Deel 1: Genetica
Thema 1: Chromosomale mechanismen van overerving
1. Mendeliaanse overerving
= overerving van genen waarvan de allelen op aparte homologe
chromosomenparen gelegen zijn.
● erfelijke kenmerken = kenmerken die worden doorgegeven door de ouders aan hun
kinderen (ook bij planten en dieren)
● overerving = het overgaan van kenmerken van de ene generatie naar de andere
● erfelijkheidsleer / genetica = de wetenschap die de overerving bestudeert
1.1. Kruisingen met erwtenplanten
● kruising = als 2 organismen die een of meer kenmerken van elkaar
verschillen, zich geslachtelijk voortplanten.
● Gregor Mendel (19e eeuw):
○ voerde experimenten uit:
■ kruisingen
■ verschillende erwtenrassen (Pisum sativum)
● overervingswetten = mendeliaanse overerving → vaststellingen werden
bevestigd door anderen
● erwten makkelijk om te onderzoeken:
○ veel nakomelingen
○ duidelijke kenmerken
○ zelf-en kruisbestuiving
○ Mendel gebruikte zaadvaste planten (= 1 bepaald kenmerk komt altijd
voor)
1.2. Monohybride kruisingen
= 1 kenmerk bekijken
1.2.1. Monohybride kruisingen met dominante overerving
● experiment:
○ P: ouders: plant met gele zaden x plant met groene zaden
○ F1: 1e generatie: allemaal gele zaden => gele zaden is dominant
○ F2: 2e generatie (na zelfbestuiving 1e): ¾ gele zaden en ¼
groene zaden
○ dominant: gele zaden
○ recessief: groene zaden
○ 3:1-verhouding
, 1.2.2. Interpretatie van de resultaten: splitsingswet (segregatiewet)
● ieder kenmerk (bv. zaadkleur) wordt bepaald door 2 erffactoren
● gameten hebben 1 erffactor
● zygote: combinatie van 2 erffactoren
● erffactor = gen
● vormen van een gen = allelen
● Splitsingswet van Mendel (segregatiewet)
= erffactoren komen in paren voor. Bij de vorming van de gameten
worden de paren van erffactoren gescheiden, gesplitst en bij de
vorming van de zygote worden nieuwe combinaties van twee
erffactoren gevormd.
1.2.3. Symbolische voorstelling van het kruisingsexperiment van Mendel
● Afspraken:
○ erfelijk kenmerk (of erffactor) (=gen) → zelfgekozen letter
■ dominante vorm (= dominante allel) → hoofdletter
■ recessieve vorm (= recessieve allel) → zelfde kleine
letter
○ gen → 2 allelen (2 letters per gen)
○ P = oudergeneratie of generatie waar kruising start
○ F1 = eerste generatie nakomelingen
○ F2 = tweede generatie nakomelingen (bij Mendel door
zelfbestuiving F1)
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper axellevanbraeckel. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €5,04. Je zit daarna nergens aan vast.