Week 1
Kenmerkende aspecten van vastgoed zijn:
Een vastgoedobject verouderd en wordt afgeschreven
Cashflow is gebaseerd op (langdurige huurcontracten
De aanbod zijde is inelastsch (de vraag verandert niet op de prijs en bepaald door regels voor
ruimtelijke ordening.
Rendementen worden in belangrijke mate bepaalde door waarderingen smoothing speelt daarbij
een rol.
Vastgoed is illiquide
Object en zijn veelal omvangrijk waardoor diversifcatemogelijkheden beperkt zijn groot specifek
risico.
Leverage (vreemd vermogen wordt vaak gebruikt, dit leidt tot extra risico’s.
Vastgoed kent cycli van 7-8 jaar.
Veroudering/ afschrijvingen
Economische afschrijving
Technologische afschrijving
o Fysieke veroudering
o Product voldoet niet meer aan de eisen van de tjd
Cashflow is gebaseerd op (langjarige huurcontracten
Diverse factoren die bepalend zijn voor de (on zekerheid van de cashflow van het huurcontract en daarmee de
waarde van het vastgoed object:
Lengte van het huurcontract
Huurrecht voor de verschillende segmenten
Neto/ bruto afspraken wie bepaalt het onderhoud
Break clausules
Huurherzieningsafspraken (soms wetelijk
Aanbod zijde is inelastsch en bepaald door regels voor ruimtelijke ordening
De vraagcurve kan veranderen door externe factoren bijvoorbeeld:
Economische groei
Monetair beleid
Rendementen worden in belangrijke mate bepaald door waarderingen smoothing speelt daarbij een rol
Performance van vastgoed wordt overwegend bepaald door taxates en niet door transactes
referentetransactes zijn vaak lastg te vinden.
Accurate transactes zijn belangrijk:
Verschillende internatonale methodieken
Gedragscode en procesbeschrijvingen voor taxteurs
Anchoring initile prijst zet de standaard
Moment van taxateren en peildatum kunnen ver uit een liggen (in Nederland mogen taxateurs geen
defniteve waarde afgeven voor de peildatum
Smoothing (afvlakking and lagging (vertraging van prijsontwikkeling
Invloed van de oprachtgever:
Dubbele rol van makelaar en taxateur
Voorkomen van het verliezen van de klant maak de klant gelukkig
Cross selling van andere diensten dan taxates
Fondsmanagers worden beloond aan de hand van performance fees
Risico op overschrijven van LTV (= loan to value hypotheek mag niet meer bedragen dan 100% van de
waarde van het huis
,Vastgoed is niet liquide
Vergeleken met efecten kost het veel meer om te handelen in vastgoed
Directe kosten koper kosten kosten van:
o Makelaars
o Notaris
o Fiscalisten
o Juristen
o Technische inspecte
o Belastngen
Indirecte kosten (die niet meteen aan een transacte kunnen worden toegewezen
o Marketng kosten
o Research
o Kosten van mislukte transactes (dead deals
Objecten en zijn veelal omvangrijk waardoor diversifcatemogelijkheden beperkt zijn groot specifek risico
Het investeren in een groot object (volume geef een hoog specifek (uniek risico:
Zowel ten opzichte van absoluut rendement als relatef rendement (benchmark, hoe grote gebouwen
in het algemeen meer overeenkomen met de ontwikkeling van de benchmark tracking error (= een
indicate die wordt gegeven aan de mate van afwijking tussen het rendement van
een beleggingsfonds en de waardeontwikkeling van een benchmark .
Beleggers kiezen er daarom voor om indirect (via een fonds te beleggen.
Hoeveel objecten heb je nodig om het unieke risico weg te diversifiren?
Systematsch (markt risico –i tracking error. De tracking error neemt af met de groei van omvang van de
portefeuille.
Leverage (vreemd vermogen wordt vaak gebruikt en leidt tot extra risico’s
Met name in Angelsaksische landen wordt veel vreemd vermogen gebruikt voor de aankoop van
vastgoed.
In Nederland gebeurd dit ook maar vooral bij partculiere transactes, direct en indirect bij
projectontwikkeling.
Nederlands insttutonele beleggers hebben de omvang van het vreemde vermogen aanmerkelijk
verminderd na de fnanciile crisis van 2008.
Het verwachte rendement neemt toe bij het gebruik van vreemd vermogen maar ook het risico.
Vastgoed als een inflate hedge (= de waarde ervan blijf stabiel . Volattteit (= beweegelijkheid van de waarde
en risico van vastgoed zijn gematgd.
Vastgoed kent cycli van 7-8 jaar
Elastciteit van het aanbod is een belangrijke verklarende oorzaak. Projectontwikkeling is pro-cyclisch.
Huren is ook pro-cyclisch
Negateve correlate (= samenhang tussen 2 grootheden tussen cap(italizaton rate (BAR en
huurgroei, beide variabelen zijn pro-cyclisch
Rendementen gerelateerd aan de economische cyclus
Cycli het gevolg van inefciintes?
o Ontwikkeling van ruimtemarkt
o Hoe de huurprijs wordt bepaald
o Hoe de prijs van de belegging wordt bepaald
o Intransparante markt en kosten van transactes
o Diversiteit van vastgoed
o Autocorrelate
Moderne portefeuille theorie diversifcate leidt tot een beter rendement/ risico profel.
Specifek risico, je kunt niet in de index investeren
, Leverage (vreemd vermogen , vertekend de beeldvorming over het risico van vastgoed
Illiquiditeit, verminderd de atractviteit in relate tot aandelen en obligates
Belastngen, valuta en fees, niet meegenomen in de benchmark en vertekenen daarmee het
rendement
Asymmetrisch, geen diversifcerend efect tjdens de crisis (als je het verwacht neerwaartse
schokken zijn hefiger dan opwaartse
Strategie
Beleggingsdoelstellingen: wat wil je bereiken?
Sterkte, zwakten en beperkingen
Strategie: hoe en wanneer is het doel bereikt?
Hoe meet je het? Performance meetng: hoe verhoudt de return zich tot de benchmark?
Week 2
De wereldwijde vastgoedmarkt
Trend naar gewijzigde ‘revenu models’
Veranderende verdienmodellen van gewone huur ook naar omzet huur. Bij omzet huur betaald de
huurder een percentage van zijn omzet aan de verhuurder. De verhuurder doet er alles aan om
bijvoorbeeld het winkelcentrum aantrekkelijker te maken zodat er meer klanten naartoe komen zodat
de omzet huur hoger wordt.
Invloed van het internet.
Demografsche, lifestyle en politeke veranderingen leiden tot nieuwe beleggingssegmenten.
Core: These are fully stabilized propertes with credit quality tenants on long term leases. These investments
are well located in primary and secondary markets. Usually these propertes are purchased by insttutonal
investors that are looking for a a safe reliable return. Core investments in commercial real estate are ofen
purchased as a way to diversify an investment portolio.
Core Plus: Investors who generally want a safe return, but are looking for a litle bit of upside prefer Core Plus.
These propertes are match the physical descripton of Core investments, but usually have
some opportunity to increase NOI. A common Core Plus investment would be a class A ofce building in a CBD
in a primary market. The property would have good tenants, but might have a lot of upcoming lease roll. Core
investors would see this lease roll as a threat to their reliable income, but Core Plus
investors might see this as an opportunity to increase rents.
Value Add: This strategy is exactly what it sounds like. Value Add investors are looking for the opportunity to
increase the value of their commercial real estate investments. Ofen these propertes will have a high vacancy
rate or some physical obsolescence. Value Add investors will buy these propertes at a discount, and work to
increase the occupancy or fx the physical defciencies. Once the property has been stabilized, these propertes
may be sold to Core investors.
Opportun眐stc: There are a lot of diferent types of investments that fall into this category, from ground up
development, to adaptve re-use, to emerging markets. The unifying principle is that the investor is willing to
take entrepreneurial risk to achieve out-sized returns.
Financiering van vastgoed
Private equity = Private equity is risicodragend
vermogen afomstg van beleggers en wordt
gebruikt voor de fnanciering van niet-
beursgenoteerde ondernemingen.
Public equity = aandelenkapitaal in
beursgenoteerde bedrijven.
Private debt =
Privéschuld is de schuld opgebouwd door
partculieren of partculiere bedrijven. Private
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper erv. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,49. Je zit daarna nergens aan vast.