Schema’s beïnvloeden de herinnering
Experiment:
Proefpersonen kregen een lang verhaal te horen over een jonge vrouw, een verhaal dat
zowel elementen bevatte die erop wezen dat de vrouw extravert was, als elementen die op
introversie duiden. Twee dagen later werd aan de helft van de proefpersonen gevraagd deze
vrouw te beoordelen op haar geschiktheid voor het beroep van vastgoedmakelaar, waarvoor
extraversie een belangrijke voorwaarde is. Voor de andere helft van de proefpersonen ging
het om een functie als bibliothecaris, die eerder een introverte attitude vraagt.
Uit de resultaten bleek dat de opgeroepen informatie sterk bepaald werd door het
geactiveerde schema.
Wie de geschiktheid van de vrouw voor het extraverte beroep moest beoordelen,
herinnerde zich vooral extraverte kenmerken.
Het omgekeerde gold voor de proefpersonen die zich afvroegen of de persoon geschikt
was voor een introvert beroep.
Schema’s zorgen ervoor dat bepaalde informatie makkelijk en vlug kan worden
verwerkt, en zo komt er ruimte vrij voor andere gedachten.
Experiment:
Aan proefpersonen werd gevraagd een impressie te geven van een persoon op basis van een
aantal trekken. In de controleconditie kreeg die persoon een naam, in de experimentele
conditie werd aan de proefpersonen meegegeven dat die persoon een skinhead was. De
proefpersonen moesten vervolgens de persoon beoordelen op een aantal dimensies, terwijl
ze moeten luisteren naar informatie over Indonesië. De proefpersonen in de schema
conditie presteerden hierop beter. Doordat de informatie over de persoon kon worden
georganiseerd binnen het schema skinhead, bleef een groter deel van het cognitief
vermogen vrij voor andere taken.
Primacy effect
Experiment van Ash:
Hij is intelligent, ijverig, impulsief, kritisch, koppig en jaloers
POSITIEVER DAN
Hij is jaloers, koppig kritisch, impulsief, ijverig en intelligent
werking kort termijngeheugen
aan later verkregen informatie wordt minder aandacht besteed
latere informatie geïnterpreteerd in het licht van vroegere informatie
behoefte aan afsluiten, zodra men ongeveer een beeld heeft
1
, Configuratiemodel van Ash
Experiment van Ash:
Een lijst van kenmerken van een persoon + “warm” of “koud”
andere beeldvorming bij identieke lijsten
“warm” en “koud” dus bepalend werkte bv. Niet met “beleefd” en “bot”
Conclusie: warm en koud zijn dus centrale kenmerken in onze persoonsperceptie
Referentie-index
Experiment van Daniel Kahneman
Aan proefpersonen stelde hij de volgende 2 vragen: “was Ghandi ouder of jonger dan 144
jaar toen hij stierf? Hoe oud was Ghandi toen hij stierf?” de absurd hoge leeftijd blijkt de
schatting van de leeftijd waarop hij stierf te beïnvloeden.
Dollar experiment
studenten moeten uitspraken doen die niet overeenstemden met hun
werkelijke mening. Ze hadden deelgenomen aan een proef die erg saai en
vervelend was (lepels rangschikken). De proefleider vroeg achteraf of ze
wilden helpen bij het vervolg van het experiment door aan een volgende
proefpersoon te vertellen dat de proef erg leuk was. In de ene groep kreeg
elke student $1, in de andere groep $20 om iets te zeggen waar ze het
eigenlijk niet mee eens waren.
Resultaten: de groep die $1 kreeg zal zeggen dat de taak meeviel, de groep
die $20 dollar kreeg zal zeggen dat de taak vervelend was zij kunnen
zichzelf verantwoorden dat ze hadden gelogen omdat ze ervoor een forse
beloning hadden gekregen.
Soortgelijk experiment, analoog aan het experiment van Festinger
Proefpersonen kregen $10, $5, $1 of $0,5 voor het schrijven van een opstel. Het opstel
moest een bepaald standpunt innemen over het hardhandig optreden van de politie bij
een studentenprotest op een campus. Dit standpunt ging in tegen de overtuiging van de
proefpersonen
Resultaten: hoe minder een student betaald werd, hoe meer hij van mening
veranderen. Naarmate men zijn gedrag minder kan rechtvaardigheden door externe
factoren (zoals dwang of eer forse bekrachtiging als $20), zal men zijn gedrag des te meer
rechtvaardigen door interne factoren, door een verandering van zijn attitude en
overtuigingen
2
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper paulienvanparys2. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €3,49. Je zit daarna nergens aan vast.