Hoofdstuk 1: DNA:
deoxyribonucleic acid
Biochemische definities van het leven
Afgescheiden:
Levende organismen zijn afgescheiden van hun leefomgeving door celmembranen of
celwanden
Samenstelling van de inhoud van de organismen is sterk verschillend van/complexer dan
deze omgeving
Energieopname en -verbruik
‘eten en drinken’ zijn noodzakelijk voor alle leven
Voorziet immers in grondstoffen en energie
Meeste energie wordt geleverd door het zonlicht dat door planten wordt gebruikt bij de
fotosynthese
Planten vormen dan weer het voedsel van andere organismen
Groei
Levend organisme evolueert in de tijd, neemt toe in complexiteit tot het een volwassen
stadium bereikt
Elk levend organisme is gedoemd op te houden met bestaan (op lange termijn), afsterven
gebeurt door ouderdom of omwille van deling in twee of meerdere dochterorganisme
Voorplanting
Alle leven kan zich vermeerderen (seksueel of aseksueel) via ontwikkeling van bevruchte of
onbevruchte eicellen, of via afsplitsing
Zonder voortplanting uitsterven
Beweging
Levende organismen = bewegen zelfstandig
Ook planten richten zich naar de zon, wortels in bodem zoeken naar water en mineralen
Interpretatie van prikkels
Levend wezen kan gegevens uit omgeving verzamelen en reageren op bepaalde condities
zoals aan- of afwezigheid van voedselbron, licht, gevaar,…
Communicatie
Moleculaire signalen
= noodzakelijke voorwaarde voor het voortbestaan van alle leven op onze planeet
Waaruit bestaat een levende cel
Eénheid die afgescheiden is van zijn omgeving
Bestaat uit zeer georganiseerde opbouw die tot stand komt door wisselwerking
biomoleculen (betrokken bij verschillende functies en activiteiten)
Cel slaat info van de opbouw op, info op gecontroleerde wijze tot expressie brengen door
vertaling na nodige info + geeft info door aan dochtercellen
2 soorten: eukaryoten en prokaryoten
,Eigenschappen zijn erfelijk: genen
Studie van Mendel (vb. erwten + leeuwenbekjes) zie boek voor uitleg experiment
Uit de waarnemingen van het experiment met de erwten besloot Mendel dat:
1. Waarneembare eigenschappen tot overerfbare eenheden kunnen worden teruggebracht
2. Elk individu twee gekoppelde genen bevat, waarbij eventueel meerdere allelen mogelijk zijn
3. Genen ofwel dominant versus recessief ofwel intermediair zijn
Link tussen genen en biochemische processen door
Garrod
Alkaptonurie
Urine blootgesteld aan lucht zwart
Ook kraakbeen zwart
Studie van Mendel: recessief kenmerk, dus is te wijden aan een defect gen
o Verklaarde dat ouders die de ziekte niet tot uiting brachten toch een kind konden
hebben die de verschijnselen van de aandoening wel vertoonde
Zwart: hogere concentraties tyrosine (geen afbraak, door een defect enzymen) daardoor
een opeenstapeling van homogentisinezuur
Welke stoffen bevatten de genetische informatie
Op cellulair niveau weten dat er delingen plaatsvonden
Chromosomen zijn dragers van genen
Om te onderzoeken welke stoffen genetische informatie bevatten moet men experimenten
doen
Karakteristieken van een goed experiment
Duidelijke, testbare hypothese
Reproduceerbare analysetechniek
Positieve en negatieve controles
Reproduceerbaar in andere condities
Opzuiveren:
1. Homogenaat maken (alles in oplossing krijgen)
a. Sonicatie (1): stemvork in oplossing steken hoge intensiteit ultrasoon geluid de
celwanden breekt
b. Persen (3): door naald waarbij de opening kleiner is dan de cel
c. Detergent (2): fosfolipiden oplossen door detergent waardoor de cellen gaan
openbarsten (membraan kapot)
d. Stamper (4) door proefbuis: pestle die precies in proefbuis past (DNA ui cel halen)
afstand tussen pestle en preofbuis is zo klein dat de cellen er niet tussen kunnen dus
cellen barsten
2. Centrifugatie: proefbuis doen draaien centrifugale kracht (veel groter dan de
valversnelling) waardoor we de cellen delen in fracties
a. Swinging-bucket
, b. Swinging-rotor
Differentiële centrifugatie:
Stap 1: homogenaat wordt door een filter gegoten om grote brokstukken te verwijderen
Stap 2: gefilterde homogenaat wordt nu met lage rotatie-snelheid gecentrifugeerd:
middelpuntvliedende kracht wordt groter dan de zwaartekracht grote celorganellen naar bodem
van de centrifugebuis = pellet (bovenstaande oplossing = supernatans)
Stap 3 en verder: supernatans overgebracht naar nieuwe centrifugebuis en opnieuw gecentrifugeerd
met hoge rotatiesnelheid
600x de valversnelling: uitgieten & kernen blijven zitten
Het gefilterde homogenaat 15000x de valversnelling - mitochondrien, lysosomen
100.000x plasmamembraan
300.000 ribosomale subunits + kleine polyribosomen
Densiteitscentrifugatie:
Verschil met vorige = gebruik maken van verschil in dichtheid of densiteit van verschillende
organellen
1. Sucrose gradient
Proefbuis met sucrose: hoge concentratie beneden, daarboven buffer met lagere
concentratie sucrose & zo steeds lagere concentratie daarbovenop, helemaal vanboven het
homogenaat
Centrifugeren: zwaarste organellen gaan helemaal naar beneden van de proefbuis & zo
organellen scheiden
Gaatje beneden maken & zo fracties scheiden
2. CsCl gradient
Proefbuis vullen met homogenaat (gemend met CsCl gradiënt)
Hoge concentratie beneden
Cellen nestelen met gradiënt die overeenkomt
Zo zeer fijne bandjes krijgen en zuivere fracties bekomen bv. DNA (zeer specifiek)
Zo nauwkeurig dat we 14C en 12C kunnen onderscheiden
Experiment van Griffith:
Streptokokken pneumoniae dodelijk voor muis
Welk biomolecule veroorzaakt dit?
Streptokokken injecteren elke stip deelt en groeit uit tot een kolonie (= smooth)
Sommige hadden een andere vorm (ruw) (= rough)
Staal van smooth muis gaat dood
Staal van rough muis gaat niet dood
Controle: smooth verhitten (dood) & injecteren in de muis leeft
Controle: mengsel van dode smooth en rough & injecteren in de muis dood (daar terug
kolonies gaan maken vormt de smooth vorm)
, Rough mengen met verschillende biomoleculen van de smooth
Lipiden ok
Suikers ok
Eiwitten ok
RNA ok
DNA dood (transformatie naar de S-vorm)
2 besluiten:
Bacteriën zijn in staat om DNA uit de omgeving op te nemen
DNA is de drager voor het dodelijk virulent
Experiment van Hersey-Chase
Bacteriofaag = virus van bacterie (DNA + eiwit)
Men wist dat: na infectie met bacteriofagen er bacteriofaageiwitten ( of genen) tot expressie
komen in de bacteriën en dat bacteriofaag DNA wordt aangemaakt voordat de E.coli
openbarst en de nieuw gevormde bacteriofagen in het groeimedium terecht komen (er
worden geen dochtercellen meer gevormd)
Worden de overerfbare eigenschappen overgebracht door de eiwitten, of door het DNA van
de bacteriofagen?
Experiment:
o E. Coli + bacteriofagen voor 5 minuten samen + dan stoppen door te schudden,
daarna centrifugeren waardoor de E. coli in pellet terechtkomen
naar groeimedium brengen maken bacteriofagen
o E. Coli + bacteriofagen in combinatie met 35S ingebouwd in eiwitten
o E. Coli + bacteriofagen in combinatie met 32P ingebouwd in DNA
o 1) E. coli geïnfecteerd met bacteriofagen waarmee eiwit gelabeld is, 5 min.,
schudden, centrifugeren
Resultaat: eiwitten zitten in supernatens (in de oplossing)
o 2) E. Coli geïnfecteerd met bacteriofagen waarmee DNA gelabeld is, 5 min.,
schudden, centrifugeren
Resultaat: radioactiviteit (DNA) zit in pellet.
o Besluit: het DNA bevat de info over de bouwstenen van de bacteriofagen.
DNA
Polymeer (lange, draadvormige structuren) die uit steeds dezelfde eenheden bestaan: de
monomeren:
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper lienconvents. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €13,39. Je zit daarna nergens aan vast.