Leerdoelen:
- Wat is de defiiiei demografssce oitwikkeliigeii tceoreissc kader & iiterveiies vai pleegzorg?
- Wat is de iivloed vai pleegzorg op cet kiid/pleeggezii?
- Hoe verloopt cet proses vai uitcuisplaatsiig/pleegzorg?
Leerdoel 1: Wat is pleegzorg? Defniiei cijfersi theoreisch kader en interveniess
Factsheet Pleegzorg (2016)
Pleegzorg is eei vorm vai jeugdculp die siids 2015 oider de Jeugdwet ei daarmee oider de
veraitwoordelijkceid vai de gemeeitei valt. Als de veiligceid vai eei jeugdige tcuis ii cet gediig is ei/of
culp ii de tcuissituaie iiet afdoeide isi wordt tot uitcuisplaatsiig beslotei. Pleegzorg is de eerste keuze bij
uitcuisplaatsiigi aaigeziei deze vorm vai opvaig ii geziisverbaid cet disctst bij de iatuurlijke situaie staat.
Pleegouders wordei ii de eerste iistaiie biiiei de familie of ii cet sosiale ietwerk gezosct. Pleegzorg keit
versscilleide vormeii voor korte/laigere ijdi bij srisisopvaig ei ii deelijdi waardoor maatwerk gebodei kai
wordei bij de culp aai jeugdigei ei cui ouders. Deze fastsceet is sameigesteld op basis vai de sijfers die ziji
aaigeleverd door alle pleegzorgorgaiisaies. De iiformele zorg (zorg door familieledei of bekeidei bij de
opvoediig) valt buitei cet bestek vai deze fastsceet. Hiervai is sprake als er geei jeugdculp- of
pleegzorgorgaiisaie betrokkei is bij de iiformele zorg.
Cijfers ei treids ii 2015
Ii 2015 cebbei 22.512 jeugdigei voor korte of laigere ijd gebruik gemaakt vai pleegzorg. Dit betref cet
aaital uiieke pleegkiiderei. Op 1 jaiuari 2015 wooidei ii Nederlaid 18.172 jeugdigei bij pleegouders. De
iistroom ii pleegzorg is groter dai de uitstroom. Zoals uit grafek 1 blijkt blijf cet aaital jeugdigei ii pleegzorg
groeiei.
Pleegzorg varianten: 41% vai de pleegkiiderei void ii 2015 oiderdak bij bekeideii de zogeiaamde formele
ietwerkpleegzorg (taitesi grootoudersi burei ets.). Vai de lopeide plaatsiigei wooit 45% bij bekeidei. Dit
perseitage is al eei aaital jaar stabiel. De ietwerkpleegzorg is meegegroeid met de totale toeiame vai de
pleegzorgplaatsiigei. 86% vai de iieuwe pleegzorgplaatsiigei betref volijdpleegzorg. 14% betref
deelijdpleegzorgi meestal ii weekeidei ei/of vakaiies ciermee kai uitcuisplaatsiig wordei voorkomei.
Duur van verblijf: eei deel vai de jeugdigei
maakt voor korte ijd gebruik vai pleegzorg ii
de culpverleiiigsvariait cier wordt
oiderzosct of cet kiid weer bij de eigei ouders
kai woiei ei wordt toegewerkt iaar
terugplaatsiig bij cet oorsproikelijke gezii.
Jeugdigei ii de opvoediigsvariait woiei voor
laige ijd bij pleegouders cet doel is om soiiiuuteiti opvoediigszekerceid ei opimale oitwikkeliigskaisei
voor cet kiid te sreërei ei cet is de bedoeliig dat cet pleegkiid tot volwasseiceid opgroeit bij pleegouders.
Leeftijden: 33% vai de jeugdigei die ii eei pleeggezii is geplaatst ii 2015i is 12 jaar of ouder. 30% is 4 jaar of
joiger ei 37% ceef basissscoolleefijd (5-11 jaar). Voor alle leefijdei is pleegzorg eei goed alteriaief bij
uitcuisplaatsiig. Ii 2015 iets meer meisjes dai joigeis bij pleegouders geplaatst: 51% vs 49%.
Vrijwillig of jeugdbescherming: bij 64% vai de jeugdigei bij pleegouders is sprake vai eei
jeugdbesscermiigsmaatregel; bij 32% vai de pleegkiiderei is dat eei Oider Toezisct Stelliig ei voor 32% ligt
de voogdij bij eei Geserifseerde Iistelliig. 28% vai de pleegkiiderei verblijf bij pleegouders zoider
jeugdbesscermiigsmaatregel (vrijwillige culpverleiiig). Bij 8% is sprake vai pleegoudervoogdij: eei of beide
pleegouders cebbei dai de voogdij over cet pleegkiid.
Beëindiging: ii 2015 ziji 8.647 plaatsiigei beëiidigd. Het overgrote deel vai deze beëiidigiigei (83%) is ii
overeeistemmiig tussei sliëiti pleegzorgorgaiisaie ei de verwijzer (gemeeite of jeugdbesscermiig)
afgeroid omdat bijvoorbeeld de doelei vai de zorg uit cet culpverleiiigsplai ziji gerealiseerd. Ii eei kleii
,deel vai de gevallei is de zorg eeizijdig beëiidigd. Tot slot is de zorg ii 5% vai de gevallei door exterie
omstaidigcedei of door overmasct beëiidigd. Bij 6% is redei oibekeid.
Wachten op pleegzorg: 1 jaiuari 2015 stoidei 174 jeugdigei op wasctlijst voor pleegzorg. 32% vai de
jeugdigei op de wasctlijst is 12 jaar of ouder ei ruim 40% wasct op deelijdpleegzorg
Pleegouderbestand: ii totaal zetei 18.430 pleeggeziiiei zisc ii voor de opvaig vai 22.512 pleegkiiderei.
Het vercaal ascter de sijfers
Het aaital iieuwe plaatsiigei ligt coger dai cet aaital beëiidigde plaatsiigeii d.w.z. de iistroom is groter
dai de uitstroom. Het totaal aaital kiiderei dat gebruik maakt vai pleegzorg is lisct gestegei met 2.8%
Campagne ‘Super gewone mensen gezocht’: ii 2015 is deze sampagie vai start gegaai. Siids de start vai
deze sampagie is cet aaital aaigevraagde iiformaiepakketei eiorm toegeiomei (ii 2015 25% meer dai
2014). Ii 2015 ziji miider pleeggeziiiei geassepteerd dai ii 2014; cier is iog geei efest vai de iieuwe
sampagie zisctbaar ei dat is ii liji met de verwasciig. euze voor pleegoudersscap is iamelijk geei
impulsbeslissiig ei cet trajest duurt 6-9 maaidei.
Jeugdwet: 1 jaiuari 2015 is de Jeugdwet ii werkiig getredei. Hierii is vastgelegd dat kiiderei die iiet tcuis
kuiiei woiei bij voorkeur ii eei geziisomgeviig wordei geplaatst. Hiermee is er eei wetelijke basis voor
cet beleid dat al eei aaital jarei geledei is iigezeti waarbij de jeugdculp wordt omgebouwd ei kiiderei
miider ii groepei wordei geplaatst ei vaker ii pleegzorg of aidere kleiisscalige geziisvormei. Dit leidt tot
versscuiviigei ii de problemaiek ei leefijd vai de aaigemelde jeugdigei: somplexere problemaiek bij
aaimeldiig ei leefijd ligt iets coger aaital jeugdigei dat wasct op plaatsiig bij pleegouders is cierdoor
toegeiomei.
Vraag en aanbod: vraag ei aaibod sluitei kwalitaief iiet goed op elkaar aai. Er is eei tekort aai pleegouders
voor jeugdigei vai 10 jaar ei ouder ei voor broertjes ei zusjes die bij voorkeur samei ii ééi pleeggezii
geplaatst moetei wordei. Ook voor iiteisievere vormei vai pleegzorg voor jeugdigei met erisige
emoioiele-i cesciigs- ei/of gedragsproblemei blijf cet moeilijk om gesscikte geziiiei te viidei. Goede
begeleidiig ei cet versterkei vai opvoedvaardigcedei vai pleegouders is erg belaigrijk. Voor eei aaital
kiiderei is plaatsiig bij pleegouders escter iiet caalbaar of geweist i.v.m. zeer somplexe problemei
professioiele opvoedersi bijv. eei geziiscuis
Minder doorplaatsingen: bij kortdureide pleegzorg is cet strevei om jeugdigei zo mii mogelijk door te
plaatsei vai cet eie iaar eei volgeid pleeggezii. Iedere doorplaatsiig vormt eei risiso voor de oitwikkeliig
vai de jeugdige.
Termiiologie
Bij de hulpverleningsvariant is cet doel om de oorsproikelijke opvoediigssituaie te cerstellei. Biiiei eei
vooraf gestelde termiji vai eei calf jaar tot eei jaar wordt iiteisief met de ouders vai cet pleegkiid
sameigewerkt. Als er geei mogelijkcedei ziji om de jeugdige terug bij ziji ouders te plaatsei wordt de
culpverleiiigsvariait omgezet iaar de opvoedingsvariant (ii cetzelfde of eei aider pleeggezii) of wordt
doorgeplaatst iaar eei aidere vorm vai jeugdculp. Hulpverleiiigsvariait kai ook statei waiieer situaie zo
erisig is dat eei jeugdige asuut uit cuis moet wordei geplaatst.
Ii de opvoedingsvariant wordt eei pleegkiid voor laigere ijd voor pleegouders opgevoed. Coitast met de
ouders blijfi waar mogelijki bestaai. Daarbij bestaat de mogelijkceid dat pleegouders de voogdij krijgeii met
becoud vai pleegsoitrasti pleegvergoediig ei begeleidiig.
Tot slot is er de deelijdpleegzorg. Die omvat versscilleide mogelijkcedei om pleegzorg als aaivulliig op de
dagelijkse zorg ei opvoediig vai eei jeugdige ii te zeteii zoals steui- of meeleefgeziiiei die eei aaital urei
of dagdelei per week voor eei pleegkiid zorgei of bijv. ii de weekeidei/vakaiies.
De baat en bartelink op andere papier
Strijker (2010) – H7 uit Gezin (Autrique et als)s
Iileidiig
De opvoediig vai kiiderei komt volgeis deskuidigei cet best tot caar resct biiiei geziisverbaid. Hier kai
cet kiid zisc cesctei aai betekeiisvolle volwasseieii voelt cet zisc veilig ei geassepteerdi wordt cet
gesimuleerd ii ziji oitwikkeliig ei is er sprake vai soiiiuuteit ei betrokkeiceid. Eei geziissituaie kai voor
kiiderei soms zo bedreigeid ziji dat cet kiid uit cuis wordt geplaatst. Plaatsiig ii eei pleeggezii verdieit dai
de voorkeur bovei plaatsiig ii eei tecuis: cier kai beter voldaai wordei aai belaigrijke basisvoorwaardei
die ioodzakelijk ziji voor goede opvoediig ei pleeggeziiiei ziji goedkoper.
, Siids de jarei 80 is pleegzorg eei belaigrijke werksoort biiiei de jeugdzorg. eiiis ei vaardigcedei ziji iu
gebuideld ii regioiale orgaiisaies: de Zorgaaibieders vai Pleegzorg. Pleegzorg wordt steeds meer eei
deskuidigceid.
Pleegzorg
Posiionering en defniëring: pleegzorg is eei vorm vai geuidiseerde culpverleiiig: iedere aaimeldiig voor
plaatsiig ii eei pleeggezii moet sameigaai met eei culpverleiiigsiidisaiei geformuleerd op groid vai de
problemaiek vai cet kiid ei/of ziji omgeviig. De culpvraag bestaat uit eei omsscrijviig vai de problemei
vai cet pleegkiid ei wat cet aai leefomgeviig iodig ceef om ziji oitwikkeliig weer op gaig te breigei.
Iedereei kai eei kiid of gezii aaimeldei bij Bureau Jeugdzorg. Als zij besluitei dat culp geuidiseerd isi kai
pleegzorg wordei overwogei. Ii Nederlaid 28 zorgaaibieders vai jeugdzorg. Voor de gecele pleegzorg geldt
dat de direst betrokkei opvoeders (pleegouders) vrijwilligers ziji. Ze vervullei geei betaalde fuisie biiiei
eei orgaiisaiei maar voedei op vrijwillige basis tegei eei vergoediig eei pleegkiid op voor kortere of
laigere ijd. Pleegouders cebbei ii tegeistelliig tot adopieouders iiet cet ouderlijk gezag over cet
miiderjarige kiid. Uitzoideriig: pleegouder krijgt voogdij over cet pleegkiid.
defiiie pleegzorg: de opvoediig ei verzorgiig vai eei of meer miiderjarige(i) door eei of meer
iatuurlijke persoieii zijide iiet de oudersi adopie- of siefouders vai die miiderjarige(i)i ii regelmaige
sameispraak met eei begeleideide iistaiie op basis vai eei iidisaie tot (psyscososiale) culpverleiiig aai
die miiderjarige(i) ei veelal ziji/cui ouders.
Typei pleeggeziiiei
Mei kai twee soortei pleeggeziiiei oiderssceidei. Ii beide typei kuiiei kiiderei zowel vrijwillig als met
eei jusiiële maatregel geplaatst wordei.
- Bestandsgezinnen wordei geworvei ei geselesteerd door de regioiale Zorgaaibieders vai
Pleegzorg. Als eei aspirait-pleeggezii ia selesieve traiiiig gesscikt wordt bevoidei als toekomsig
pleeggezii ei iadat medissce ei jusiiële ssreeiiig geei beletsel vormeii wordt dat gezii
opgeiomei ii eei bestaid. Ook wordt aaigegevei wat voorkeurei ei mogelijkcedei vai dit
pleeggezii (leefijd/geslasct/korte of laige ijdsduur/wel of geei soitast met biologissce ouders) ziji.
- Netwerkgezinnen ziji sterk ii opmars door scroiissc tekort aai pleeggeziiiei. Oider
ietwerkgeziiiei wordt verstaai bloedverwaiteii maar ook vrieideii keiiissei of geloofsgeiotei.
Argumeitei voor: zo groot mogelijke soiiiueriig vai de leefomgeviig bij uitcuisplaatsiig ei cet
zoveel mogelijk ii staid coudei vai cet oorsproikelijke ietwerk. iid coef zisc iiet aai eei
vreemde familie aai te passei. Eerst asief zoekei iaar eei ietwerkgezii. Als geei gezii ii
aaimerkiig komt bestaidsgezii.
Argumeitei tegei: de ssreeiiigi die meestal ascteraf plaatsviidt is miiimaal. Het falei vai ouders
kai ook opgevat wordei als falei vai familieietwerk. Het kai problemaissc ziji om de greizei ei
rollei biiiei de familie af te bakeiei. Maar: geei staisissc sigiifsaite versscillei tussei beide
soortei pleeggeziiiei.
Typei plaatsiig
- Perspecief zoekende plaatsing: cier is iog iiet duidelijk wat er verder met cet kiid gaat gebeurei.
De mogelijkcedei zoals ‘terug iaar ziji ouders’i ‘iaar eei iiteriaat of aider pleeggezii’ moet iog
iader wordei oiderzosct.
- Perspecief biedende plaatsingen: cier is al duidelijk dat cet kiid voorlopig iiet terug kai iaar ziji
ouders ei dat cet laigeri soms tot meerderjarigceidi ii cet pleeggezii zal blijvei.
Iiteisiteit vai de begeleidiig
De iiteisiteit vai de begeleidiig is gebaseerd op de erist vai de problemei vai cet pleegkiid ei cet gezii
waar cet uit afomsig is. Hoe erisiger/somplexer de problemeii des te iiteisiever de culp.
- Basisvariant: gebruikelijke pleeggeziiieii weekeid- ei vakaiiegeziiieii srisisopvaiggeziiiei ei
kostpleeggeziiiei voor oudere zelfstaidige joigerei
- Intensieve variant: cier wordt meer gebruik gemaakt vai gedragsdeskuidigeii
kiider/jeugdpsysciater. De bekeidste iiteisieve variait is de Tcerapeuissce Geziisverplegiig voor
kiiderei die erisig ziji verwaarloosd. Aidere variaitei: iiteisieve pleegzorg voor verstaidelijk
gecaidisaptei ei iiteisieve vormei vai pleegzorg voor joigerei vai 15-17 jaar die vaiwege
gedragsproblemei iiet ii eei gewooi pleeggezii passei.
Juridissce aspestei
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper psychologiestudent1. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.