• Atypie → uiterlijk van de cellen
• Tumor → zwelling, dus wordt niet altijd in de context van kanker gebruikt.
• Groei
o Normale groei
o Aangepaste groei → adaptatie
o Autonome groei → tumorgroei
• Gecontroleerde groeistoornissen → aangepaste groei
o Kwantitatief
▪ Atrofie → afname van weefsel door minder en kleinere cellen.
▪ Hypertrofie → toename grootte van cellen
• Baarmoederspiercellen bij zwangerschap
• Hartspiercellen bij hogere druk.
▪ Hyperplasie → meer cellen
• Borstweefsel bij borstvoeding geven.
▪ Combinatie van hypertrofie en hyperplasie
o Kwalitatief
▪ Metaplasie → compensatiemechanisme bij chronische irritatie, waarbij het
een gedifferentieerd weefsel overgaat in een ander gedifferentieerd weefsel.
• Barrett oesofagitis → plaveiselepitheel slokdarmepitheel gaat bij
irritatie over in maagtypenslijmvlies met daarin cellen die bestand
zijn tegen hoge zuurgraad.
▪ Dysplasie → abnormale differentiatie (uitrijpingsstoornis).
• Cellen zien er afwijkend uit → groter, hyperchromatisch en
donkerder
• Verlies van uniformiteit → weefsel ordeloos
• Vaak meer celdelingen dan normaal
• Kenmerken van anaplasie (= verlies van differentiatie)
• Vaak in slijmvlies
• Gradatie
o Gering reversibel
o Matig
o Ernstig → carcinoma in situ, waaruit invasieve carcinoma kan
ontstaan.
• Gradaties dysplasie in epitheel
o Normaal → plaveiselcellen in de basale laag delen
asymmetrisch en cellen migreren naar boven en krijgen
steeds ruimer cytoplasma.
o Geringe → donkere en hoekige cellen, geen toename in
cytoplasma in onderste deel en soms hogere mitose.
, o Matig → atypie reikt hoger, polarisatie verstoord, bovenste
cellagen lijken nog wel normaal.
o Ernstig
• Carcinogenese
o Stappen
▪ Normaal
▪ Gecontroleerde kwalitatieve groeistoornis
▪ Metaplasie
▪ Dysplasie → carcinoma in situ
▪ Ongecontroleerde groeistoornis → invasief
carcinoom
o Belangrijk om metaplasie en dysplasie te herkennen, omdat
het een stap kan zijn richting kanker.
o Screenen op bijvoorbeeld metaplastische epitheel
• Ongecontroleerde groeistoornissen → autonome groei
o Vormen een neoplasma:
▪ Abnormale weefselmassa
▪ Stijgt boven normaal weefsel uit
▪ Ook aanwezig na stoppen stimulus die het veroorzaakte
▪ Nutteloos of ongunstig voor gastheer
▪ Vrijwel autonoom
o Oncologie is de studie van tumoren/neoplasma’s
o Tumor
▪ Parenchym → neoplastische cellen
▪ Stroma → bindweefsel, bloedvaten en immuuncellen
• Beperkt
• Desmoplastisch → veel collageen
o Soorten
▪ Goedaardig (benigne) → geen infiltratie
• Epitheliaal
o Naam
▪ Cel van origine, macroscopisch patroon of
microscopisch patroon)
▪ Eindigt vaak op oom
o Voorbeelden
▪ Papilloom → micro- pof macroscopische projecties.
Vaak veroorzaakt door laag risico HPV.
• Mesenchymaal
o Cel van origine + oom/oma
o Voorbeelden
▪ Leiomyoom → gladde spiercel
▪ Hemangioom → bloedvat
▪ Fibroom → fibroblasten
▪ Chondroom → kraakbeen
▪ Kwaadaardig (maligne) → buiten verwachte contouren en infiltreert
• Epitheel
o Naam → groeiwijze/cel van origine + carcinoom
o Doorbreekt de basaal membraan
o Heel veel lymfocyten
o Voorbeelden
▪ Adenocarcinoom (goedaardig is het een adenoom)
→ klierbuisjes
▪ Plaveiselcelcarcinoom (papilloom) → geen goede
grens tussen epitheel en stroma, basaalmembraan
wordt doorbroken.
▪ Basaalcelcarcinoom
• Mesenchymaal
o Naam → cel van origine + sarcoom
o Voorbeelden
▪ Leukemie → witte bloedcellen
▪ Lymfoom → lymfocyten of precursors
, ▪ Chondrosarcoom → kraakbeentumor groeit hier het
bot in
▪ Leiomyosarcoom → gladde spiercel
▪ Angiosarcoom → tumor van het hart, wel rode
bloedcellen aanwezig, maar niet meer bloedvaten
echt te herkennen. Als je een
immunohistochemische kleuring doet voor een
vaatwand zie je dat deze daar voor aankleurd.
▪ Gemengde tumoren
• Meerde neoplastische celtypen aanwezig
• Ontstaan uit 1 kiemblad
• Voorbeeld → pleiomorf adenoom. Bestaat uit mesenchymaal en
epitheliaal deel.
▪ Teratoom → meerdere celtypen uit meerdere kiembladen.
Parameters voor het onderscheiden van benigne en maligne
Karakteristieken Benigne Maligne
Differentiatie en anaplasie Goed gedifferentieerd, normaal Anaplasie, atypisch
weefsel
Groeisnelheid Langzaam, kan stoppen, weinig en Vaak sneller, mitotische figuren
normale mitotische figuren meer aanwezig en abnormaal
Lokale invasie Niet, hebben een capsule Wel
Metastase Niet Vaak
• Differentiatie
o Mate waarin neoplastische cellen morfologisch en functioneel overeenkomen met
de normale cellen.
o Anaplasie is het verlies van differentiatie
▪ Eigenschap van maligniteit
▪ Leidt vaak tot verstoring van normale functie
▪ Anaplasie wordt geassocieerd met:
• Polymorfisme → geen uniformiteit in tumorcellen
• Abnormale nucleaire morfologie
o Hyperchromasie
o Grofkorrelig chromatine
o Grote nucleoli
o Verstoring kern-cytoplasma ratio → weinig cytoplasma
• Mitose
o Toename aantal mitosen
o Atypische mitosen → delingen die niet helemaal goed gaan
• Verlies polariteit → verstoring oriëntatie cellen
Voordelen van het kopen van samenvattingen bij Stuvia op een rij:
Verzekerd van kwaliteit door reviews
Stuvia-klanten hebben meer dan 700.000 samenvattingen beoordeeld. Zo weet je zeker dat je de beste documenten koopt!
Snel en makkelijk kopen
Je betaalt supersnel en eenmalig met iDeal, creditcard of Stuvia-tegoed voor de samenvatting. Zonder lidmaatschap.
Focus op de essentie
Samenvattingen worden geschreven voor en door anderen. Daarom zijn de samenvattingen altijd betrouwbaar en actueel. Zo kom je snel tot de kern!
Veelgestelde vragen
Wat krijg ik als ik dit document koop?
Je krijgt een PDF, die direct beschikbaar is na je aankoop. Het gekochte document is altijd, overal en oneindig toegankelijk via je profiel.
Tevredenheidsgarantie: hoe werkt dat?
Onze tevredenheidsgarantie zorgt ervoor dat je altijd een studiedocument vindt dat goed bij je past. Je vult een formulier in en onze klantenservice regelt de rest.
Van wie koop ik deze samenvatting?
Stuvia is een marktplaats, je koop dit document dus niet van ons, maar van verkoper amberrrrr. Stuvia faciliteert de betaling aan de verkoper.
Zit ik meteen vast aan een abonnement?
Nee, je koopt alleen deze samenvatting voor €4,99. Je zit daarna nergens aan vast.
