Dit is een samenvatting van de verplichte leerstof van het vak Onderneming&Recht op de Universiteit Leiden (BA2). Stof is week 4-6 van het vak, namelijk het bedrijfskunde onderdeel. Alle verplichte tentamenstof, arresten en aantekeningen uit hoorcolleges en werkgroep is verwerkt tot een duidelijke ...
Samenvatting Onderneming en Recht: Bedrijfswetenschappen
De onderneming is een entiteit die op een duurzame basis waarden omzet (input output)
door middel van een georganiseerd samenwerkingsverband (kapitaal, arbeid). Oftewel: een
zelfstandige productie organisatie.
Uit rechtseconomisch perspectief: De onderneming is een contractual nexus een
contractual eenheid dat cooperatie mogelijk maakt en conflict oplost (3 C’s van
de onderneming)
Uit bedrijfswetenschappelijk perspectief: de onderneming heeft verschillende
probleemgebieden: financiering, accounting, organisatie, strategie en marketing.
Drie kenmerken van een onderneming blijken dus
1) zelfstandigheid: streven naar economisch voordeel om zelfstandigheid te bewaren
2) productie: het aantrekken van bedrijfsmiddelen om de transformatie van input naar output
mogelijk te maken, waarbij de output (beoogd) een hogere waarde heeft dan de input
3) organisatie: de onderneming heeft en verbindt stakeholders. Stakeholders hebben een
gemeenschappelijk doel, namelijk het instandhouden van de onderneming, en tegenstrijdige
doelen, namelijk, hun eigen welzijn bevorderen. Stakeholders maken dus continu een
afweging of ze bij de activiteiten van de onderneming betrokken blijven, of deze verlaten.
Er zijn twee belangrijke ondernemingstheorieën:
Transactiekostentheorie (Coase): de onderneming is ontstaan als een middel om
transactiekosten te doen verminderen. Ondernemingen ontstaan dus als
transactiekosten hoog zijn.
Agency theory / conflictentheorie: de onderneming is ontstaan als een middel om
informatiekosten en principal-agent problemen op te lossen. Door de onderneming
wordt de agent gestimuleerd mee te denken met de belangen van de principaal, zodat
die niet telkens het gedrag van de agent te monitoren.
Voor ondernemingen gelden verder een aantal accounting principles, opgenomen in Stramien
van de Jaarrekening en verankerd in Titel 9 Boek 2 BW:
Continuïteitsbeginsel (art. 2:384 lid 3) of de going-concernbeginsel bevat de aanname
dat een onderneming haar activiteiten doorzet in de toekomst, dus dat de onderneming
een continu proces is met toekomstperspectief. Dit is belangrijk voor de waardering
van activa in de balans, en dus ook op de winst- en verliesrekening: activa moeten
worden gewaardeerd naar de aanschafprijs min de afschrijvingen van gebruik (dat
bepaald is door de onderneming), en dus niet naar wat de activa echt waard is.
o Liquidatiebalans is dus niet hetzelfde als de going-concern balans (de normale
balansoverzicht in een jaarrekening). Liquidatiebalans gaat ervanuit dat de
onderneming niet continu is, en waardeert dus naar de opbrengsten van de
activa.
Toerekeningsbeginsel is een uitvloeisel van de continuïteitsbeginsel, en heeft
betrekking op de vraag aan welke periode een ontvangst of een uitgaaf toegerekend
kan worden. De wijze van toerekening wordt bepaald door:
, o Realisatiebeginsel (art. 2:384 lid 2 BW) dient tot het beantwoorden van de
vraag, wanneer er sprake is van een opbrengst. Dit is: als er iets geleverd is
(dus niet: moment betaling). Er moet dus een prestatie zijn geleverd, waardoor
er een recht op tegenprestatie ontstaat.
o Matchingsbeginsel (art. 2:365 lid 5 BW) stelt dat als er een opbrengst is, hier
kosten tegenover moeten staan (de verbruik van bedrijfsmiddelen of de
afschrifte van waarde).
o Voorzichtigheidsbeginsel (art. 2:384 lid 2 BW) stelt dat de onderneming een
actieve opstelling moet hebben tegenover de verplichtingen die het
redelijkerwijs kan verwachten: het moet zich er gelijk op aanpassen.
Dit kan dus conflicteren met het realisatiebeginsel: er worden al kosten
ingecalculeerd, zonder dat die echt gerealiseerd zijn.
Het functioneren van een onderneming volgt het volgende model:
De waardeconversiemodel het transformeren van input naar output.
De fysieke stroom is van input naar output (operationele activiteiten): de
onderneming is hier het schakelpunt in de transformatie kosten en winst
De financiële stroom is van ontvangsten naar uitgaven. Deze is tegengesteld aan de
fysieke stroom, wat als gevolg heeft dat de onderneming pas ontvangt later dan de
uitgaven gemaakt zijn: bij het aanwenden van de input worden bedrijfsmiddelen
verbruikt, oftewel, er ontstaan kosten financiële afwikkeling van de in- en
verkooptransacties, oftewel de operationele en de investeringskasstromen.
Gevolg tegenstelling fysieke en financiële stroom: tijdsverschil de onderneming
zal dus dit tijdsverschil tussen de uitgaven en de ontvangsten moeten kunnen
financieren, d.m.v. kasgeld, bankkrediet of uitstel betaling (crediteur) toetreding
vermogensmarkt
Omdat er dus altijd iets overblijft in de onderneming om het tijdsverschil te kunnen
overbruggen, houdt de onderneming voorraden.
Voorraden is dus alles wat in de onderneming zit op een bepaald moment. Dit kunnen zijn:
bedrijfsmiddelen (bezit), eigen vermogen en vreemd vermogen.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper IngeborgdK. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €2,99. Je zit daarna nergens aan vast.
