In dit document vind je de vertalingen van alle teksten voor het eindexamen Grieks 2024. Bij sommige teksten staan extra aantekeningen over de tekst. Verder is de cultuur van H1, H2, H10 en H12 samengevat.
,Inhoudsopgave
H1 Socrates en Plato ...........................................................................................................................................3
H2 De filosofie van de presocraten .....................................................................................................................6
H3 Protagoras en de sofisten: de mens in een samenleving ...............................................................................8
H4 De mens moet rechtvaardig leven: straf en beloning na de dood .................................................................8
H5 De filosofie van Socrates ..............................................................................................................................12
H6 Drie soorten mensen (symposium 2) ...........................................................................................................12
H7 De menselijke liefde en de seksuele idenIteit (Symposium 2) .....................................................................14
H8 Eros en de Erastes hebben een onrusIge natuur (Symposium 3) ................................................................16
H9 de vriendschap tussen Socrates en Alcibiades (symposium 4) .....................................................................18
H10 De filosofie van Plato .................................................................................................................................21
H11 De rechtvaardige en onrechtvaardige mens ..............................................................................................24
H12 Opvoeding en het homerische godsbeeld ..................................................................................................26
H13 De twee werelden: De Grotvergelijking .....................................................................................................29
,H1 Socrates en Plato
1. Historische Context
Socrates leefde van 470-399 v. chr.
Peloponnesiche Oorlog van 431-404 v. chr.
à Burgeroorlog tussen Sparta en Athene: wie bezit de hegemonie
- Sparta wint mede als gevolg van: 1. militair avontuur van Athene op Sicilië en 2.
uitbreken van de pest in Athene
- Athene (o.l.v. van Alcibiades) steunt Segesta in strijd om Syracuse met als doel
uitbreiding macht in westen
- Alcibiades wordt Gjdens tocht naar Syracuse thuis veroordeeld vanwege
heiligschennis à hij loopt over naar Spartanen à Atheense vloot verwoest
Athene na Peloponnesiche Oorlog
- Sparta installeert regering van de DerGg (oligarchisch en anGdemocraGsch) met
familieleden van Socrates.
- Na verzet van democraten: à Terreur (+/- 1500 doden)
- 403 v. chr.: herstel democraGe, algehele amnesGe
2. Socrates’ leven
- Vader was beeldhouder en zijn moeder vroedvrouw
- Socrates eerst wellicht beeldhouwer, later filosoof
à Hij liep rond op de agora en sportscholen en voerde daar discussies en gesprekken
met jonge mensen.
- Alcibiades was volgeling van Socrates
- Socrates weigerde deel te nemen aan poliGeke leven in Athene (was officiële
burgerplicht)
- Orakel van Delphi zegt dat Socrates de meest wijze man was à Socrates zocht naar
iemand die wijzer was dan hij (mislukt)
Posi>e Socrates in Athene
- Veel kriGek op houding van Socrates
- Geen deelname aan democraGsch bestel (Socrates zegt dat zijn innerlijke stem hem
zegt dit niet te doen, hij vervult zijn burgerplicht als filosofisch leraar)
- Leerlingen steeds kriGscher tegenover normen en waarden in Athene en vorm van
bestuur.
à Sommige volgelingen vertoonden opportunisGsch en immoreel gedrag: Alcibiades
en CriGas
Socrates’ proces en vonnis
- Aanklacht in 399 v. chr.: Socrates pleegt onrecht tegenover de goden door ze niet te
erkennen, en door nieuw goddelijk wezen te introduceren (daimonion) à
heiligschennis
à Daarnaast pleegt hij onrecht door de jeugd moreel te bederven
- Geëiste straf = de dood/ doel = verbanning
à Socrates mag tegeneis indienen: vrije kost en inwoning op kosten van de staat
(arrogant)
, - Socrates wordt veroordeeld à hij had kunnen vluchten, maar hij vond dit immoreel
(daarmee zou hij de we\en van Athene ontkrachten) à doodstraf
- Hele proces was waarschijnlijk poliGek gekleurd, Socrates veroordeeld vanwege zijn
banden met anGdemocraGsche figuren in Athene
3. Bronnen voor onze kennis over Socrates: Aristophanes en Xenophon
Socra>sche kwes>e
- In hoeverre is het mogelijk om de historische Socrates te achterhalen?
- Enige feit uit niet literaire bronnen: Socrates ter dood veroordeeld in 400/399 v. chr.
Ten Gjde van het archontaat van Laches
- De rest van de kennis komt uit literaire bronnen: komedieschrijver Aristophanes,
schrijver Xenophon en schrijver/filosoof Plato
- Geen teksten van Socrates zelf
- In hoeverre zien wij Socrates zelf en in hoeverre het beeld van de schrijver?
Komedieschrijver Aristophanes
- Leefde van 450 – 385 v. chr.
- Schreef de Wolken in 423 v. chr.
- In Oude Komedie werd eigenGjdse Athener met naam en toenaam bespot.
- In de Wolken: Socrates werd neergezet als Sofist (docent retorica tegen betaling),
atheïsGsche natuurfilosoof, asceGsche moraalprediker en als arme vieze man.
Andere komedieschrijvers ze\en Socrates neer als:
- Sjofele filosofenmantel
- Grote uithoudingsvermogen
- Verlaagd zich niet tot vleierij
Xenophon
- Leefde 430-354 v. chr.
- Leerling en bewonderaar van Socrates
- Aristocraat, militair, conservaGef, bewonderaar van Sparta
- Volgens de overlevering overgehaald door Socrates om de leerling te worden door de
vraag te stellen à hoe wordt een mens in alle opzichten goed?
o Socrates zou hem helpen een antwoord te vinden op deze vraag
Vier geschrigen:
- Memorabilia (herinneringen): Gesprekken van Socrates met Gjdgenoten à doel is
vrijpleiten van beschuldigingen.
- Apologia (verdedigingsrede): Socrates zou alGjd verschuldigde eerbied jegens goden
en rechtvaardig gedrag jegens mensen boven alles hebben gesteld.
- Symposion: Socrates weergegeven als filosoof en als mens Gjden symposion,
conclusie van het symposium: Socrates accepteert alleen seksualiteit tussen man en
vrouw.
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper ariane77. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
