gezondheidsgedrag ................................................................................ 23
Distale invloeden ........................................................................................................ 23
Demografische factoren ................................................................................................................. 23
Persoonlijkheid............................................................................................................................... 24
Andere aspecten van persoonlijkheid ............................................................................................. 24
Zelfbeschikkingstheorie of zelfdeterminatietheorie van Deci en Ryan ............................................. 24
Sociale invloeden ........................................................................................................................... 25
Zelfregulatie van gedrag.................................................................................................................. 25

Proximale invloeden ................................................................................................... 25
Attitudes ........................................................................................................................................ 25

1

,Jolan Kegelaers 2023 – 2024
Damla Akgöl 3BA

Risico-inschatting en onrealistisch optimisme ............................................................................... 26
Zelfeffectiviteit of self-efficacy (Bandura) ....................................................................................... 26

Modellen van gezondheidsgedrag ................................................................................ 27
Naïve modellen .............................................................................................................................. 27
Health Belief Model (HBM) ............................................................................................................. 27
Theory of Planned Behavior (TPB) ................................................................................................... 28
Modellen voor gefaseerde gedragsverandering ............................................................................... 29
Transtheoretisch model (Prochaska & Di Clemente) (TTM) .............................................................. 30
Precaution Adoption Process-Model (PAPM) .................................................................................. 31
Health Action Process Approach-model (HAPA) ............................................................................. 31

Groepsopdracht 1 (27/05) ............................................................................................ 32

H6 + H7: Gedragsveranderingen (+ opdracht 2) .................................................... 34
Bepalen gedragsinvloeden .......................................................................................... 34
Precede-proceed model ................................................................................................................. 34
Health action process approach-model (HAPA) .............................................................................. 35
Gedragsverandering methoden ...................................................................................................... 35

Interventies op populatie niveau: motiveren tot verandering ........................................ 36
Informatieverstrekking.................................................................................................................... 36
Elaboration-likelihood model ......................................................................................................... 37
Perifere cues .................................................................................................................................. 37
Angst & gebruik van angst ............................................................................................................... 37
Framing .......................................................................................................................................... 38
Afstemmen doelgroep (op onze boodschap) .................................................................................. 38
Veranderen omgeving ..................................................................................................................... 39
Eigenschappen nudges .................................................................................................................. 39
Negative cues................................................................................................................................. 40
Verandering modelleren ................................................................................................................. 40
Bekendheid geven aan gedragsverandering .................................................................................... 41
Gezondheidsbevordering op werk/school ....................................................................................... 41

Gedragsverandering op individueel niveau................................................................... 41
Motiverende gespreksvoering (motivational interviewing) ............................................................... 41
Ontlokken veranderingstaal ............................................................................................................ 42
Basisvaardigheden motiverende gespreksvoering (OARS)............................................................... 43
Advies geven binnen motiverende gespreksvoering ........................................................................ 43
Probleemoplossingsgerichte benaderingen .................................................................................... 44
Implementatie intenties ................................................................................................................. 45
Coping implementatie intenties ..................................................................................................... 46
SMART doelen ................................................................................................................................ 46
Beperkingen SMART doelen ............................................................................................................ 47
Gradueel taken opbouwen ............................................................................................................. 47
Publiek engagement ....................................................................................................................... 47
Cognitieve interventies ................................................................................................................... 48
Cognitieve technieken .................................................................................................................... 49
Gebruik ‘nieuwe’ digitale (online) technologie ................................................................................ 50

Groepsopdracht 2 (27/05) ............................................................................................ 51

2

,Jolan Kegelaers 2023 – 2024
Damla Akgöl 3BA

Deel 1: Bepalen focus interventie ( ................................................................................................. 51
Deel 2: Beschrijving interventie ( ..................................................................................................... 51
Deel 3: Evaluatie interventie ( ......................................................................................................... 51

H8: Ziek zijn ......................................................................................................... 52
Hoe merken we dat we ziek zijn? ................................................................................. 52
Symptomen waarnemen ............................................................................................. 52
Detecteren van signalen ................................................................................................................. 53
Selectieve aandacht ....................................................................................................................... 53
Ziekteangststoornis (Hypochondrie) ............................................................................................... 53
Onverklaarde lichamelijke symptomen .......................................................................................... 54

Symptomen interpreteren ........................................................................................... 54
Ziektepercepties ............................................................................................................................ 54
Ziekteprototypen ............................................................................................................................ 54
Ziekterepresentaties....................................................................................................................... 55
Causale attributies (= andere vorm van ziektecognities) ................................................................. 57
Sociale identiteit ............................................................................................................................ 57

Reageren op symptomen............................................................................................. 57
Ziektegedrag ................................................................................................................................... 57
Uitstelgedrag .................................................................................................................................. 58
Redenen waarom mensen WEL hulp zoeken .................................................................................. 59

Het consult ................................................................................................................. 59
Patiënt-gerichte benaderingen ....................................................................................................... 60

H9: Het consult en daarna.................................................................................... 61
Kenmerken van een effectief consult .............................................................................................. 61

Factoren van invloed op het (kwaliteit van het) consult ................................................ 61
Werkrelatie & samenwerking (1) ..................................................................................................... 61
Communicatievaardigheden (2) ..................................................................................................... 61
Eigenschappen zorgverlener (3) ...................................................................................................... 62
Taalgebruik zorgverlener (4) ............................................................................................................ 62
Taal en cultuur (5) ........................................................................................................................... 62
Patiënt-gerelateerde factoren (6) .................................................................................................... 63

Medische besluitvorming ............................................................................................ 63
Cognitieve biases in medische besluitvorming ............................................................................... 63

Slechtnieuwsgesprek .................................................................................................. 64
Slecht nieuws brengen ................................................................................................................... 64
SPIKES-model slechtnieuwsgesprek .............................................................................................. 64

Therapietrouw ............................................................................................................ 65
Redenen suboptimaal gebruik medicatie ....................................................................................... 66
Maximaliseren medicatiegebruik .................................................................................................... 66
Medicatie blijven nemen................................................................................................................. 67
Doorvoeren gedrags-/leefstijlveranderingen ................................................................................... 67

Impact ziekte .............................................................................................................. 67
Zelfregulatiemodel van Leventhal ................................................................................................... 68

3

,Jolan Kegelaers 2023 – 2024
Damla Akgöl 3BA

Biopsychosociaal aanpassingsmodel ............................................................................................. 68
Gefaseerde ziekterespons model Morse & Johnson ........................................................................ 68
5 fasen rouwverwerking (Kübler-Ross) ........................................................................................... 68
Bedenkingen gefaseerde ziekterespons modellen .......................................................................... 69

H10 + H11: Stress & Gezondheid .......................................................................... 70
Wat is stress? ............................................................................................................. 70
Verschillende benaderingen stress ................................................................................................. 70
Stress als reactie op (externe) stimulus (1) ..................................................................................... 70
Meten stressoren (objectiveren) ..................................................................................................... 70
Meten van levensgebeurtenissen ................................................................................................... 71
Meten van dagelijkse bekommernissen .......................................................................................... 71
Relatie stressoren en gezondheid ................................................................................................... 71
Beperkingen stress als stimulus ..................................................................................................... 71
Stress als lichamelijke (fysiologisch) reactie (2) .............................................................................. 72
Activatie zenuwstelsel .................................................................................................................... 72
HPA-systeem.................................................................................................................................. 72
Algemeen aanpassingssyndroom (Selye)........................................................................................ 73
Fysiologische stressreacties .......................................................................................................... 73
Beperkingen stress als fysiologische reactie................................................................................... 73
Stress als transactie (3) .................................................................................................................. 74
Transactionele stressmodel ........................................................................................................... 74
Primaire beoordeling ...................................................................................................................... 74
Secundaire beoordeling ................................................................................................................. 74
Relatie beoordelingen en stress...................................................................................................... 75
Eustress en distress ....................................................................................................................... 75
Wet van Yerkes-Dodsen .................................................................................................................. 75

Coping ........................................................................................................................ 75
Wat is coping? ................................................................................................................................ 75
Functies van coping ....................................................................................................................... 75
Copingstijlen vs coping responsen ................................................................................................. 76
Dimensies van coping .................................................................................................................... 76
Adaptieve coping ............................................................................................................................ 76

Stress-gerelateerde aandoeningen .............................................................................. 76
Posttraumatische stressstoornis (PTSS) ......................................................................................... 76
Symptomen PTSS ........................................................................................................................... 77
Burnout .......................................................................................................................................... 77
Job demands-resources model ...................................................................................................... 77

Sociale steun .............................................................................................................. 78
Soorten sociale steun..................................................................................................................... 78
Relatie sociale steun en gezondheid ............................................................................................... 78

H11 + H12: Stressmanagement ............................................................................ 79
Wat is stressmanagement? ............................................................................................................ 79
2e generatie cognitief-gedragsmatige therapieën ........................................................................... 79
Irrationele of niet-helpende gedachten ........................................................................................... 79
Stressmanagementtraining (5G model) .......................................................................................... 80

4

,Jolan Kegelaers 2023 – 2024
Damla Akgöl 3BA

Gevoelens .................................................................................................................. 80
Ontspanningsvaardigeden .............................................................................................................. 80
Progressieve spierontspanning (Techniek van Jacobson) ................................................................ 80
Ademhalingsoefeningen ................................................................................................................. 81
Biofeedback ................................................................................................................................... 81
Aanleren ontspanningsvaardigheden (hoe aan de slag gaan?) ........................................................ 82
Spanningsdagboek ......................................................................................................................... 82

Gedachten .................................................................................................................. 82
Cognitieve interventies ................................................................................................................... 82
Zelfspraak ...................................................................................................................................... 82
Cognitieve herstructurering ............................................................................................................ 83

Gedrag ........................................................................................................................ 83
Gedrag trainen................................................................................................................................ 83
Stessinoculatietraining................................................................................................................... 83
Graded exposure ............................................................................................................................ 84
3e generatie cognitief-gedragsmatige therapieën ........................................................................... 84
Mindfulness-based stress reductie (MBSR) .................................................................................... 84
Acceptatie en commitment therapie (ACT) ..................................................................................... 85
Wat denken jullie zelf? .................................................................................................................... 86

Gebeurtenis ................................................................................................................ 86
Oorzaken van stress aanpakken ..................................................................................................... 86
Fundamentele beperkingen van stressmanagementtraining........................................................... 86
Ecologische systeemtheorie (Bronfenbrenner) ............................................................................... 87
Oorzaken van stress veranderen binnen bedrijven .......................................................................... 87
Stress minimaliseren in ziekenhuisomgeving .................................................................................. 87

H15: Pijn .............................................................................................................. 89
Wat is pijn ................................................................................................................... 89
Pijnmodel van Loeser ..................................................................................................................... 89
Functie van pijn .............................................................................................................................. 89
Soorten pijn .................................................................................................................................... 89
Duur van pijn .................................................................................................................................. 90
Prevalentie van pijn ........................................................................................................................ 90
Impact chronische pijn ................................................................................................................... 90

Pijnmodellen .............................................................................................................. 90
Eenvoudige biologische modellen van pijn ..................................................................................... 90
Soorten zenuwvezels ...................................................................................................................... 91
A-deltavezels.................................................................................................................................. 91
Polymodale C-vezels ...................................................................................................................... 91
A-betàvezels................................................................................................................................... 91
Pijn in afwezigheid van pijnreceptoren ............................................................................................ 92
Lichamelijke beschadiging zonder pijnbeleving .............................................................................. 92
Psychosociale invloeden op pijn ..................................................................................................... 92
Stemming en pijn ........................................................................................................................... 93
Aandacht en pijn ............................................................................................................................ 93
Cognitie en pijn .............................................................................................................................. 93
Socio-communicatie bij pijn........................................................................................................... 94

5

,Jolan Kegelaers 2023 – 2024
Damla Akgöl 3BA

Poortcontroletheorie .................................................................................................. 95
Meten van pijn - pijnschalen ........................................................................................ 96
Complexe pijnschalen .................................................................................................................... 96
Gedragsobservatieschalen ............................................................................................................. 96

Omgaan met pijn......................................................................................................... 97
Medicatiegebruik............................................................................................................................ 97
Patiënt aangestuurde pijnbestrijding .............................................................................................. 97
Afleiding ......................................................................................................................................... 97
Ontspanning & biofeedback ........................................................................................................... 97
Transcutane Elektro Neuro Stimulatie (TENS) ................................................................................. 98
Hypnose ......................................................................................................................................... 98
Cognitief-behavioristische interventies .......................................................................................... 98
Multidisciplinaire aanpak: pijnkliniek.............................................................................................. 98

H2: Sociale invloeden .......................................................................................... 99
Internationale gezondheidsverschillen ........................................................................ 99
Oorzaken internationale verschillen ............................................................................................... 99

Lokale gezondheidsverschillen ................................................................................... 99
Levensverwachting België .............................................................................................................. 99
Gezondheidsverschillen per opleidingsniveau ................................................................................ 99
Verschillen gezondheidsgedrag .................................................................................................... 100
Stress ........................................................................................................................................... 101
Omgevingsfactoren ...................................................................................................................... 101

Mogelijke examenvragen.................................................................................... 102

6

,Jolan Kegelaers 2023 – 2024
Damla Akgöl 3BA

H1: Introductie gezondheidspsychologie
Wat is gezondheid
Gezondheid is…
1. ... niet ziek zijn = afwezigheid ziekte
2. ... goed voor jezelf zorgen = gedrag
3. ... goede genen hebben = bezit
4. ... je fit en energiek voelen = lichamelijke fitheid & vitaliteit
5. … je mentaal goed voelen, goed in je vel zitten = psychosociaal welzijn
6. ... de vrijheid om te doen wat je wilt, wanneer je dat wilt, zonder belemmering = functie
→ Uit onderzoek: verschillende perspectieven rond het concept gezondheid

Lekentheorie van gezondheid
→ Sociale representatie van gezondheid = datgene wat bepaalde groepen mensen onder
gezondheid verstaan
→ Waarom is lekentheorie belangrijk? Gezondheid kan voor verschillende mensen iets anders
betekenen. Maar de manier waarop mensen naar gezondheid kijken, gaat een grote invloed hebben
op het feit of we ons gezond voelen maar ook op de objectieve
→ Bauman (1961): “gezondheid als…”
1. Gevoel van ‘welzijn’
2. Afwezigheid van symptomen van ziekte
3. De handelingen waar een gezond persoon toe in staat is
→ Subjectieve beoordelingen van gezondheid correleren sterk met objectieve
gezondheidsindicatoren!

Historische perspectieven
Voornamelijk westers perspectief voor deze cursus
1. Hippocrates: gezondheid als ‘balans’ tussen humores (bv. homeopathie)
→ Ziekte = dus een imbalans van deze vloeistoffen
→ Genezing = terug in balans brengen van deze humores, bv aderlating, diëten, …
→ Holistische visie naar gezondheid: biologische component in rechtsreeks verband met
persoonlijkheid/psychologie
- Balans van verschillende elementen = een belangrijk idee
→ Klinische psychiatrie: bepaalde stoornissen ontstaan door imbalans aan bepaalde stofjes in de
hersenen, daarom zijn er heel wat geneesmiddelen op gericht om deze stofjes terug in balans te
brengen
→ Idee van balans blijkt NU niet helemaal meer te kloppen
- “Waarom werken die geneesmiddelen dan wel?” Weten we nog niet, maar er is niet zoiets
als een imbalans aan stofjes in de hersenen.
• Eerder stimuleren van neuroplasticiteit van de hersenen

7

,Jolan Kegelaers 2023 – 2024
Damla Akgöl 3BA

2. Middeleeuwen: “ziekte = straf van God”
→ Humores theorie wordt nog steeds gebruikt
→ Gezondheid verbonden met spiritualiteit & religie
→ Ziekteleer meer en meer taak/domein van priesters
→ Taboe ontstond rond wetenschappelijk onderzoek op mensen: anatomisch onderzoek op lijken
werd niet gedaan = beperkte medische vooruitgang
→ Nu beïnvloeden religie en gezondheid elkaar nog steeds: bv vaccinatie in de Bible Belt.
- Negatief: tegen vaccinatie
- Positief: religie zou een goede invloed hebben op welbevinden en gezondheid
3. Renée Descartes, renaissance & wetenschappelijke revolutie: dualisme
→ Lichaam & geest zijn 2 afzonderlijke entiteiten (= dualisme)
→ Geest bleef onderdeel van religie
→ Lichaam meer en meer als machine bekeken = mechanistisch standpunt

Biomedisch ziektemodel
= Opvatting dat ziekten en symptomen altijd een achterliggend fysiologische verklaring hebben en
dat daarmee ook genezing mechanisisch en rechtlijnig werkt (we gaan dit voornamelijk exploreren)
→ Gezondheid als afwezigheid van ziekte = deficit model
→ Diagnose-recept model
→ Reductionistisch perspectief < terugbrengen tot neurale of biochemische processen
→ Heeft de grootste invloed gehad op de moderne gezondheidszorg/geneeskunde!
Beperkingen biomedisch model
1. Dualistische visie op lichaam & geest (= zwart-wit denken = ‘naïef’ perspectief)
2. Rol van ‘geest’ (psychologie) speelt een grote rol bij de manifestatie en reactie op ziekte
→ Gedachten kunnen ook invloed hebben op onze fysiologie!
3. Verschillende personen kunnen op verschillende wijze reageren op zelfde ziekte
→ Deze wordt in dit model niet verklaard (waarom dat het zo is dat ziekte persoon afhankelijk is)
4. Geen verklaring voor bepaalde psychosomatische effecten Bv. Fantoompijn, placebo-effect,
nocebo-effect, …
5. Artificieel onderscheid tussen organische en psychogene ziekte

Biopsychosociaal perspectief
= aanvulling op het biomedisch model! = huidige visie over ziekte & gezondheid
→ Verwerping van het dualistische idee!
→ Meer kijken naar psychologische, sociale en culturele factoren die maken of iemand ziek te
noemen is of zich ziek voelt
- Nadruk op subjectieve beleving

8

,Jolan Kegelaers 2023 – 2024
Damla Akgöl 3BA

→ Strengths-based model (positieve gezondheid)
Casus: is Peter invalide? Is hij (on)gezond?

Peter brak op 16-jarige leeftijd zijn nek na een duik in ondiep water. Hierdoor raakte hij verlamd
vanaf zijn middel en moet hij de rest van zijn leven in een rolstoel doorbrengen. Gedurende
lange tijd kon Peter slechts moeizaam werk vinden. Ondertussen verdient hij geld als
motivationeel spreker. Hij is getrouwd en heeft hij twee gezonde kinderen. Peter is ook
rolstoelsprinter, waarin hij meervoudig Paralympisch kampioen en wereldrecordhouder is.

→ Invaliditeit = beperkende gezondheidstoestand = onvermogen om als ‘normaal’ persoon te
functioneren
- Invaliditeit wordt vaak gezien als een bijna rechtstreeks onvermijdelijk gevolg van een ziekte
of aandoening/lichamelijke afwijking
→ Is dit wel een correcte manier om te kijken naar deze casus?
→ Vanuit biopsychosociaal model (zie afbeelding hieronder):
- Functies worden niet enkel beïnvloed door de specifieke aandoening, maar ook door
persoonlijke factoren: attitude, perceptie, …
- Externe factoren: initieel moeite om werk te vinden niet alleen door Peter, maar kan ook
door werkgever die hier wat twijfelend tegenover staan om iemand met een beperking aan
te nemen.

→ Definitie World Health Organization (WHO): “gezondheid is een toestand van volledig lichamelijk,
psychisch en sociaal welzijn… het is niet enkel de afwezigheid van ziekte of invaliditeit.”
Beperkingen biopsychosociaal perspectief (= ‘black box’ perspectief)
1. Black box perspectief: als we de 6 dimensies samen smijten, wat is er dan nog belangrijk? Zijn er
dimensies dat belangrijker zijn dan de anderen?
2. Kan begrip van gezondheid onhelder maken
3. Het is onduidelijk hoe zwaar verschillende factoren doorwegen
4. Behandeling aan de hand van BPS-model is complex & duur

9

, Jolan Kegelaers 2023 – 2024
Damla Akgöl 3BA

→ BPS-model = complex & multidimensionaal, maar mogelijk vollediger model voor het bestuderen
van gezondheid en ziekte

Positieve gezondheid
= ontwikkeld door Machteld Huber, en heeft zijn oorsprong in positieve psychologie
→ “Mensen zijn meer dan hun beperking” = uitgaan van wat WEL mogelijk is
- en dus niet enkel naar beperkende factoren kijken)
→ Gezondheid als vermogen om eigen regie aan te voeren en om te gaan met fysieke, emotionele en
sociale uitdagingen van het leven
→ Het is hier een combinatie van feitelijk en subjectief functioneren
6 dimensies van positieve gezondheid:
1. Lichaamsfuncties
2. Mentaal welbevinden
3. Zingeving
4. Kwaliteit van leven (QoL): “ben ik tevreden over mijn leven?”
5. Meedoen
6. Dagelijks functioneren

Wat is gezondheidspsychologie?
= wetenschappelijk onderzoek naar mentale, psychosociale en biologische processen en
gedragsmatig functioneren, die een rol spelen bij…
1. Het bevorderen en in stand houden van gezondheid
2. Het ontstaan van ziekte
3. Preventie en behandeling van ziekte
4. De verbetering van gezondheidszorg en gezondheidsbeleid
→ GZHpsychologie als wetenschappelijke discipline = een ‘toegepaste wetenschap’
- “Hoe gaan we die kennis praktisch gaan toepassen?”
- O.b.v. systematische analyse van empirische data gaan…
• Kwantificeren: bv. hoeveel % jongeren engageert in bepaalde risico gedrag?
• Beschrijven: bv. welke factoren zijn gecorreleerd met risicogedrag?
• Voorspellen & interveniëren: bv. waarom begint iemand met dit gedrag en hoe kunnen
we dit vermijden
→ Er zijn 2 grote onderzoeksmethoden: epidemiologisch (grote datasets) & kwalitatief onderzoek

Epidemiologisch onderzoek
= Statistisch onderzoek gericht op het bestuderen van bepaalde ziektepatronen in verschillende
populaties en de relatie met andere factoren (bv. gedrag, attitudes).

→ Voorbeelden epidemiologische vraagstukken:
- Hoe vaak komt AIDS voor?
- Wie krijgt diabetis Type 2?
- Welke factoren hebben een invloed op het ontstaan of verloop van alzheimer?
- Hoe groot is de sterftekans bij longkanker?

10

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

Studenten hebben al meer dan 850.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet jij zeker dat je de beste keuze maakt!

In een paar klikken geregeld

Geen gedoe — betaal gewoon eenmalig met iDeal, creditcard of je Stuvia-tegoed en je bent klaar. Geen abonnement nodig.

Direct to-the-point

Studenten maken samenvattingen voor studenten. Dat betekent: actuele inhoud waar jij écht wat aan hebt. Geen overbodige details!

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.

Van wie koop ik deze samenvatting?

Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper dripdrop. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €8,39. Je zit daarna nergens aan vast.

Is Stuvia te vertrouwen?

4,6 sterren op Google & Trustpilot (+1000 reviews)

Afgelopen 30 dagen zijn er 68175 samenvattingen verkocht

Opgericht in 2010, al 15 jaar dé plek om samenvattingen te kopen

Begin nu gratis

Samenvatting

Samenvatting - Gezondheidspsychologie 3BA, Jolan Kegelaers

Document informatie

Onderwerpen

Geschreven voor

8 beoordelingen

Verkoper

Ontvangen beoordelingen

Voorbeeld van de inhoud

Dit zijn jouw voordelen als je samenvattingen koopt bij Stuvia:

Bewezen kwaliteit door reviews

In een paar klikken geregeld

Direct to-the-point

Veelgestelde vragen

Wat krijg ik als ik dit document koop?

Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?

Van wie koop ik deze samenvatting?

Zit ik meteen vast aan een abonnement?

Is Stuvia te vertrouwen?