Dit document bevat aantekeningen van alle college's van methodologie 1 (jaar 1), en kan daarom meteen gebruikt worden als samenvatting. Ik had een 9,6 voor de SOWISO toets en een 7 voor het SPSS tentamen!
Methodologie
Blok 1: Studiedesigns, frequentie- en
associatiematen
Frequentiematen: prevalentie, cumulatieve incidentie & incidentiedichtheid
Associatiematen (= effectmaten): relatief risico (RR) & odss ratio (OR)
--> afgeleide associatiematen: risicoverschil, number needed to treat, attributieve proportie
onder geexponeerden & attributieve proportie voor de totale populatie
Risico = de kans dat 'iets' optreedt in een gegeven tijd
--> studiedesigns met looptijd: cohort
Uitkomst Geen uitkomst Totaal
Determinant a b c
Geen determinant d e f
Totaal g h i
Relatief risico (RR): (a / c) / (d / f)
--> het risico op 'uitkomst' voor mensen met 'determinant' is xxx keer zo veel groot als dat van
mensen met 'geen determinant'
RR < 1: bescherming
RR > 1: verhoogd risico
RR = 1: geen verband
studiedesigns met looptijd: cohort, experimenten
Odds ratio (OR): ((a / c) / (b / c)) / ((d / f) / (e / f))
--> 'determinant' geeft xxx keer zoveel odds op 'uitkomst'
RR < 1: bescherming
RR > 1: verhoogde kans
RR = 1: geen verband
studiedesigns zonder looptijd: transversaal, patiënt-controle
OR en RR zijn sterk verschillend bij hoge risico's, en sterk gelijkend bij lage risico's (zeldzame
aandoeningen)
OR heeft altijd grotere waarde dan dezelfde RR
Cumulatieve incidentie (CI) = kans op aandoening in een periode
Incidentiedichtheid (ID): aantal events / totale tijd at risk = events per persoonsjaar
- alternatief voor RR (die is gebaseerd op volledige looptijd studie)
- vanaf moment dat 'event' (zoals sterfte of ziekte) optreedt bij proefpersoon, is die niet meer 'at risk'
- voor een groep deelnemers kun je het aantal events relateren aan de totale tijd at risk
- voordelen: minder gevoelig voor looptijd studie, minder gevoelig voor uitval, toepasbaar bij
dynamisch cohort (verschillend aantal proefpersonen in loop van tijd)
- nadelen: in praktijk lastig om persoonstijd bij te houden, aanname dat risico constant is
Incidentiedichtheidsratio (IDR) = deling van incidentiedichtheden van 2 groepen die verschillen in
status van de determinant --> groep A heeft op elk moment x keer zoveel kans op uitkomst als groep
B
, Risicoverschil (RV): CI blootgestelde groep - CI niet-blootgestelde groep --> bij blootstelling is er x%
meer kans op uitkomst
Number Needed to Treat (NNT): van belang bij effectiviteitsstudies, 1 / RV --> x aantal mensen
moeten niet zijn blootgesteld om de uitkomst bij 1 persoon te voorkomen
Attributieve proportie onder geëxponeerde (APe) / bij blootstelling (APb): om ziekte te kunnen
toeschrijven aan een specifieke veroorzaker/blootstelling, (CI blootgestelde groep - CI niet-
blootgestelde groep) / CI blootgestelde groep OF 1 - (1 / RR) --> bij blootstelling kan x% van alle
gevallen van de uitkomst worden toegeschreven aan hun rookgedrag
Attributieve porportie voor de gehele populatie (Apt): van belang als een mogelijke interventie
wordt gericht op omgeving, (CI totaal - CI niet-blootgestelde groep) / CI totaal --> x% van alle gevallen
van de uitkomst kom doordat x% van de doelgroep blootstelling heeft
Onderzoeksdesigns:
- case/patiënt-controle studie
- prospectief cohort onderzoek
- transversaal onderzoek
- RCT
- ecologische studie
Case control onderzoek:
- alleen determinant meten (doorgaans terugvragen)
- meten in heden
- uitkomstmaat: OR
- voordelen: efficiënt, kost relatief weinig tijd
- nadelen: niet gemakkelijk om de populatie nauwkeurig te definiëren waar de controles uit
moeten komen, misschien onbetrouwbare informatie
Prospectief cohort onderzoek:
- populatie met mensen die nog ‘at risk’ zijn
- zowel determinant als uitkomst meten
- uitkomstmaten: RR of RV
- cumulatieve incidentie of incidentiedichtheid berekenen
- voordelen: kans op fouten kleiner dan bij case control
- nadelen: bereidwilligheid om aan de studie mee te doen hangt samen met de uitkomst
(onderschatting effect), mensen kunnen tijdens studie uitvallen, neemt veel tijd in beslag,
kostbaar door veelvuldige metingen
Transversaal cohort onderzoek:
- populatie met zowel voldoende determinant als uitkomst
- zowel determinant als uitkomst meten
- meten in heden
- uitkomstmaat: OR
- voordelen: kans op foutieve informatieve is kleiner dan bij case control
- nadelen: kan oorzaak-gevolg verband verkeerd interpreteren
Randomized Controlled Trial (RCT):
- populatie met mensen die nog ‘at risk’ zijn
- onderzoeker selecteert precies de determinant
- deelnemers randomiseren over verschillende experimentele groepen
- uitkomstmaten: RR of RV
- cumulatieve incidentie of incidentiedichtheid berekenen
- voordelen: kans op fouten veel kleiner dan bij andere onderzoeksdesigns
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper fabiennewaitz. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,99. Je zit daarna nergens aan vast.
